New Immissions/Updates:
boundless - educate - edutalab - empatico - es-ebooks - es16 - fr16 - fsfiles - hesperian - solidaria - wikipediaforschools
- wikipediaforschoolses - wikipediaforschoolsfr - wikipediaforschoolspt - worldmap -

See also: Liber Liber - Libro Parlato - Liber Musica  - Manuzio -  Liber Liber ISO Files - Alphabetical Order - Multivolume ZIP Complete Archive - PDF Files - OGG Music Files -

PROJECT GUTENBERG HTML: Volume I - Volume II - Volume III - Volume IV - Volume V - Volume VI - Volume VII - Volume VIII - Volume IX

Ascolta ""Volevo solo fare un audiolibro"" su Spreaker.
CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
จังหวัดจันทบุรี - วิกิพีเดีย

จังหวัดจันทบุรี

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

สถานีย่อย:ประเทศไทย
จังหวัดจันทบุรี
 ตราประจำจังหวัดจันทบุรี
ตราประจำจังหวัด
น้ำตกลือเลื่อง เมืองผลไม้ พริกไทยพันธุ์ดี อัญมณีมากเหลือ เสื่อจันทบูร สมบูรณ์ธรรมชาติ พระเจ้าตากสินมหาราช รวมญาติกู้ชาติที่จันทบุรี
ข้อมูลทั่วไป
ชื่อภาษาไทย จันทบุรี
ชื่อภาษาอังกฤษ Chanthaburi
ผู้ว่าราชการ นายพนัส แก้วลาย
(ตั้งแต่ พ.ศ. 2547)
ISO 3166-2 TH-22
สีประจำกลุ่มจังหวัด เหลือง ██
ต้นไม้ประจำจังหวัด สำรอง, จันทน์
ดอกไม้ประจำจังหวัด เหลืองจันทบูร
ข้อมูลสถิติ
พื้นที่ 6,338.0 ตร.กม.
(อันดับที่ 34)
ประชากร 502,389 คน (พ.ศ. 2549)
(อันดับที่ 49)
ความหนาแน่น 79 คน/ตร.กม.
(อันดับที่ 55 ร่วม)
ศูนย์ราชการ
ที่ตั้ง ศาลากลางจังหวัดจันทบุรี ถนนเลียบเนิน ตำบลวัดใหม่ อำเภอเมืองจันทบุรี จังหวัดจันทบุรี 22000
โทรศัพท์ (+66) 0 3931 2277
โทรสาร (+66) 0 3931 2539
เว็บไซต์ จังหวัดจันทบุรี
แผนที่
 
แผนที่ประเทศไทย เน้นจังหวัดจันทบุรี
ดูความหมายอื่นของ จันทบุรี ได้ที่ จันทบุรี (แก้ความกำกวม)

จังหวัดจันทบุรี เป็นจังหวัดทางชายฝั่งทะเลภาคตะวันออกของประเทศไทย ทิศเหนือ ติดจังหวัดฉะเชิงเทรา สระแก้ว ปราจีนบุรี, ทิศตะวันออก ติดจังหวัดตราด และประเทศกัมพูชา, ทิศใต้ ติดอ่าวไทย, ทิศตะวันตก ติดจังหวัดระยอง และชลบุรี อยู่ห่างจากกรุงเทพมหานครประมาณ 245 กิโลเมตร สภาพพื้นที่มีทั้งป่าไม้ ภูเขา ที่ราบสูง ที่ราบลุ่มน้ำ และที่ราบชายฝั่งทะเล

สารบัญ

[แก้] ตำนานและความเป็นมาเมืองจันทบุรี

จันทบุรีเป็นเมืองเก่า จากหลักฐานทางประวัติศาสตร์ เชื่อกันว่ามีอายุไม่ต่ำกว่า 1,000 ปี สร้างขึ้นโดยชนชาติขอม หัวเมืองเดิมตามศิลาจารึก เรียกว่า "ควนคราบุรี" ชาวพื้นเมืองเรียกว่า "เมืองกาไว" ตามชื่อผู้ปกครองเมืองเมืองจันทบุรี เดิมตั้งอยู่บริเวณหน้าเขาสระบาป มีชนพื้นเมืองเดิมอาศัยอยู่ เรียกว่า ชาวชอง มีภาษาพูดเป็นภาษาของตนเอง แตกต่างจากภาษาไทย และภาษาเขมร ครั้นปี พ.ศ. 1800 ได้มีการย้ายถิ่นฐานมาสร้างเมืองใหม่ที่บ้านหัววัง ตำบลพุงทลาย ซึ่งอยู่ใกล้กับแม่น้ำจันทบุรีในปัจจุบัน

