Galler

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Bölgenin Haritası

Galler (İngilizce: Wales; Galce: Cymru; okunuşu: Komrii), Britanya'da Birleşik Krallık'a bağlı dört ülkeden biri. Britanya'nın güney-batısında doğuda Cheshire, Shropshire, Herefordshire ve Gloucestershire kırsal bölgeleriyle, güneyde Bristol Kanalıyla, güneybatıda St. George Kanalıyla ve batı ve kuzeyde İrlanda Denizi'yle çevrili bir bölgedir.

Galcede "Tywysogaeth Cymru" denilen Galler Prensliği Galler bölgesinin yönetiminde söz sahibi olmamasına karşın halen kullanılabilmektedir. 1282 yılında İngiltere Kralı I. Edward döneminde Galler bölgesi Cilmeri Savaşı sırasında istila edildi. Bununla birlikte bölgenin kanunları 1535-1542 yılındaki Laws in Wales Acts'e kadar İngiliz kanunlarıyla yer değiştirmemişti.

[değiştir] Etimoloji

Galler için kullanılan "Wales" terimi yabancı anlamına gelen Germanik (Alman dil grubundan) Walha kelimesinden ileri gelmektedir. Galce'de ülke için eski Galce'de hemşeri anlamına geldiği düşünülen Cymru (Kamrii)dir. Bu terimin bir ortaçağ efsanesindeki Cymru Kralı Brutus'un oğlu Camber'den geldiği de ileri sürülmektedir. İngiltere'nin kuzeyindeki Cumberland veya Cumbria terimleri de de aynı kelimeden türemiştir.

[değiştir] Tarih

Günümüzdeki Galler bölgesindeki ilk yerleşimciler bölgeye Buz Çağının sonuna doğru gelmişlerdir. İlk tarihi kayıt Britanya'nın Roma istilası döneminden kalmadır. O dönemde modern Galler bölgesi pek çok kabileye bölünmüştü. Romalılar bölgenin daha çok kuzeyinde bulunmuşlardır. Eski bir efsanede son Roma imparatorlarından Magnus Maximus'un Gal şeflerinden birinin kızı olan Elen veya Helen ile evlendiği geçmektedir. Roma istilası döneminde 4.yüzyılda Gal halkı Hristiyanlıkla tanışmıştır.

Bayrak

Britanya'da Roma İmparatorluğunun 410 yılındaki düşüşünden sonra Galler birkaç krallığa bölünmüştür. Anglo-Sakson kabilelerin bu krallıkları istila teşebbüsleri yöre halkının kuvvetli mukavemetiyle başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Anglo-Saksonlar bölgeyi "yabancı" anlamına gelen ve günümüz İngilizcesindeki Wales kelimesinin kökeni olan "Walha" ile isimlendirmişlerdir. Galler kendilerini Cymry veya Cymro teriminin dışında Brythoniaid (Britonlar) olarak da adlandırmışlardır.

Normanların 1066'daki İngiltere'yi istilasını takiben Gallerin bağımsızlığı gün geçtikçe azalmıştır. 1282'de İngiltere Kralı I. Edward Gallerin son bağımsız prensi Llywelyn the Last'ı yenilgiye uğratmıştır. Edward bölgeyi kontrol altında tutmak için bir seri büyük taş şato inşa ettirmiştir. Şatoların en tanınanları Beaumaris, Caernarfon, Conwy, ve Harlech'dedir. 1746 yılında imzalanan "The Wales and Berwick Act" anlaşması ile ile İngiltere'de uygulanan tüm yasalar otomatik olarak Galler bölgesinde de geçerli olmuştur.