Köstence

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Köstence (Romence: Constanţa) Romanya'nın Dobruca bölgesinde, Karadeniz kıyısındaki en büyük liman şehri.

Şehirde önemli bir Türk - Tatar azınlık varlığını devam ettirmektedir.

Köstence (Constanta) yaklasık 120.000 yillik, Paleotik Dönemden kalma bir şehirdir. Arkeolojik kazilardan sonra Neolotik, Tunç ve Demir çaglarina ait kalintilar bulunmuştur. Köstence bu ozellikleriyle bölgenin en eski yerlesim birimidir.

Antik Tomis-Constanta Kalesinin kuruluşuna kadar uzanan zamanda önemli tarihi sahnelere tanık olmuştur. (Pontus Euxinus bolgesi (M.Ö 7. ve 5. yy da) ) .Yunan kolonileri Köstenceye uzanarak yerlesim alani kurdular. Ilk kez burada emporion gotik yerlesimi kurdular ( M.Ö 4. ve 3. yy )

M.Ö 3.. ve 1. yy da liman kenti olmasiyla birlikte şehir planlamasıyla sürekli gelişti ve önemini korudu.

M.Ö 1. yy da Lower Danube ve Karadeniz arasinda kalan bu bolgeye Romenler yerleşmeye başladilar. Romenler bölgeyi jeopolitik ve ekonomik yönden gelistirerek bölgenin kültürel ve sosyo-ekonomik yapısını da böylelikle ilerlettiler. Mükemmel sehir planlamasi ve aktif bir liman kenti olmasiyla gittikce güclendi.

Ünlü şair Publius Ovidius Naso, 8 yil boyunca burada sürgün hayati yasadi. (M.S 8-17 yy )

Romenlerin barış dolu hayatı barbarların bölgeye istilalarına kadar devam etti. (3.-4. yy). Şehir ,istilalara karşı direndi ve Roma İmparatorluğu süresince Dobruca önem kazandı. Bu süreç Romenlere birçok zor anlar, dramatik olaylar ve durum değişiklikleri yarattı. Tomis ( Roma-Bizans Dönemi’nde) oldukça önemli bir hristiyanlık merkeziydi. Hristiyanlık Saint Apostle Andrewle birlikte papalık merkezi oldu. Ayrıca şehir 5. ve 7. yy da ekonomik ve askeri yönden güçlenerek Hunların, Slavların, Bulgarların, son Tatarların ve Türklerin bu bölgeye göç etmesine yol açtı.

Barbarların istilalarıyla birlikte şehir, tahrip olarak daha çok kırsal yapıya dayanır oldu.

10. ve 13. yy da şehir önceki gelişmişliğine bağlı olarak tekrardan önem kazanacak ve tekrardan liman kenti olarak değerini koruyacaktı. O dönemlerde denizcilik İtalyanların egemenliğindeydi.

14. yy da Osmanlı İmparatorluğu bu bölgede etkisini göstermeye başladı. Dobruca ve Köstence 15. yy’dan başlayıp 19. yy’a kadar süren savaşlarla Osmanlılar’a bağlandı. 1877-1978 yılları arasında süregelen Bağımsızlık Savaşıyla Dobruca tekrardan Romanya’nın sınırlarına geçti. Bu sonuçla Dobruca gerçek gelişimine başlamış oldu. Romanya Kralı Carol I ‘in tabiriyle Köstence liman kenti olması nedeniyle Romanya’nın kalbiydi.

1890-1895 yılları arasında ünlü Romen mühendis Anghel Saligny Avrupa’nın en uzun dünyanın ise 3. uzun köprüsünü inşa etti. 1985-1909 yılları arasında Köstence limanı büyük bir yeniden yapılandırma projesiyle modernleştirildi. Bir çok ülkeden 100 lerce geminin uğrak yeri haline gelen liman böylelikle güçlenmeye başladı. Ayrıca yine bu dönemlerde şehrin altyapısı kurularak karayolları ve demiryolları yapıldı. Güzel dizaynlara sahip binalar inşa edildi.

1.Dünya Savaşı (1914-1918) boyunca Köstence, Almanlar ve çoğunlukla Bulgarlar tarafından harap edilerek görkemli dönemine son noktayı koydu. 2 savaşın arasındaki dönemde (1918-1940 yılları arasında) Köstence liman kenti olmasına dayanarak ekonomik ve ticari ilişkilerini tekrardan güçlendirdi. Köstence ülkedeki tüm denizcilik faaliyetlerinde %70 pay aldı. Bu dönemde Köstencedeki tersane en güçlü dönemini yaşayarak bölgenin en girişimci unvanını ve en çok istihdam yaratma olgusunu kazandı.

Ne yazık ki 2. Dünya Savaşıyla birlikte Köstence tekrardan sahip olduğu güçleri kaybetti. Sovyet Işgalciler tarafından Romen donanmaları yokedildi ve liman işgalciler tarafından yönetilmeye başlandı. Köstence limanının öneminden dolayı bölgede komunist rejim uygulanmaya başlandı. Şehir, Sovyet endüstrileşmesiyle özellikle 1960-1975 yılları arasında gelişti. Tersane geliştirildi (150.000 gemi) , ticari filolar arttırıldı (1985’de 250.000 civarı gemi), birçok fabrika açıldı ve özellikle deniz kenarları turistik amaçlı geliştirildi. Aralık 1989’dan sonra Köstence Bükreş’ten sonra Romanya’nın en önemli 2. şehri olarak yerini korudu ve şehir gelişim arayışları içerisindedir.