ต่อมาปี พ.ศ. 2200 ได้ย้ายมาสร้างเมืองใหม่ที่บ้านลุ่ม อยู่ทางฝั่งตะวันตกของแม่น้ำจันทบุรี ในปี พ.ศ. 2310 หลังจากกรุงศรีอยุธยาเสียกรุงให้แก่พม่า สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชได้เข้ายึดเมืองจันทบุรี เพื่อใช้เป็นแหล่งสะสมเสบียงอาหารและรวบรวมกำลังพล เพื่อใช้ในการกอบกู้กรุงศรีอยุธยาคืนจากพม่า

ต่อมาในปี พ.ศ. 2436 ฝรั่งเศสได้เข้ายึดเมืองจันทบุรีไว้นานถึง 11 ปี จนไทยต้องยกดินแดนชายฝั่งด้านซ้ายของแม่น้ำโขงให้กับฝรั่งเศส เพื่อแลกเมืองจันทบุรีกลับคืนมา ต่อมามีการจัดระเบียบบริหารราชการส่วนภูมิภาคเป็นแบบมณฑลเทศาภิบาล จัดตั้งมณฑลจันทบุรี โดยมีจันทบุรี ระยอง และตราด อยู่ในเขตการปกครองจนถึงปี พ.ศ. 2476 ภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครองเป็นระบอบประชาธิปไตย จึงยกเลิกมณฑลเทศาภิบาลและได้จัดระเบียบบริหารราชการแผ่นดินใหม่ โดยแบ่งออกเป็นจังหวัดและอำเภอ ดังนั้นเมืองจันทบุรีจึงมีฐานะเป็นจังหวัดจนถึงปัจจุบัน

[แก้] ทำเนียบรายพระนามและรายนามผู้ว่าราชการจังหวัดจันทบุรี

  1. พระภิรมย์ฯ
  2. พระจันทบุรีศรีสมุทร์เขตต์
  3. หม่อมเจ้านพมาศ (พ.ศ. 2459 - พ.ศ. 2469)
  4. พระยามานิตย์กุลพัทธ (พ.ศ. 2469 - ธ.ค. 2471)
  5. พระพิสิษฏสุทธเลขา (17 ธ.ค. 2471- 31 พ.ค. 2477)
  6. พระนิกรบดี (1 มิ.ย. 2477 - 2 ธ.ค. 2479)
  7. ขุนประสงค์สุขการี (2 ธ.ค. 2479 - 1 ธ.ค. 2484)
  8. หลวงอรรถสิทธิสุนทร (นายผวน ทองสยาม) (2 ธ.ค. 2484 - 2 ต.ค. 2485)
  9. หลวงอรรถเกษมเกษา (นายสวิง อรรถเกษม) (3 ต.ค. 2485 - 1 ม.ค. 2487)
  10. ขุนรัฐวุฒิวิจารณ์ (นายสุวงศ์ รัฐวุฒิวิจารณ์) (11 ม.ค. 2487 - 13 มิ.ย. 2489)
  11. นายชุบ พิเศษนครกิจ (7 ต.ค. 2489 - 23 พ.ค. 2492)
  12. นายถนอม วิบูลมงคล (24 พ.ค. 2492 - 7 ม.ค. 2495)
  13. ขุนคำนวณวิจิตร (นายเชย บุนนาค)(8 ม.ค. 2495 - 2 เม.ย. 2496)
  14. ขุนวรคุตตคณารักษ์ (3 เม.ย. 2496 - 18 มี.ค. 2499)
  15. นายผาด นาคพิน (19 มี.ค. 2499 - 12 ก.พ. 2501)
  16. หม่อมเจ้าทองคำเปลว ทองใหญ่ (13 ก.พ. 2501 - 28 ก.ย. 2507)
  17. นายส่ง เหล่าสุนทร (29 ก.ย. 2507 - 18 ก.ค. 2512)
  18. จ.ต.ต.ชั้น สุวรรณทรรภ (21 ก.ค. 2512 - 25 ธ.ค. 2514)
  19. นายวิชิต ศุขะวิริยะ (26 ธ.ค. 2514 - 6 ธ.ค. 2516)
  20. นายบุญช่วย ศรีสารคาม (7 ธ.ค. 2516 - 30 ก.ย. 2519)
  21. น.อ.จำลอง ประเสริฐยิ่ง ร.น. (1 ต.ค. 2519 - 30 ก.ย. 2520)
  22. นายประกิต อุตตะโมต (1 ต.ค. 2520 - 14 ต.ค. 2521)
  23. นายพิบูลย์ ธุรภาคพิบูล (15 ต.ค. 2521 - 30 ก.ย. 2523)
  24. นายบุญนาค สายสว่าง (1 ต.ค. 2523 - 30 ก.ย. 2528)
  25. นายสมพงศ์ พันธ์สุวรรณ (1 ต.ค. 2528 - 30 ก.ย. 2532)
  26. นายปรีดา มุตตาหารัช (1 ต.ค. 2532 - 14 ก.พ. 2533)
  27. เรือตรี สุกรี รักษ์ศรีทอง (15 ก.พ. 2533 - 30 ก.ย. 2534)
  28. นายวิมล พวงทอง (1 ต.ค. 2534 - 30 ก.ย. 2536)
  29. นายอมร อนันตชัย (1 ต.ค. 2536 - 30 ก.ย. 2541)
  30. นายประพันธ์ ชลวีระวงศ์ (1 ต.ค. 2541 - 30 ก.ย. 2543)
  31. นายอัครพงศ์ พยัคฆันตร (1 ต.ค. 2543 - 30 ก.ย. 2544)
  32. นายวิทยา ปิณฑะแพทย์ (1 ต.ค. 2544 - 30 ก.ย 2547)
  33. นายพนัส แก้วลาย (1 ต.ค. 2547 - ปัจจุบัน)

