Wielka Sztuczna Rzeka
Z Wikipedii
Wielka Sztuczna Rzeka (ang. The Great Manmade River lub Great Man-made River (GMR)) – sieć rurociągów w Libii dostarczająca wodę z podziemnych warstw wodonośnych na Saharze do miast na wybrzeżu kraju.
Wielka Sztuczna Rzeka jest uważana za największą na świecie podziemną sieć rurociągów i największy projekt inżynieryjny, jaki kiedykolwiek został zrealizowany. Składa się na nią 1300 studni w większości o głębokości ponad 500 m, które dostarczają dziennie łącznie ok. 3 milionów m³ wody pitnej do Trypolisu, Bengazi, Syrty i innych miast Libii. Muammar al-Kadafi określił projekt mianem ósmego cudu świata.
Odwierty prowadzone w 1953 w południowej Libii w poszukiwaniu ropy naftowej doprowadziły do odkrycia olbrzymich ilości wód głębinowych, których wiek szacuje się na 14000 – 38000 lat. Idea Wielkiej Sztucznej Rzeki powstała pod koniec lat 60., a prace projektowe rozpoczęto w 1984. Realizację projektu podzielono na pięć faz. Realizację pierwszej z nich, która wymagała m.in. usunięcia 85 milionów m³ urobku rozpoczęto 28 sierpnia 1991. Faza druga (ochrzczona mianem Pierwsza woda dla Trypolisu) została zainaugurowana 1 września 1996.
Koszty projektu szacowane na ponad 25 miliardów dolarów pokrywane są w całości przez rząd libijski, a władze tego kraju zapewniają, że zostanie on zrealizowany w założonym terminie bez finansowego wsparcia oraz pożyczek ze strony innych krajów. Od 1990 szkolenia inżynierów i techników pracujących przy realizacji projektu prowadzi UNESCO.
Prace przy realizacji projektu mają trwać jeszcze ok. 25 lat, lecz termin ten jest poważnie zagrożony. Setki studni głębinowych będących jego częścią z niewyjaśnionych na razie przyczyn zapadły się lub wyschły.
