Lê Tuấn
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Lê Tuấn (?- 1884) là một đại thần triều Nguyễn, Kinh lược sứ Bắc Kỳ, Chánh sứ ký hòa ước với Pháp năm 1874 (Giáp Tuất, Tự Đức năm thứ 27).
- Ông là người huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh, thi đậu Hoàng giáp khoa thi Đình Quý Sửu - 1853, đời vua Tự Đức.
- Ông từng làm Thượng thư bộ Hình, Kinh lược sứ Bắc Kỳ. Ông cùng với Hoàng Tá Viêm soạt tập tâu nhận định toàn diện về các tỉnh biên giới Bắc được vua Tự Đức đánh giá cao.
- Năm 1873, vua Tự Đức triệu tập làm Chánh sứ Sứ bộ sang Tây cùng Nguyễn Văn Tường (tạm mang hàm tham tri), Nguyễn Tăng Doãn (hồng lô tự khanh, sung làm tham biện). Sứ bộ vào Gia Định hội đàm với toàn quyền đại thần Pháp Dupré để định hòa ước trước, rồi sau đó sẽ sang Pháp.
- Vào đến Gia Định thì ông bị ốm, bệnh hầu tì tái phát. Vua Tự Đức sai thầy thuốc đến chữa, sai trung sứ mang thuốc vào. Lê Tuấn xin đổi người làm chánh sứ nhưng vua Tự Đức không đồng ý.
- Hòa ước năm 1874 (Giáp tuất, Tự Đức năm thứ 27) do Lê Tuấn, Nguyễn Văn Tường và toàn quyền đại thần làm khâm sai cho quốc trưởng Pháp là Dupré, tổng thống Nam Kỳ thủy lục quân dân đại nguyên soái, cùng bàn định và kí tên.
- Lê Tuấn chết ở Gia Định. Krantz đưa tàu thủy hộ tống linh cữu và sứ bộ về Huế. Vua ra dụ thương tiếc, truy tặng chức hàm và sai hoàng tử trưởng Ưng Chân đến tế linh cữu Lê Tuấn.