[แก้] ภูมิศาสตร์

[แก้] ขนาดและที่ตั้ง

จังหวัดจันทบุรี ตั้งอยู่บนพื้นที่ชายฝั่งทะเลภาคตะวันออกของประเทศไทย ระหว่างเส้นรุ้งที่ 12-13 องศาเหนือ และเส้นแวงที่ 101-102 องศาตะวันออก อยู่ห่างจากกรุงเทพมหานครประมาณ 245 กิโลเมตร มีพื้นที่ทั้งหมด 6,338 ตารางกิโลเมตร หรือ 3,961,250 ไร่ คิดเป็น 16.6% ของพื้นที่ภาคตะวันออก และเท่ากับ 1.8 % ของพื้นที่ทั้งประเทศ มีอาณาเขตติดต่อกับจังหวัดใกล้เคียง คือ

[แก้] ลักษณะภูมิประเทศ

สภาพพื้นที่โดยทั่วไป ทางด้านทิศเหนือและทิศตะวันออก เป็นป่าไม้ ภูเขา และที่ราบสูงเป็นส่วนใหญ่ อยู่สูงจากระดับน้ำทะเล 30-190 เมตร ทิศใต้เป็นชายฝั่งทะเลมีลักษณะเป็นที่ราบลุ่ม บางแห่งเป็นอ่าวแหลมและหาดทราย สูงจากระดับน้ำทะเล 30-190 เมตร

พื้นที่จังหวัดจันทบุรี แยกลักษณะภูมิประเทศออก ได้เป็น 3 ลักษณะ คือ

  1. ภูเขาสูงและเนินเขา
  2. ที่ราบสูงและที่ราบเชิงเขา
  3. ที่ราบลุ่มน้ำและที่ราบชายฝั่งทะเล

[แก้] ลักษณะภูมิอากาศ

สภาพภูมิอากาศโดยทั่วไปจังหวัดจันทบุรีตั้งอยู่ในเขตที่มีอากาศร้อนชื้น มีฝนตกชุกติดต่อกันประมาณ 6 เดือน/ปี และในปี 2542 มีฝนตกจำนวน 182 วัน วัดปริมาณน้ำฝนโดยรวม 3,509.40 มิลลิเมตร และเดือนที่มีอุณหภูมิต่ำสุดในรอบปี คือเดือนธันวาคม วัดได้ 13.10 องศาเซลเซียส อุณหภูมิเฉลี่ยตลอดปี 28.46 องศาเซลเซียส ประกอบด้วย 3 ฤดู คือ

