พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากฤษดาภินิหาร กรมพระนเรศร์วรฤทธิ์
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศรวรฤทธิ์ พระนามเดิม พระองค์เจ้ากฤดาภินิหาร พระราชโอรสองค์ที่ ๑๗ ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
สารบัญ |
[แก้] พระประวัติ
พระองค์เจ้ากฤษดาภินิหาร ประสูติเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๐๐ ประสูติแด่เจ้าจอมมารดากลิ่น ธิดาพระยาดำรงค์ราชพลขันธ์(จุ้ย คชเสนี หลานปู่ของเจ้าพระยามหาโยธา (ทอเรีย) ทรงว่าราชการกรมพระนครบาล ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในขณะนั้นเรียกชื่อว่า "คอมมิตตี กรมพระนครบาล" ทรงเป็นผู้ปรับปรุงและจัดระเบียบกิจการตำรวจกรมกองตระเวน ตามแบบอย่างของสิงคโปร์ หลังจากได้โดยเสด็จพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประพาสสิงคโปร์ เมื่อ ร.ศ. ๑๐๙ (พ.ศ. ๒๔๓๓) ต่อมาได้พัฒนามาเป็นกิจการตำรวจไทย
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สถาปนาขึ้นเป็น กรมหมื่นนเรศร์วรฤทธิ์ เมื่อ พ.ศ. ๒๔๑๘ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงโปรดเกล้าฯ ให้เป็น กรมพระนเรศร์วรฤทธิ์ เมื่อ พ.ศ. ๒๔๔๒ และทรงราชการเป็นสมุหมนตรี และเสนาบดีกระทรวงมุรธาธร
พระองค์เจ้ากฤษดาภินิหาร ทรงประทับที่วังถนนพระอาทิตย์ ริมแม่น้ำเจ้าพระยา พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างตำหนักพระราชทานบนที่ดินมรดกของพระองค์ ต่อมาเมื่อทรงเจริญพระชันษาครบ ๕ รอบใน พ.ศ. ๒๔๖๐ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานพระราชทรัพย์สำหรับทรงสร้างตำหนักหลังใหม่ ชื่อ "วังมะลิวัลย์" ส่วนเจ้าจอมมารดากลิ่นยังคงพำนักอยู่ที่ตำหนักเดิม
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศรวรฤทธิ์ ประทับที่วังมะลิวัลย์จนสิ้นพระชนม์ ใกล้เคียงกับที่เจ้าจอมมารดากลิ่นถึงแก่อนิจกรรม เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๖๖ และได้ประดิษฐานพระโกศพระศพ และโกศศพไว้เคียงกันที่ท้องพระโรงของวังมะลิวัลย์นี้ ทรงเป็นต้นราชสกุล กฤดากร
[แก้] พระโอรส-ธิดา
[แก้] หม่อมสุภาพ
ทรงมีพระโอรสกับหม่อมสุภาพ(พ.ศ. ๒๔๐๑-๒๔๖๐)ทั้งหมด ๗ องค์
- พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจรูญศักดิ์กฤดากร (พ.ศ. ๒๔๑๘-๒๔๗๑) เษกสมรสกับหม่อมปรุง และหม่อมเชื่อม
