Rusyanın Cumhuriyetleri
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Rusya Federasyonu, 88 federe yapıya (Rusça: субъе́кт(ы), subyekt), birliğe dahil birime, bölünmüştür. Bu yapılanmanın 21 tanesi Cumhuriyetlerden oluşur. Cumhuriyetlerde, toplumun çoğunluğunu etnik kökeni Rus olmayan halk oluşturur, fiziki sınırlar bu şekilde belirlenmiştir. Bir cumhuriyette yerel halkın etnik kökeni cumhuriyete isim veren milliyet (Rusça: титульная нация, титульная национальность, титульная народность, ingilizce:titular nationality) olarak bilinir. Onyıllarca (bazen yüzyıllarca) süren Rusya içi göçler nedeniyle artık bu milliyet o cumhuriyetin nüfusunda çoğunluğu temsil etmeyebilir ama yine de o belirli etnik milliyetin cumhuriyeti olarak kabul görür.
[değiştir] Anayasal Statü
Cumhuriyetler, Rusyanın federe yapılanmasındaki diğer birimlerinden farklılık gösterir: kendi resmi dilleri vardır (Rusya Anayasası Madde 68) ve kendi anayasaları vardır. Diğer federal birimlerin, örneğin kray, (yöre)lerin ve oblast (bölge)lerin bu hakkı yoktur. Yine de, diğer federal birimlerde olduğu gibi, Özerk Cumhuriyetlere de tam bağımsızlık tanınmamıştır (Madde 3). Cumhuriyetlerin idari yöneticileri başkandır.
Uygulanmakta olan bağımlılık politik birimlere göre farklıdır. Ama genel olarak içişlerinde idareye geniş bir yetki alanı sağlar. Bu cumhuriyetlerin meclisleri federal anayasayla çakışan, cumhuriyet yöneticilerinin yetkilerini ve güçlerini arttırıcı, kanunlar koydular. Lakin federal anayasanın üstünlüğünün kabulüne çalışan Putin yönetimi altında bağımsızlıkları azalmıştır.
İdari yapılanmada cumhuriyetlerin üzerine yedi büyük federal bölge kurulması ve başkanca atanmış valilerin cumhuriyetlerin faaliyetlerine nezaret etmesi hukukun egemenliğini güçlendirmiş, federal anayasaya saygıyı arttırmıştır. Ayrıca Putin idarecilerin gücünü azaltıp cumhuriyetlerin yürütme organlarının pozisyonlarını güçlendirmiştir. Cumhuriyetlerin başkanlarını, adayı cumhuriyet meclisinin de kabulü şartı ile, Rusya başkanı tayin etmektedir.
Çoğu cumhuriyette genel olarak çok güçü olmayan ayrılıkçık akımlar bulunmaktadır. Özellikle Tatarlar, Başkirler, Yakutlar ve tabii ki Çeçenler arasında bu ayrılıkçı hareketlere güçlü destek bulunmaktadır. Cumhuriyete isim veren milliyetlerin (Tataristan, Başkortostan, Saha) toplum yapısında yer alan diğer etnik gruplar ayrılma hareketlerine sekte vurmaktadır. (Çeçen savaşının bir sonucu olarak Çeçenistan'da çok az çeçen olmayan etnik grup barınmaktadır.
[değiştir] Kurucu "Federe Cumhuriyetler"
Özerk cumhuriyetler Sovyet Birliğinin kuruluşunda SSCB'nde sözde anayasal birimdi. Günümüzde bu başlığın, Rusya'nın Cumhuriyetleri için aynı şekilde kullanılması yanlıştır. 1993'de Rusya Federasyonu'nun kabul ettiği Rusya Anayasası ile "cumhuriyet" ilan edilmişlerdir. Özerk Cumhuriyet olarak değil , cumhuriyet ilan edilmişlerdir.
