John Churchill, Quận công Marlborough thứ nhất
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
John Churchill, Quận công Marlborough thứ nhất (26 tháng 5, 1650 – 16 tháng 6, 1722) được xem là một trong những nhà chỉ huy quân sự tài ba nhất trong lịch sử châu Âu.
Năm 1702, ông được cử làm Tổng tư lệnh Liên quân Anh-Hà Lan-Đức trong Chiến tranh Kế vị Tây Ban Nha. Ông nổi tiếng một phần nhờ tốc độ hành quân. Cuộc hành quân lịch sử của ông dọc sông Rhine đến Bayern được xem là "thần tốc" lúc bấy giờ: 400 kilômét trong 5 tuần, tức đều đặn 11 kilômét mỗi ngày. Một đội quân vào thời kỳ này di chuyển rất chậm ngay cả khi không bị ngăn trở; trong giai đoạn ngắn ít đội quân nào có thể di chuyển hơn 16 kilômét một ngày; trung bình là 8 kilômét một ngày.
Trong giai đoạn 1701-1711, Quận công Marlborough luôn toàn thắng trong các trận chiến mà ông chỉ huy và luôn chiếm được mọi pháo đài mà ông vây hãm. Trong 10 năm, ông đánh bại hết nguyên soái Pháp này đến nguyên soái Pháp khác. Năm 1711, trong khi đang tiến công vũ bão đánh vua Pháp Louis XIV với mục tiêu thẳng đến Versailles, vì lý do chính trị ông bị buộc tội biển thủ công quỹ (nhưng không đúng), mất mọi chức vụ, quân hàm và tước hiệu. Nhưng một thời gian sau ông được phong quân hàm cũ.
Quận công Marlborough được xem là một quân nhân và chính khách thành công toàn diện. Cùng lúc chỉ huy trận tiền, ông vừa là tổng tư lệnh quân liên minh, bộ trưởng ngoại giao và thực tế thủ tướng của Anh. Sử gia Robert K. Massie1 so sánh ông như là sự kết hợp các chức năng và nhiệm vụ của Thủ tướng Anh Winston Churchill, nhà ngoại giao kỳ cựu Robert Anthony Eden, Thống tướng Mỹ Dwight David Eisenhower và Thống chế Anh Bernard Law Montgomery trong Thế chiến thứ Hai. Suốt 10 năm liên tiếp, ông đều quay về London vào mùa đông để thực hiện những nhiệm hành chính công quyền và trở lại cầm quân vào mùa xuân để chỉ huy quân sự.
Thủ tướng Anh Winston Churchill sau này là hậu duệ của ông, có viết một cuốn tiểu sử về ông nhan đề Marlborough: His Life and Times (4 tập, 1933–38).
[sửa] Chú thích
- Chú giải 1: Peter the Great – His life and world, published by Sphere Books Ltd., London, 1980.