- พลเอก พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบวรเดช (พ.ศ. ๒๔๒๐-๒๔๙๖) เษกสมรสกับ เจ้าหญิงทิพวัน ณ เชียงใหม่ เจ้าหญิงบัวนวล ณ เชียงใหม่ และหม่อมเจ้าผจงรจิตร์ กฤดากร
- หม่อมเจ้าเสรษศิริ กฤดากร (พ.ศ. ๒๔๒๓-๒๕๐๐) เษกสมรสกับ หม่อมสนิท หม่อมผอบ หม่อมเจ้าสุริยประภา รพีพัฒน์ และหม่อมพ้อง
- หม่อมเจ้าสิทธิพร กฤดากร (พ.ศ. ๒๔๒๖-๒๕๑๔) เษกสมรสกับ เจ้าหญิงศรีพรหมา ณ น่าน
- หม่อมเจ้าอมรทัต กฤดากร (พ.ศ. ๒๔๒๙-๒๔๙๕) เษกสมรสกับ หม่อมพร้อยสุพิณ บุนนาค และหม่อมอู๊ด
- หม่อมเจ้าเขจรจรัสฤทธิ์ กฤดากร (พ.ศ. ๒๔๓๐-๒๔๖๘)
- หม่อมเจ้าอิทธิเทพสรรค์ กฤดากร (พ.ศ. ๒๔๓๒-๒๔๗๗) เษกสมรสกับหม่อมเจ้าสุริยประภา รพีพัฒน์
[แก้] หม่อมแช่ม
ทรงมีพระโอรส-ธิดากับหม่อมแช่ม(พ.ศ. ๒๔๑๓-๒๔๙๐)ทั้งหมด ๔ องค์
- หม่อมเจ้าสมัยเฉลิม กฤดากร (พ.ศ. ๒๔๓๘-๒๕๑๐) เษกสมรสกับ หม่อมเจ้ารัสสาทิศ สวัสดิวัตน์
- หม่อมเจ้าชิดชนก กฤดากร (พ.ศ. ๒๔๔๗-๒๕๔๑) เษกสมรสกับ หม่อมเจ้าฤดีวรวรรณ วรวรรณ และ หม่อมหลวงต่อ ชุมสาย
- หม่อมเจ้าหญิงวรรณวิลัย กฤดากร (พ.ศ. ๒๔๓๑-๒๔๗๖) เษกสมรสกับ กรมหมื่นพิไชยมหินทโรดม
- หม่อมเจ้าหญิงลีลาศหงษ์ กฤดากร (พ.ศ. ๒๔๔๒- ๒๔๖๓) เษกสมรสกับ หม่อมเจ้าปรีดิเทพย์พงษ์ เทวกุล
[แก้] หม่อมเจิม
ทรงมีพระโอรส-ธิดากับหม่อมเจิม(พ.ศ. ๒๔๒๔-๒๔๙๑)ทั้งหมด ๓ องค์
- หม่อมเจ้าเสริมสวาสดิ์ กฤดากร (พ.ศ. ๒๔๔๑-๒๔๘๓) เษกสมรสกับ หม่อมหลวงแส สนิทวงศ์
- หม่อมเจ้าดิลกฤทธิ์ กฤดากร (พ.ศ. ๒๔๕๑-๒๕๐๐) เษกสมรสกับ หม่อมราชวงศ์จันทรรัตน์ เทวกุล
- หม่อมเจ้าหญิงผจงรจิตร์ กฤดากร (พ.ศ. ๒๔๒๖-๒๕๒๔) เษกสมรสกับ พระองค์เจ้าบวรเดช
| สมัยก่อนหน้า: กรมหลวงสมรรัตนสิริเชษฐ์ |
'พระนามกรมพระเจ้าบรมวงศ์เธอชั้น ๔ กรมพระนเรศรวรฤทธ' |
สมัยถัดไป: กรมหลวงพิชิตปรีชากร |
[แก้] อ้างอิง
- Jeffy Finestone. 2542. สมุดพระรูป พระราชโอรส พระราชธิดา พระราชนัดาใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. ปรียนันทนา รังสิต,ม.ร.ว. โลมาโฮลดิ้ง
 |
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากฤษดาภินิหาร กรมพระนเรศร์วรฤทธิ์ เป็นบทความเกี่ยวกับ ชีวประวัติ ที่ยังไม่สมบูรณ์ ต้องการตรวจสอบ เพิ่มเนื้อหา หรือเพิ่มแหล่งอ้างอิง คุณสามารถช่วยเพิ่มเติมหรือแก้ไข เพื่อให้สมบูรณ์มากขึ้น ข้อมูลเกี่ยวกับ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากฤษดาภินิหาร กรมพระนเรศร์วรฤทธิ์ ในภาษาอื่น อาจสามารถหาอ่านได้จากเมนู ภาษาอื่น ด้านซ้ายมือ |