[değiştir] Rusya'nın Cumhuriyetlerinin Listesi
 |
||
|
8. Kalmikya |
15. Kuzey Osetya-Alaniya |
|
| Cumhuriyet | Kıta | Oluşturan Halk 1 | Cumhuriyet nufusundaki oranı | Oluşturan Halkın: Dil Grubu | Oluşturan Halkın: Dini | Cumhuriyet nufusundaki Etnik Rus oranı | Nüfus4 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Adıgey Cumhuriyeti (Адыгея) |
Avrupa | Adige | %24.2 | Kafkas | Sunnî İslam | %64.5 | 447.109 (2002) |
| Altay Cumhuriyeti (Алтай) |
Asya | Altay | %33.5 | Türkçe | Ak Yang, Lamaizm, Şamanizm | %57.4 | 202.947 (2002) |
| Başkortostan Cumhuriyeti (Башкортостан) |
Avrupa | Başkır | %29.8 Başkır,% 24.1 Tatar | Türkçe | Sunnî İslam | %36.3 | 4,104.336 (2002) |
| Buryatya (Бурятия) |
Asya | Buryat | %27.8 | Moğol | Lamaizm | %67.8 | 981.238 (2002) |
| Çeçenya (Чеченская Республика) |
Avrupa | Çeçen2 | % 93.5 Çeçen | Kafkas | Sunnî İslam | unknown7
% 3.4 |
unknown7
1.103.686 (2002) |
| Çuvaşistan (Чувашская Республика) |
Avrupa | Çuvaş | %67.7 | Türkçe | Ortodoksluk | %26.5 | 1.346.300 (2002) |
| Dağıstan (Дагестан) |
Avrupa | %29.4 Avar,% 16.5 Dargi,% 13.1 Lezgi, % 5.4 Lak,% 4.3 Tabasaran,% 0.9 Rutul,% 0.9 Agul,% 0.3 Tsahur;% 3.4 Çeçen 3 %14.2 Kumuk,% 1.5 Nogay,% 4.3 Azeri, | %95 | Kafkas,Türkçe5 | Sunnî İslam | %4.7 | 2.576.531 (2002) |
| Ingushetia (Ингушетия) |
Avrupa | inguş2 | %77.3 İnguş,% 20.4 Çeçen | Kafkas | Sunnî İslam | %1.2 | 467.294 (2002) |
| Kabardin-Balkar (Кабардино-Балкарская Республика) |
Avrupa | Kabardin, Balkarlar | (Kabardin %55.3, Balkarlar %11.6) | Kafkas,Türkçe | Sunnî İslam, Ortodoksluk6 | %25.1 | 901.494 (2002) |
| Kalmikya (Калмыкия) |
Avrupa | Kalmik | %53.3 | Moğol | Tibet Budizmi ("Lamaizm") | %33.6 | 292.410 (2002) |
| Karaçay-Çerkes (Карачаево-Черкесская Республика) |
Avrupa | Karaçay, Çerkes,Abaza ve Nogaylar | (% 38.5 Karaçay,% 11.3 Çerkes,% 7.4 Abaza,% 3.4 Nogay) | Türkçe, Kafkas | Sunnî İslam | %33.6 | 439.470 (2002) |
| Karelya (Карелия) |
Avrupa | Karelya (Fin)lilerle ilişkileri vardır | % 9.2,% 2 Finli,% 0.7 Vep | Finno-Ugric | Ortodoksluk | %76.6 | 716.281 (2002) |
| Hakasya (Хакас(с)ия) |
Asya | Hakas | %12 | Türkçe | Ortodoksluk | %80.3 | 538.200 (2002) |
| Komi (Коми) |
Avrupa | Komiler | %25.2 | Finno-Ugric | Ortodoksluk | %59.6 | 1.018.674 (2002) |
| Mari El (Марий Эл) |
Avrupa | Mariler | %42.9 | Finno-Ugric | Ortodoksluk | %47.5 | 727.979 (2002) |
| Mordovya (Мордовия) |
Avrupa | Mordovyalılar | %31.9 | Finno-Ugric | Ortodoksluk | %60.8 | 888.766 (2002) |
| Kuzey Osetya-Alaniya Cumhuriyeti (Северная Осетия-Алания) |
Avrupa | Osetyalı | %67.2 | İranlı | Ortodoksluk, Sunnî İslam | %23.2 | 710.215 (2002) |
| Saha (Yakutistan) (Саха (Якутия)) |
Asya | Yakut | % 45.5 | Türkçe | Ortodoksluk, Şamanizm | % 41.2 | 949.280 (2002) |
| Tataristan (Татарстан) (aynı zamanda Tatarya veya Tartari diye de anılır) |
Avrupa | Tatar | % 52.9 | Türkçe | Sunnî İslam | % 39.5 | 3.779.265 (2002) |
| Tuva (Тыва) |
Asya | Tuvalılar | % 77 | Türkçe | Tibet Budizmi ("Lamaizm"), Şamanizm | % 20.1 | 305.510 (2002) |
| Udmurtya (Удмуртская Республика) |
Avrupa | Udmurtlar | % 29.3 Udmurt,% 0.2 Besermiyan | Finno-Ugric | Ortodoksluk | % 60.1 | 1.570.316 (2002) |
Notlar:
|
|||||||
| Rusya'nın İdari Bölgeleri |  |
||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Federal Yapı | |||||||||||||
|
|||||||||||||
|
|||||||||||||
| Federal Bölgeler | |||||||||||||
| Merkez Rusya | Uzak Doğu Rusya | Kuzeybatı Rusya | Sibirya | Güney Rusya | Urallar | Volga | |||||||||||||
