Wykrzyknik

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ten artykuł dotyczy znaku interpunkcyjnego. Zobacz też: Wykrzyknik (część mowy).

Znak wykrzyknienia, pot. wykrzyknik – jeden ze znaków pisarskich, zaliczany w grupie znaków interpunkcyjnych do podgrupy znaków emocji. Składa się z pionowej kreski zakończonej u dołu kropką. Typograficznie jest znakiem wysokości stopnia pisma, a jego kropka jest dokładnie takiej samej wielkości, kształtu i położenia jak znak kropki w tym samym kroju.

Znak wykrzyknienia stosowany jest na końcu zdania lub wyrażenia wtedy, gdy trzeba podkreślić siłę wypowiedzi. Stosowany bywa przy zawołaniach, okrzykach, rozkazach, życzeniach, ostrzeżeniach, wyrazach dźwiękonaśladowczych oraz służy do zwrócenia uwagi czytelnika na coś szczególnie istotnego. Jeśli przypada w miejscu kropki lub przecinka, to zastępuje je, natomiast w przypadku wielokropka lub pytajnika – towarzyszy im. Zastąpienie przecinka wykrzyknikiem skutkuje zazwyczaj tym, że powstają dwa zdania lub zdanie i równoważnik, tzn. że po wykrzykniku stawiana jest wielka litera. Znacznie rzadziej umieszcza się go tam, zachowując ciągłość jednego zdania. W przypadku wielokropka lub pytajnika kolejność któregoś z tych znaków z wykrzyknikiem ustala się w zależności od tego, jaki efekt chce się uzyskać - kończący wykrzyknik zwiększa siłę ekspresji, kończący pytajnik może oznaczać zdziwienie lub kwestionować wykrzyknienie, kończący wielokropek - urwanie wypowiedzi lub niedopowiedzenie, a nawet można użyć wszystkich trzech znaków obok siebie w różnych kombinacjach. Jeśli wykrzyknik ma zwrócić uwagę na fragment zdania (najczęściej jakieś krótkie sformułowanie), to wstawia się go wewnątrz zdania w postaci ujętej w nawiasy (!), w zależności od kontekstu np. aby potwierdzić jakieś sformułowanie, lub wręcz przeciwnie, ostrzec przed możliwością błędu. Takie samo użycie, ale w cytowaniu, oznacza, że wykrzyknik jest komentarzem cytującego. Przed wykrzyknikiem nie stawia się spacji. W przypadku wyrażania szczególnie silnych emocji można postawić obok siebie trzy wykrzykniki, natomiast dwa wykrzykniki stosuje się rzadko, praktycznie tylko podczas przedstawiania eskalacji wrażeń (pomiędzy wyrażeniem z jednym i wyrażeniem z trzema wykrzyknikami).

W języku hiszpańskim zdanie, które kończy się wykrzyknikiem musi zaczynać się od tzw. "odwróconego wykrzyknika" – ¡.