Devlet bütçesi
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Devlet bütçesi, kamu gelir ve giderlerinin, yasama organı (Türkiye Büyük Millet Meclisi) tarafından onaylanarak, hükümet tarafından yürütülüp uygulanmasına izin veren hukuki bir belgedir. Bütçe gelirleri, gelir vergisi, (özel) tüketim vergisi, mülkiyet vergisi, gümrük vergisi gibi çeşitli kaynaklardan elde edilir.
Konu başlıkları |
[değiştir] Maliye politikaları
Bütçenin tasarımında sosyal ve ekonomik faktörler etkili olur. Devletin kendine belirlediği hedeflerde maliye politikaları önemli bir araç oluşturur:
- Bir yandan, bütçe harcama ve gelirlerinin miktar ve bileşimi,
- diğer yandan harcama ve gelirler arasındaki ilişki, yani bütçenin açık, fazla vermesi ya da denk olması,
devletin kullanabileceği önemli araçlar olur. Para politikası ile para arzını etkilemek yoluyla üretim, istihdam, milli gelir ve fiyat seviyesi yöneltilir. [1]
Bütçe açıklarının uzun vadeli borçlanmalarla karşılanması, faizlerin aşırı oynaklığıyla yaratılacak istikrarsızlıklar yüzünden, kısa vadeli borçlanmalara gidilmemesi önem taşır.
[değiştir] Gelirler
2007 yılı bütçesi örneğinde seçkin bütçe gelir kaynakları. [2]
| Gelir Vergisi 51.333.083.000 |
Özel Tüketim Vergisi 41.135.177.000 |
Katma Değer Vergisi 29.621.613.000 | İthalde Alınan Katma Değer Vergisi 29.585.311.000 |
| Kurumlar Vergisi 14.410.186.000 |
Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri 7.826.459.000 | Harçlar 4.707.707.000 |
Damga Vergisi 3.667.332.000 |
| Kit ve Kamu Bankaları Gelirleri 3.593.637.000 | Motorlu Taşıtlar Vergisi 3.525.061.000 |
Gümrük Vergileri 2.385.121.000 |
Kurumlar Karları 2.200.407.000 |
[değiştir] Bütçe istatistikleri
| Bütçe istatistikleri [3] | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Yıl | Bütçe gelirleri | Faiz dışı giderler | Faiz ödemeleri | Giderler toplam | Bütçe dengesi | Faiz ödemeleri / Gelirler | Faiz ödemeleri / Giderler | Bütçe açığı / GSMH |
| Milyar YTL | Milyar YTL | Milyar YTL | Milyar YTL | Milyar YTL | % | % | % | |
| 2000 | 33,3 | 26,2 | 20,4 | 46,6 | -13,3 | 61,3 | 43,8 | 10,6 |
| 2001 | 51,8 | 39,3 | 41,1 | 80,4 | -28,6 | 79,3 | 51,1 | 16,2 |
| 2002 | 76,4 | 63,6 | 51,9 | 115,5 | -39,1 | 67,9 | 44,9 | 14,3 |
| 2003 | 100,2 | 81,4 | 58,6 | 140,1 | -39,8 | 58,5 | 41,8 | 11,2 |
| 2004 | 109,9 | 83,7 | 56,5 | 140,2 | -30,3 | 56,0 | 40,3 | 7,1 |
| 2005 | 134,8 | 98,9 | 45,7 | 144,6 | -8,1 | 33,9 | 31,6 | 1,7 |
| 2006* | 171,3 | 129,4 | 45,9 | 175,3 | -3,9 | 26,8 | 26,2 | |
* Başbakan Erdoğan tarafından düzenlenen basın toplasındaki geçici bütçe açıklamalarına göre. [4]
