Sarah Bernhardt

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Sarah Bernhardt
Nadar'ın Sarah Bernhardt portresi
Doğum tarihi	23 Ekim 1844
Ölüm tarihi	26 Mart 1923
Doğum yeri	Fransa
Ölüm yeri	Fransa
Mesleği	Tiyatro oyuncusu

Sarah Bernhardt (d. 23 Ekim 1844 - ö. 26 Mart 1923) Fransız tiyatro aktrisiydi. Ününü Avrupa'da 1870'lerde duyurdu, ve bunun ardından Avrupa ve Amerika'da aranılan biri oldu. Ünü ciddi drama aktristi olarak gelişti ve "Kutsal Sarah" takma adını aldı.

Konu başlıkları

1 İlk yılları
2 Sahne kariyeri
3 Görsel sanatlar ve kayıtlar
4 Sosyal hayatı, evlilikleri ve ilişkileri
5 Sessiz film kariyeri
6 Kariyerinin sonları
7 Kitapları
8 Tiyatro kariyeri
9 Film kariyeri
10 Dış bağlantılar
11 Kaynakça

[değiştir] İlk yılları

Paris'de Henriette Rosine Bernard olarak doğan Bernhardt; "Youle" ismiyle tanınan Judith van Hard isminde Hollandalı Musevi bir hayat kadınının hayatta kalan evlilik dışı en büyük kızıydı. Babası Fransız bir avukat olan Edouard Bernard olarak gözüküyordu, ve Sarah eğitimini Fransız Katolik okullarında aldı.

Geçimini sağlayabilmek için, kariyeri aktrislik ve hayat kadınlığınını bir karışımıydı - bu zamanlarda, her iki meslek de bir bakıma skandaldı; ancak hayat kadınları sosyal çevrelerde kabul edilmekteydi ve eğitimli olmaları durumunda eşit olarak görülmekteydiler. Bu vesile ile hayat kadınlığının yanı sıra bazı durumlarda daha saygı duyulan bir mesleğe ek iş olabiliyordu. Duc de Morny sponsorluğunda 1859 yılında tiyatro eğitimi için Convervatoire de Musique et Declamation okutuldu.

[değiştir] Sahne kariyeri

William Downey'in Sarah Bernhardt portresi

Sahne kariyeri 1862'de başlayan Sarah; ünlü Fransız okulu Comedie Francaise'de bir öğrenciydi. Ünü de 1870'li yıllarda Avrupa'da yayıldı ve Amerika'da New York'a kadar uzandı. Kısa bir süre sonra dramatik aktris olarak bir ün kazandı ve "Kutsal Sarah" lakabını bu dönemin en ünlü aktrislerinden biri olması sayesinde kazandı. Liane de Pougy de başta olmak üzere bir çok genç kadını aktris olarak yetiştirdi ve eğitti.

[değiştir] Görsel sanatlar ve kayıtlar

Bir sahne sanatçısı olsa da; Bernhardt bir çok prodüksiyonda kayıt diyalogları da yaptı. Bunlardan ilki de; Jean Racine'in Phedre'sini Thomas Edison'un New York City'i 1880'lerde ziyareti sırasında okumasıydı. Aktrisliğinin yanı sıra; görsel sanatlarla da ilgilendi; ressamlık ve heykeltıraşlığın yanı sıra; Antonio de La Gandara'ya da modellik yaptı. Bunun yanı sıra bir çok kitap ve oyun da yayınladı.

Bernhardt'ın ayrıca opera üzerinde de etkisi olmuştur. Tosca ve Salome örneğin; operanın en tanınmış iki kadın kahramanı Bernhardt'ın oyunlarında yazdığı karakterler üzerineydi.

[değiştir] Sosyal hayatı, evlilikleri ve ilişkileri

Ligne prensi, Belçikalı soylu Charles-Joseph-Eugene-Henri ile bir ilişkisi oldu ve bu ilişkide tek çocuğu olan Maurice Bernhaardt (1864) doğdu. (Prens ise Polonya prensesi Maria Jablonowska (d. 1863 - ö. 1914) ile evlendi) Daha sonraki sevgilileri arasında sanatçılar da vardı. En tanınmışları, Gustave Dore, Georges Clarin, Mounet-Sully, Lou Tellegen, Alphonse Mucha da bunların arasındaydı. Mucha ise tanınmış Art Nouveau'sunu Sarah üzerine yapmıştı.

Daha sonraki yıllarda Yunanlı Aristides Damala (Jacques Damala) isimli aktör ile Londra'da 1882 yılında evlenen Sarah'ın bu evliliği her ne kadar kağıt üzerinde Sarah 1889'da 34 yaşında ölümüne kadar sürse de; daha ilk yıllarında sona ermişti ve sebebi de genç aktörün morfin bağımlılığıydı.Bu evliliğin son yıllarında da İngiltere kralı Edward VII. ile bir ilişki yaşamıştır.

[değiştir] Sessiz film kariyeri

Sarony Napoleon'un Sarah Bernhardt portresi

Bernhardt ayrıca sessiz filmlerin en ünlü aktrislerinden biriydi. 1900 yılında Hamlet olarak Le Duel d'Hamlet'i oynamıştı (Teknik olarak bu tam olarak bir sessiz film değildi, silindirler sayesinde film gösterilirken bir yandan da diyaloglar dinleniyordu) Bu filmle beraber 8 filmde ve 2 biyografi filminde oynadı. En son filmi Sarah Bernhardt a Belle-Isle (1912) günlük hayatını anlatan bir filmdi.

