Wojska powietrznodesantowe

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Wojska powietrznodesantowe (wojska spadochronowe, spadochroniarze) - oddziały wojskowe przeznaczone do przeprowadzania desantu z powietrza.

Pierwsze oddziały powietrznodesantowe powstały w latach 30. XX wieku w ZSRR i Niemczech (Fallschirmjäger - strzelcy spadochronowi). Na krótko przed II wojną światową najlepiej rozwinięte oddziały powietrznodesantowe miał ZSRR - dysponowały one nawet lekkimi pojazdami pancernymi.

[edytuj] II wojna światowa

Była to pierwsza wojna, w której użyto wojsk spadochronowych. Niewiele brakowało, a Polska byłaby pierwszym krajem, w którym dokonano desantu spadochronowego. Niemiecka 1. Dywizja Spadochronowa miała wylądować w Wielkopolsce, gdyby wojska niemieckie nie mogły przełamać obrony.

Niemieccy spadochroniarze mieli istotny udział w szybkich postępach wojsk niemieckich w 1940 roku. Zajęli mosty w Holandii oraz słynną belgijską twierdzę Eben-Emael. Sukcesy fallschirmjäger spowodowały szybką rozbudowę podobnych odziałów w Wielkiej Brytanii i USA.

Najbardziej znane operacje powietrznodesantowe II wojny światowej:

desant na Kretę - 1941 (Niemcy),
odbicie Mussoliniego - 1943 (Niemcy),
powietrznodesantowa część lądowania w Normandii - 1944 (Amerykanie i Brytyjczycy)
operacja Market Garden - 1944 (Amerykanie, Brytyjczycy, Polacy).

Rozbudowane oddziały radzieckie nie przeprowadziły żadnej spektakularnej akcji, ale przez całą wojnę niewielkimi oddziałami wspierały partyzantów. Po walkach na Krecie Adolf Hitler zabronił, ze względu na wysokie straty, przeprowadzania podobnych operacji i niemieckie dywizje spadochronowe były używane jedynie jako doborowa piechota.

II wojna światowa wykazała zarówno przydatność, jak i wady wojsk powietrznodesantowych. Pośród tych drugich największe znaczenie miały trudności z dostarczeniem zrzuconym oddziałom ciężkiej broni. Aby zapewnić spadochroniarzom odpowiedni sprzęt Niemcy wprowadzili działa bezodrzutowe i powszechnie używali szybowców desantowych, które mogły zabrać cięższy sprzęt. Podobne działania podejmowano w innych armiach.

[edytuj] Okres powojenny

Po wojnie wszystkie armie dbały o rozwój wojsk spadochronowych. Z reguły były to najlepiej wyszkolone oddziały wojsk całego świata i dlatego w latach 1945-2000 spadochroniarze uczestniczyli w większości wojen (m.in. wojna w Korei, wojny w Wietnamie, wojna w Afganistanie). Pełnili oni funkcję oddziałów szybkiego reagowania, przybywając jako pierwsi w rejon wielu konfliktów (np. w Egipcie (1956), w Katandze, na Grenadzie).

W latach 50. XX wieku rozpoczęła się rewolucja polegająca na masowym wykorzystaniu śmigłowców, które stały się jednym z głównych środków transportu oddziałów powietrznodesantowych, znacząco zmieniając sposób działania (mogli zostać nie tylko dostarczeni na front z powietrza, ale i w ten sam sposób wycofani). W okresie powojennym udało się zapewnić spadochroniarzom nasycenie sprzętem ciężkim. Rosjanie skonstruowali bojowe wozy desantowe (BMD-1), a Amerykanie wyprodukowali dla wojsk powietrznodesantowych czołgi lekkie (np. M551 Sheridan). Opracowano też metody zrzucania pojazdów pancernych na spadochronach lub przenoszenia ich śmigłowcami. Uzbrojenie spadochroniarzy poprawiło wydatnie pojawienie się PPK oraz przenośnych wyrzutni rakiet przeciwlotniczych, takich jak Strieła czy FIM-92 Stinger.

[edytuj] Wojska powietrznodesantowe w Polsce

Pierwszą jednostką powietrznodesantową była powstała podczas II wojny światowej - 1. Samodzielna Brygada Spadochronowa, która wzięła udział w operacji Market Garden. Po wojnie pierwsza tego typu jednostkę utworzono dopiero w 1957 roku była to 6 Pomorska Dywizja Powietrzno - Desantowa w Krakowie która jako pierwsza założyła czerwone berety. W latach osiemdziesiątych dywizje przeformowano w brygadę a następnie na jej bazie w 1989 roku utworzono 6 Pomorską Brygadę Desantowo - Szturmową a w dwa lata później 6 Brygadę Desantowo - Szturmową. Formalnie od tego czasu brygada utraciła status jednostki powietrznodesantowej, jedyną jednostką WP posiadającą ten status jest nalężący do brygady 16 batalion powietrzno - desantowy z Krakowa.