Związek Strzelecki "Strzelec"
Z Wikipedii
Związek Strzelecki (Strzelec) - organizacja społeczno-wychowawcza powstała w 1910 roku we Lwowie i ponownie w 1991 po połączeniu 5 działających w Polsce organizacji tzw. ruchu strzeleckiego.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Związek Strzelecki powstał we Lwowie w 1910 roku z inicjatywy nielegalnego Związku Walki Czynnej, jako organizacja paramilitarna, w Krakowie pod nazwą Towarzystwo "Strzelec". Działał jednak legalnie na podstawie statutu zatwierdzonego przez władze austriackie. Kierowała nim Komenda Główna Związków Strzeleckich z siedzibą we Lwowie, z komendantem Józefem Piłsudskim i szefem sztabu Kazimierzem Sosnkowskim.
Komendzie Głównej podlegały Komendy Okręgowe: w Krakowie (Galicja Zachodnia), Rzeszowie (Galicja środkowa) i Lwowie (Galicja Wschodnia) oraz Komenda Królestwa Polskiego i Komenda Zagraniczna. Organizacje strzeleckie działające w zaborze pruskim i Królestwie Polskim pozostawały w konspiracji. W Galicji Związek Strzelecki organizował szkoły podoficerskie i oficerskie, mógł korzystać ze strzelnic wojskowych, odbywać ćwiczenia oraz kupować broń i amunicję. Jego członkami byli przedstawiciele wszystkich warstw społecznych, kierunków i partii politycznych (z wyjątkiem Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy).
Szczególną rolę w rozbudowie organizacji odegrali studenci Uniwersytetu Jagiellońskiego. W maju 1913 zlikwidowano Komendę Główną, jej funkcję przejął Wydział Wojskowy Komisji Tymczasowej Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych, której komendantem wojskowym został Józef Piłsudski. W chwili wybuchu I wojny światowej Związek Strzelecki liczył 8000 członków zrzeszonych w 200 kołach strzeleckich. Członkowie Związku Strzeleckiego i Polskich Drużyn Strzeleckich stanowili podstawę Legionów Polskich, walczących u boku Cesarstwa Austro-Węgierskiego, oraz konspiracyjne Polskiej Organizacji Wojskowej. Główni działacze: Józef Piłsudski, Kazimierz Sosnkowski, Edward Rydz-Śmigły, Władysław Sikorski, Marian Kukiel, Walery Sławek, Julian Stachiewicz, Aleksander Prystor, Kordian Józef Zamorski, Włodzimierz Tetmajer.
Organy prasowe: Strzelec, Bellona Polska i Przegląd Wojskowy.
Po I Wojnie Światowej powstał Związek Strzelecki "Strzelec" Organizacja społeczno-wychowawcza. Nawiązywał do tradycji Związku Strzeleckiego z lat 1910-1914. Zrzeszał pozaszkolną, przedpoborową młodzież, głównie wiejską i rzemieślniczą. Prowadził działalność w zakresie wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego. Podlegał Ministerstwu Spraw Wojskowych. Należał do Polskich Związków Sportowych. Ściśle związany z obozem J. Piłsudskiego. Terytorialna struktura organizacyjna Związku Strzeleckiego odpowiadała wojskowo-administracyjnemu podziałowi państwa. W 1939 ZS liczył ok. 500 tys. członków, którzy w czasie kampanii wrześniowej 1939 wykonywali zadania zlecone przez władze wojskowe.
[edytuj] Współczesność
Obecnie istnieje kilka organizacji wywodzących się z ducha przedwojennego Związku Strzeleckiego. Dla zjednoczenia ruchu strzeleckiego utworzono Federację Związków i Drużyn Strzeleckich z Prezesem Maciejem Wechmannem.
W 1991 roku powstający Związek Strzelecki "Strzelec" Organizacja Społeczno-Wychowawcza określił się wówczas jako patriotyczne stowarzyszenie młodzieży polskiej, będącej kontynuatorem istniejącego w okresie międzywojennym Związku Strzeleckiego "Strzelec", którego Komendantem Głównym był Józef Piłsudski.
Obecnie ZS "Strzelec" OSW jest pod patronatem Minsterstwa Obrony Narodowej jest dzisiaj jedną z największych organizacji paramlitarnych w Polsce, którą dowodzi st.insp. Jan Józef Kasprzyk. Obszar Polski podzielony jest na dwa okręgi strzeleckie:
- Południowy z siedzibą w Bełchatowie i 23 jednostkami strzeleckimi,
- Północny z siedzibą w Łodzi i 22 jednostkami strzeleckimi.
- Siedziba główna związku mieści się w Warszawie.
W roku 1994 powstał także "Związek Strzelecki" podzielony na trzy okręgi:
- I - z siedzibą w Szydłowcu
- II - z siedzibą w Łodzi (także siedziba główna)
- III - z siedzibą w Częstochowie.
"Związkiem Strzeleckim" dowodzi Komendant Główny - pchor. ZS Grzegorz Filipek.
[edytuj] Zobacz też
- Józef Piłsudski
- Edward Rydz-Śmigły
- Kazimierz Sosnkowski
- Władysław Sikorski
- Bolesław Wieniawa-Długoszowski
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Związek Strzelecki w Kielcach
- Dowództwo Południowego Okręgu Strzeleckiego
- JS 1001 Bełchatów
- JS 2006 Nowy Sącz
- JS 2007 Tymbark
- JS 2010 Lublin
- JS 2013 Ostrowiec Świętokrzyski
- JS 2019 Tomaszów Lubelski
- JS 2023 Wodzisław Śląski
- JS 2028 Częstochowa
- JS 2029 Kraków
- JS 2030 Przemyśl
- JS 2031 Rybnik
- JS 3003 Trzebnica
- JS 3021 Dzierżoniów
- JS 3024 Katowice