[แก้] หน่วยการปกครอง

การปกครองแบ่งออกเป็น 9 อำเภอ 1 กิ่งอำเภอ 76 ตำบล 690 หมู่บ้าน

  1. อำเภอเมืองจันทบุรี
  2. อำเภอขลุง
  3. อำเภอท่าใหม่
  4. อำเภอโป่งน้ำร้อน
  5. อำเภอมะขาม
  6. อำเภอแหลมสิงห์
  7. อำเภอสอยดาว
  8. อำเภอแก่งหางแมว
  9. อำเภอนายายอาม
  10. กิ่งอำเภอเขาคิชฌกูฏ
 แผนที่

[แก้] การคมนาคมขนส่ง

การเดินทางสู่จังหวัดจันทบุรี มีเส้นทางดังนี้

  • เส้นทางสายกรุงเทพฯ – ชลบุรี – พัทยา – บ้านฉาง – ระยอง – จันทบุรี โดยใช้ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 3 ระยะทางประมาณ 291 กิโลเมตร
  • เส้นทางสายกรุงเทพฯ – ชลบุรี – ศรีราชา – บ้านฉาง – ระยอง – จันทบุรี โดยใช้ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 36 ระยะทางประมาณ 254 กิโลเมตร
  • เส้นทางสายกรุงเทพฯ – ชลบุรี – แกลง – จันทบุรี โดยใช้ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 344 ระยะทางประมาณ 245กิโลเมตร
  • เส้นทางยุทธศาสตร์ เชื่อมระหว่างภาคตะวันออกเฉียงเหนือผ่านปราจีนบุรี ผ่านทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 33 เข้าสูหลวงหมายเลข 317

ผ่านอำเภอสอยดาว อำเภอโป่งน้ำร้อน และอำเภอมะขาม เข้าสู่จังหวัดจันทบุรี

  • เส้นทางจันทบุรี – ตราด ระยะทาง 78 กิโลเมตร
  • เส้นทางจันทบุรี – ระยอง ระยะทาง 103 กิโลเมตร
  • เส้นทางจันทบุรี – ชลบุรี ระยะทาง 155 กิโลเมตร

[แก้] สินค้าพื้นเมือง

  • ผลไม้ เป็นสินค้าที่ขึ้นชื่อของจังหวัดจันทบุรี ในระหว่างเดือนพฤษภาคม ถึงมิถุนายน คือ ผลไม้ประเภท ทุเรียน เงาะ มังคุด ระกำหวาน ในช่วงฤดูผลไม้จะมีนักท่องเที่ยวนิยมเดินทางไปท่องเที่ยวและซื้อหาผลไม้รสอร่อยราคาย่อมเยาคุณภาพดีที่จังหวัดจันทบุรี
  • เสื่อจันทบูร หัตถกรรพื้นบ้านอีกชนิดที่มีชื่อเสียงของจังหวัดจันทบุรี ผลิตจาก กกได้มีการนำเอา กก มาดัดแปลงเป็นเครื่องใช้ต่างๆ มากมาย
  • พริกไทย จันทบุรีเป็นแหล่งปลูกพริกไทยที่สำคัญของประเทศไทยเป็นพืชเศรฐกิจที่ทำรายได้ให้กับเกษตรกรในจังหวัดจันทบุรี
  • ก๋วยเตี๋ยวเส้นจันท์ นับเป็นสินค้าพื้นเมืองที่เป็นเอกลักษณ์อีกสิ่งหนึ่งของจังหวัดจันทบุรีเหมาะที่จะซื้อเป็นของที่ระลึกเมื่อมาเที่ยวจังหวัดจันทบุรี
  • อัญมณี เป็นสินค้าที่ขึ้นชื่อของจังหวัดจันทบุรี นักท่องเที่ยวสามารถหาซื้อได้ตามร้านจำหน่ายอัญมณีบนถนนอัญมณีในวันศุกร์ วันเสาร์ และวันอาทิตย์

[แก้] สถานที่ท่องเที่ยว

[แก้] อุทยานแห่งชาติทางบก

  1. อุทยานแห่งชาติเขาคิชฌกูฏ
  2. อุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น
  3. อุทยานแห่งชาติน้ำตกพลิ้ว

[แก้] ดูเพิ่ม

[แก้] แหล่งข้อมูลอื่น

Static Wikipedia (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia February 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu