Trương Quốc Dụng
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Trương Quốc Dụng (1797–1864) là nhà văn Việt Nam, nhà sử học, Đông các đại học sĩ triều Nguyễn. Ông cũng là người chủ biên bộ Khâm định Việt sử Thông giám cương mục.
Mục lục |
[sửa] Tiểu sử
Ông là người làng Phong Phú, huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh, hồi nhỏ tên là Khánh, tự Dĩ Hành.
Trương Quốc Dụng đỗ Tiến sĩ khoa Kỷ Sửu, niên hiệu Minh Mạng thứ 10 (năm 1829). Ông làm quan trải qua ba triều Minh Mạng, Thiệu Trị, Tự Đức ngót 30 năm, trải nhiều thăng giáng, từ tri phủ Tân Bình, hình bộ lang trung, án sát Quảng Ngãi, Hưng Yên, tả thị lang bộ Lễ, chủ khảo một số khoa thi, thượng thư bộ Hộ, tổng tài Quốc sử quán chuyên quản Khâm thiên giám, thống đốc Hải An quân vụ đại thần, Hiệp biện đại học sĩ v.v.
Năm 1833, Trương Quốc Dụng được cử làm tư vụ, dẹp xong vụ nổi dậy của Lê Văn Khôi. Năm 1834 đánh đuổi quân Xiêm can thiệp tới sát biên giới Xiêm La.
Năm 1862, với chức Tổng thống quân vụ, Trương Quốc Dụng đem quân Kinh và quân Thanh - Nghệ chiếm lại thành Hải Dương, đánh đuổi quân giặc thua chạy tan tác từ Nam Sơn, Kinh Môn ra tận biển Quảng Yên. Tháng 6 âm lịch năm 1864, ông giữ chức Hiệp thống, truy quyết giặc ở biển Quảng Yên, chẳng may trong một trận đánh ác liệt, ông đã tử trận cùng tuỳ tướng là Văn Đức Giai[1].
Sau khi mất, để ghi công lao của ông, triều đình đã truy tặng Đặc tiến Vinh lộc đại phu, Đông các đại học sĩ. Đền thờ và lăng mộ Trương Quốc Dụng tại quê nhà đã được công nhận di tích lịch sử - văn hoá năm 2006. Tại Sài Gòn cũ, nay là Thành phố Hồ Chí Minh, từ năm 1955 đã có một con đường dài 500 m mang tên ông (ghi sai là Trương Quốc Dung), nối đường Hoàng Văn Thụ với đường Trần Hữu Trang (quận Phú Nhuận).
[sửa] Tác phẩm
- Khâm định Việt sử Thông giám cương mục
- Công hạ ký văn
- Văn qui tôn thổ
- Trương Nhu Trung thi tập
- Thôi thực ký văn
[sửa] Ghi chú
- ▲ Quốc triều chánh biên toát yếu chép là Văn Đức Khuê.
