Tramwaje w Krakowie

Z Wikipedii

Tramwaje w Krakowie obsługiwane są obecnie (2006) przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne SA w Krakowie; kursują na 26 liniach (tylko dziennych; numeracja od 1 do 40, a dla komunikacji zastępczej na czas remontów od 70 do 79) łącznej długości 286 km. Trasy, po których kursuje 198 zestawów ("pociągów") tramwajowych złożonych z 363 wagonów to 84 km podwójnego toru, przy czym 2/3 tej długości stanowią torowiska wydzielone. MPK SA jest w trakcie budowy "Krakowskiego Szybkiego Tramwaju" – przedsięwzięcia, które ma istotnie poprawić komunikację w mieście.

Spis treści 1 Historia 2 Tabor 3 Spis pętli tramwajowych 4 Linie 5 Zobacz też 6 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Pierwsza linia szynowego tramwaju konnego powstała w Krakowie w 1882 roku, zastępując funkcjonującą od co najmniej kilkunastu lat linię omnibusową. Była to linia wąskotorowa o rozstawie 900 mm wykonana z szyn płaskich, długości 2,8 km, z dworca kolejowego do Mostu Podgórskiego. Linia ta, początkowo jednotorowa, miała cztery mijanki. Podobnie budowano następną (w 1896: Rynek Główny – Park Krakowski o długości 1670 m), w tym samym czasie – wobec wzrostu potrzeb przewozowych – rozpoczęto przebudowę pierwszej linii na dwutorową. Aż do roku 1925 na wszystkich dwutorowych liniach w Krakowie obowiązywał ruch lewostronny.

Elektryfikację krakowskich tramwajów rozpoczęto w roku 1901; pojazdy typu SW1 (Silnikowy Wąskotorowy) pochodziły z Sanockiej Fabryki Wagonów. 25 października 1902 uruchomiono trzy kolejne linie (z ul. Dietla przez Starowiślną do Rynku Głównego, z ul. Długiej przez Rynek Główny do Zwierzynieckiej i ul. Szewskiej przez Podwale do Parku Jordana). W styczniu 1913 na odcinku od ul. Zwierzynieckiej przez ul. Dominikańską, Pocztę Główną, ul. Starowiślną do trzeciego mostu na Wiśle uruchomiono pierwszą linię normalnotorową nr 6 (wagony również z Sanoka, typu SN1, później również zakupione w Austrii, w Grazu) o rozstawie szyn 1435 mm. W chwili przejścia z ruchu lewostronnego na prawostronny w 1925 w Krakowie istniały trzy linie wąskotorowe i trzy linie normalnotorowe. Przez następne dziesięciolecia stopniowo zastępowano kolejne linie wąskotorowe normalnotorowymi, aż w roku 1953 zlikwidowano ostatnią z nich (nr 1). W 1950 przeprowadzono linię do Borku Fałęckiego, w 1952 połączono stary Kraków z Nową Hutą, a w 1954 oddano odcinek do Płaszowa a potem w 1966 do Prokocimia, w 1955 ukończono obwodnicę wokół Plant i zlikwidowano linie tramwajowe w Rynku Głównym i na ulicach Wiślnej, Sławkowskiej i Siennej. Dalsze lata przyniosły rozbudowę sieci tramwajowej w Nowej Hucie i Podgórzu, doprowadzono też m.in. linię przez Prokocim do Bieżanowa, zbudowano drugi tor przez Łagiewniki do Borku Fałęckiego, itp. Ostatnią w pełni oddaną linią są użytkowane od 2000 tory do Kurdwanowa stanowiące jednocześnie pierwszy ukończony etap budowy "Krakowskiego Szybkiego Tramwaju". W 2006 oddano do użytku nowy odcinek torowiska przy ulicy Pawiej. Obecnie trwają prace, mające na celu połączenie go z pętlą przy ulicy Kamiennej. Ponieważ na razie tramwaje nie mogą tam zawracać, kursują na nim pierwsze w Krakowie tramwaje dwukierunkowe. Aktualnie prowadzone są również prace związene z dokończeniem podziemnego tunelu tramwajowego. W najbliższych latach planuje się rozbudowę sieci tramwajowej m.in. w kierunku osiedli: Lipska, Ruczaj oraz przez Olszę do Mistrzejowic.

Nocną komunikację tramwajową zlikwidowano – zastępując ją częściowo komunikacją autobusową – w roku 1986.