Sarah Bernhardt Fransız Legion D'Honeur (Onur nişanı)'nı 1914'de aldı.

[değiştir] Kariyerinin sonları

1915'de, ciddi bir sakatlığın 10 yıl ardından, ayağı kesildi ve tekerlekli sandalye kullanmak zorunda kaldı. Yine de, kariyerine ayakta durabilmesi için tahta bir protez ayak kullanarak devam etti. 1915'de Amerika'da başarılı bir turne ardından; Fransa'ya geri döndü ve kendi prodüksiyonlarında ölene kadar oynadı.

Başarıları Daniel (1920), La Gloire (1921) ve Regine Armand (1922) yi de içerdi. Fiziksel durumu yüzünden sahne üzerine hareket edemiyordu ancak yaşlılığına rağmen değişmeyen sesi ile izleyicileri etkileyebiliyordu. 26 Mart 1932'de oğlu Maurice'in kollarında öldü ve Fransa'daki Pere Lachaise Mezarlığı'na gömüldü.

[değiştir] Kitapları

Dans les Nuages, Impressions d'une Chaise Charpentier (1878)
L'Aveu, drame en un acte en prose (1888)
Adrienne Lecouvreur, drame en six actes (1907)
Ma Double Vie (1907; as My Double Life, 1908)
Un Coeur d'Homme, pièce en quatre actes (1911)
Petite Idole (1920; as The Idol of Paris, 1921)
L'Art du Théâtre: la voix, le geste, la prononciation, etc. (1923; as The art of the Theatre, 1924)

[değiştir] Tiyatro kariyeri

Sarah Bernhardt Kleopatra rolünde

1862: Racine'in Iphigénie'i, ilk rolü
1862: Eugène Scribe - Valérie
1862: Molière - Les Femmes Savantes
1864: Labiche & Deslandes, Un Mari qui Lance sa Femme
1866: T & H Cognard - La Biche aux Bois
1866: Racine - Phèdre - (Aricie)
1866: Pierre de Marivaux - Le Jeu de l'Amour et du Hasard (Silvia)
1867: Molière - Les Femmes Savantes (Armande)
1867: George Sand - Le Marquis de Villemer
1867: Georges Sand - "François le Champi" (Mariette)
1868: Alexandre Dumas, père Kean (Anna Damby)
1869: Coppée -La Passant, (Zanetto); ilk sahne başarısı.
1870: George Sand - L'Autre
1871: Theuriet - Jeanne-Marie
1871: Coppée - Fais ce que Dois
1871: Foussier ve Edmond La Baronne
1872: Bouilhet - Mademoiselle Aïssé
1872: Hugo - Ruy Blas (Doña Maira de Neubourg, Queen of Spain)
1872: Dumpère Mademoiselle de Belle-Isle (Gabrielle)
1872: Racine - Britannicus (Junie)
1872: Beaumarchais - Le Mariage de Figaro
1872: Sandeau - Mademoiselle de la Seiglière
1873: Feuillet - Dalila (Princess Falconieri)
1873: Ferrier - Chez l'Avocat
1873: Racine - Andromaque
1873: Racine - Phèdre (Aricie)

Sarah Bernhardt Theodora rolünde
1873: Feuillet - Le Sphinx
1874: Voltaire - Zaire
1874: Racine - Phèdre (Phèdre)
1875: Bornier - La Fille de Roland
- Alexandre Dumas, fils' L'Étrangère (Mrs. Clarkson)
- Parodi - Rome Vaincue
1877: Hugo - Hernani (Doña Sol)
1879: Racine - Phèdre (Phèdre)
1880: Émile Augier - L'Aventurière
1880: Legouvé & Scribe - Adrienne Lecouvreur
1880: Meilhac & Halévy - Froufrou
1880: Dumas fils' La Dame aux Camélias (Maguerite)
1882: Sardou - Fédora
- Sardou - Théodora (Theodora, Empress of Byzantium)
1887 : La Toscade Victorien Sardou
- Dumas fils' La Princesse Georges
1890: Sardou - Cléopâtre, Cleopatra
1893: Lemaître - Les Rois
1894: Sardou - Gismonda
1895: Molière - Amphytrion
1895: Magda(translation of Sudermann - Heimat)
1896: La Dame aux Camélias
1896: Musset - Lorenzaccio (Lorenzino de' Medici)
1897: Sardou - Spiritisme
1897: Rostand - La Samaritaine
1898: Catulle Mendès Medée
1898: La Dame aux Camélias (Marguerite Gautier)
- Barbier - Jeanne d'Arc
- Morand & Sylvestre - Izéïl (Izéïl)
- Shakespeare - King Lear (Cordelia)
1899: Shakespeare - Hamlet (Hamlet)
- Shakespeare - Antony and Cleopatra (Kleopatra)
- Shakespeare - Macbeth (Lady Macbeth)
- Richepin - Pierrot Assassin (Pierrot)
1900: Rostand - L'Aiglon L'Aiglon
1903: Sardou - La Sorcière
1904: Maeterlinck - Pelléas et Mélisande (Pelléas)
1906: Ibsen - The Lady From the Sea
1906: Mendès' La Vierge d'Avila (Saint Theresa)
1911: Moreau - Queen Elizabeth (Queen Elizabeth)
1913: Bernard - Jeanne Doré (Jeanne Doré)