Haydar Aliyev

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Bu sayfada devam eden bir çalışma vardır.

Dilerseniz, siz de yardım edebilirsiniz:

Eğer çalışma yarıda kalmışsa, çalışmayı başlatan kişiyle iletişime geçip, sayfanın durumunu ona sorabilirsiniz.
Sayfanın geçmişinden sayfa üzerinde uğraşanları görebilirsiniz.

Üzerinde 7 günden fazla değişiklik yapılmayan sayfalardan kaldırılmalıdır.

Haydar Aliyev
Azerbaycan Cumhurbaşkanı (1993 - 2003) Haydar Aliyev
Doğumu
10 Mayıs 1923 Nahçıvan , Azerbaycan
Ölümü
12 Aralık 2003 Cleveland , Ohio , ABD

Haydar Ali Rıza oğlu Aliyev (doğum 10 Mayıs 1923, ölüm 12 Aralık 2003).Azerbaycan'ın Nahçıvan şehrinde doğmuştur.1939'da Nahçıvan Pedagoji Tekniklisesini bitirdikten sonra Azerbaycan Sanayi Enstitüsünün Mimarlık fakültesinden tahsil almıştır.

1941de Nahçıvan MSSR Halk Dahili İşler Başkanlığına ve 1944de devlet emniyet organlarında işe gönderilmiştir. Bu tarihlerde devlet emniyet organları sisteminde çalışan Haydar Aliyev 1964de Azerbaycan Bakanlar Sovyeti yanında devlet emniyet organları başkanlığı görevlisi, 1967de ise Başkanlık vazifesine yükselmiş, general-Binbaşı rütbesine kadar yükselmiştir. İlerleyen yıllarda, Leningrad şehrinde (şimdiki St. Petersburg) tahsil almış, 1957de ise ,Azerbaycan Devlet Üniversitesi tarih bölümünü bitirmiştir.

Azerbaycan Kominist Partisi Merkezi Komitesinin 1969 Temmuz plenumunda Haydar Aliyev Azerbaycan Kominist Partisi Merkezi Komitesinin birinci katibi seçilerek Devletin rehberi olmuştur. 1982 Aralık ayında Sovyet İttifakı Kominist Partisi Merkezi Komitesi Siyasi Bürosu'nun üyesi seçilmiş, SSCB Bakanlar Sovyeti başkanının birinci yardımcısı vazifesine yükseltilmiş ve SSBC-nin rehberlerinden biri olmuştur. Haydar Aliyev yirmi yıl süresince SSCB (deputat)lığı, 5 yıl ise SSBC Devlet Başkan Yardımcılığı yapmıştır.

Haydar Aliyev 1987 Ekiminde Sovyet İttifakı Kominist Partisi Merkezi Komitesi Siyasi Bürosunun ve şahsen Baş katib Mihail Gorbaçovun yarattığı siyasi akıma itiraz olarak, görevlerinden istifa etmiştir.

Haydar Aliyev 20 Ocak 1990 da sovyetlerin Bakü-de yaptığı kanlı facia ile ilgili olarak ertəsi gün Azerbaycanın Moskovadaki konsolostluğunda beyanatla karşı çıkarak, Azerbaycan halkına karşı işlenmiş cinayetin teşkilatçıları ve icraatçılarının cezalandırılmasını talep etmişdir. O, Dağlıq Karabağda SSCB rehberliğinin ikiyüzlülüğüne itiraz olarak, 1991 Temmuzunda Sovyet İttifakı Kominist Partisini terketmiştir.

1990 Temmuzuda Azerbaycana giden Haydar Alyev ilk önce Baküde, sonra ise Nahçıvanda yaşamış, ve de Azerbaycan Yüksek Sovyetine deputat seçilmişdir. O, 1991 - 1993 arası Nahçıvan özerk devleti büyük meclis başkanı, Azərbaycan Başkan yardımcısı olmuştur. Haydar Aliyev 1992de Yeni Azerbaycan Partisinin Nahçıvan şehrinde yapılan kurultayında parti başkanı seçilmiştir.

Haydar Aliyev 15 Temmuz 1993de Azərbaycan Yüksek Sovyet Başkanı seçilmiş, 24 Temmuzda ise Milli Meclisin kararı ile Azerbaycan Cumhuriyeti Başkanının ~~səlahiyyətlərini həyata keçirməyə başlamışdır~~salahhiyet:ehliyet.

3 Ekim 1993 seçimleri sonucu Haydar Aliyev Azerbaycan Cumhuriyeti Başkanı seçildi.11 Ekim 1998 da halkın büyük katılımı ile yapılan seçimlerde oyların 76,1 sını alarak, yenidən Azerbaycan Cumhuriyeti Başkanı seçilmiştir.15 Ekim 2003de kaybedilen başkanlık seçimlerinde namizədliyinin irəli sürülmesine izin veren Haydar Aliyev yaşadığı sağlık problemleri sebebiyle seçimele katılamamıştır.

12 Aralıkda Başkan Haydar Aliyev ABDnin Klivlend Hastanesinde vefat etmiştir..

Haydar Aliyev birçok ödül, nişan almış ve birçok ülkenin fahri doktoru ünvanını almıştır.

Haydar Aliyev 4 kez Lenin nişanı, Kırmızı Yıldız nişanı ve birçok madalya almış, iki defa Sosyalist Kahramanı adını almış, bir çok fazla devletten ödül almıştır.

27 Mart 1997 - Kievde Azerbaycan Devlet Başkanı'na Ukraynanın büyük mükafatı "Yaroslav Mudrı" nişanı verildi.

13 Nisan 1999 - Başkan Haydar Aliyev Türkiyenin en önemli ödülü - "Atatürk Barış Nişanı" na layik görülmüşdür.

20 Ocak 2001 - Azerbaycan Devlet Başkanı Haydar Aliyeve Moskova Devlet Üniversitesinin "Fshri profesoru" adı verilmişdir.

3 Nisan 2003 - Azerbaycan Devlet Başkanı Haydar Aliyev Rusya Federasyonunun Emniyat, Müdafa vu Hukuk Problemleri Akademisinin profesörü ve hakiki üyesi seçilmiş, Y.V. Andropov adına ödüle layik görülmüşdür.