[edytuj] Tabor

W codziennej eksploatacji:

• produkcja polska:
  • Konstal 105N - 2 wagony
  • Konstal 105Na - 298 wagonów
  • Konstal 111N - 2 wagony (wypożyczone z Gliwic na okres ok. 1 roku)
• produkcja austriacka:
  • Düwag E1 - 28 wagonów
  • Düwag C3 (przyczepa) - 26 wagonów
• produkcja niemiecka:
  • MAN - Nürnberg GT6 - 43 wagony
  • MAN - Nürnberg B4 (przyczepa) - 13 wagonów
  • MAN - Nürnberg N8S-NF - 3 wagony
• produkcja kanadyjsko-niemiecka:
  • Bombardier NGT6 - 26 wagonów (niskopodłogowe), w drodze kolejne 24 wagony tego typu

Tabor historyczny:

• Sanok SN1
• LH Standard
• Sanok SN2
• Konstal N
• Konstal 102N
• Konstal 102Na
• MAN - Nürnberg T4

[edytuj] Spis pętli tramwajowych

• Używane w regularnej komunikacji
  • Bieżanów Nowy (linie 3, 9, 13, 23)
  • Borek Fałęcki (linie 8, 19, 22, 23, 40)
  • Bronowice (linie 14, 24, 38)
  • Bronowice Nowe (linie 4, 8, 13)
  • Cichy Kącik (linie 15, 18)
  • Cmentarz Rakowicki (linie 2, 11, 32)
  • Dąbie (linia 7)
  • Kopiec Wandy (linia 20)
  • Krowodrza Górka (linie 3, 5, 7, 19, 34)
  • Kurdwanów (linie 32, 34, 36, 38) - w komunikacji autobusowej pod nazwą Kurdwanów Pętla
  • Łagiewniki (linie 10, 11, 18)
  • Mistrzejowice (linie 9, 14, 16, 20)
  • Osiedle Piastów (linie 10, 17, 21, 40)
  • Pleszów (linie 15, 21)
  • Politechnika (linia 24) - nie jest pętlą, tymczasowo zmieniają tam kierunek jazdy tramwaje dwukierunkowe
  • Salwator (linie 1, 2, 36)
  • Walcownia (linie 16, 17, 22)
  • Wzgórza Krzesławickie (linie 1, 4, 5)

• Nieużywane w regularnej komunikacji
  • Bieńczyce
  • Dajwór
  • Dworcowa - nie jest pętlą, tory umożliwiają wekslowanie
  • Dworzec Towarowy
  • Prokocim
  • Wieczysta
  • Zajezdnia Podgórze

[edytuj] Linie

• • 1 Wzgórza Krzesławickie - Salwator
  • 2 Cmentarz Rakowicki - Salwator
  • 3 Bieżanów Nowy - Krowodrza Górka (linia zawieszona na czas remontu odcinka do Krowodrzy Górki)
  • 4 Wzgórza Krzesławickie - Bronowice Nowe
  • 5 Wzgórza Krzesławickie - Krowodrza Górka (linia zawieszona na czas remontu odcinka do Krowodrzy Górki)
  • 7 Krowodrza Górka - Dąbie (linia zawieszona na czas remontu odcinka do Krowodrzy Górki)
  • 8 Borek Fałęcki - Bronowice Nowe
  • 9 Bieżanów Nowy - Mistrzejowice
  • 10 Łagiewniki - Osiedle Piastów
  • 11 Łagiewniki - Cmentarz Rakowicki (linia zawieszona na czas remontu Ronda Mogilskiego)
  • 13 Bieżanów Nowy - Bronowice Nowe
  • 14 Mistrzejowice - Bronowice
  • 15 Pleszów - Cichy Kącik
  • 16 Mistrzejowice - Walcownia
  • 17 Osiedle Piastów - Walcownia
  • 18 Łagiewniki - Cichy Kącik (linia zawieszona na czas remontu odcinka do Krowodrzy Górki)
  • 19 Borek Fałęcki - Krowodrza Górka (linia zawieszona na czas remontu odcinka do Krowodrzy Górki)
  • 20 Mistrzejowice - Kopiec Wandy
  • 21 Osiedle Piastów - Pleszów
  • 22 Borek Fałęcki - Walcownia
  • 23 Borek Fałęcki - Bieżanów Nowy
  • 24 Politechnika - Bronowice (od 22 stycznia 2007)
  • 32 Cmentarz Rakowicki - Kurdwanów (na czas remontu Ronda Mogilskiego kursuje na trasie Wieczysta - Kurdwanów)
  • 34 Kurdwanów - Krowodrza Górka (linia zawieszona na czas remontu odcinka do Krowodrzy Górki)
  • 36 Kurdwanów - Salwator
  • 38 Kurdwanów - Bronowice
  • 40 Osiedle Piastów - Borek Fałęcki (kursuje tylko w niedziele i święta)
  • 71 Bieżanów Nowy - Cmentarz Rakowicki (linia czasowa na okres remontu Ronda Mogilskiego)
  • 74 Kurdwanów - Cichy Kącik (linia czasowa na okres remontu odcinka do Krowodrzy Górki)
  • 75 Wzgórza Krzesławickie - Cmentarz Rakowicki (linia czasowa na okres remontu odcinka do Krowodrzy Górki)
  • 79 Borek Fałęcki - Cichy Kącik (linia czasowa na okres remontu odcinka do Krowodrzy Górki)

[edytuj] Zobacz też

• klub sportowy Tramwaj Kraków
• Autobusy miejskie w Krakowie

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Aktualna sieć tramwajowa w Krakowie
• Strona internetowa Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego SA w Krakowie
• Encyklopedia Krakowskiej Komunikacji
• Prywatna Strona Miłośnika Komunikacji Miejskiej i Szynowej
• trambus.info - Krakowski Portal Komunikacyjny