Thạch Hà
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Thạch Hà là một huyện nằm ở trung tâm của tỉnh Hà Tĩnh, Việt Nam
Mục lục |
[sửa] Vị trí địa lý
Phía bắc giáp huyện Can Lộc, phía nam giáp huyện Cẩm Xuyên và thị xã Hà Tĩnh, phía tây giáp huyện Hương Khê, phía đông giáp biển Đông. Huyện cách thủ đô Hà Nội 340 km, cách thành phố Vinh 40 km, cách thị xã Hà Tĩnh 7 km.
[sửa] Hành chính
37 đơn vị hành chính trực thuộc gồm các xã Thạch Liên, Thạch Kênh, Việt Xuyên, Thạch Sơn,Thạch Bằng, Thạch Mỹ, Thạch Châu, Thạch Kim, Thạch Bàn, Thạch Châu, Phù Việt, Thạch Long, Thạch Đỉnh, Thạch Hải, Thạch Tiến, Thạch Thanh, Mai Phụ, Hộ Độ, Thạch Khê, Thạch Trị, Tượng Sơn, Thạch Lạc, Thạch Ngọc, Thạch Vĩnh, Thạch Lưu, Bắc Sơn, Thạch Đài, Thạch Hội, Thạch Thắng, Thạch Văn, Thạch Xuân, Thạch Tân, Thạch Hương, Thạch Điền, Nam Hương, Thạch Lâm, Ngọc Sơn và thị trấn Thạch Hà.
[sửa] Lịch sử
- Từ thời nhà Hậu Lê đến đầu thời kỳ nhà Nguyễn, huyện Thạch Hà thuộc phủ Hà Hoa (bao gồm: Thạch Hà, Cẩm Xuyên, Kỳ Anh, Hương Khê), xứ Nghệ An.
- Năm 1831, vùng phía nam sông Lam của trấn Nghệ An tách ra thành lập tỉnh Hà Tĩnh thì một phần đất của Thạch Hà trở thành tỉnh lỵ, nay là thị xã Hà Tĩnh.
- Năm 1919, chính quyền thực dân phong kiến bỏ cấp phủ thì huyện Thạch Hà là một đơn vị hành chính trực thuộc tỉnh Hà Tĩnh.
- Năm 1976, huyện Thạch Hà thuộc tỉnh Nghệ Tĩnh.
- Từ năm 1991, huyện Thạch Hà thuộc tỉnh Hà Tĩnh. Cũng năm đó, một số xã phía nam huyện Thạch Hà nhập vào Thị xã Hà Tĩnh.
- Năm 2007, một số xã phía đông bắc huyện tách ra cùng với một số xã phía đông của huyện Can Lộc lập ra huyện Lộc Hà nằm ven biển.
[sửa] Văn hóa
- Làng Thu Hoạch, trấn Nghệ An (nay là xã Thạch Châu, huyện Thạch Hà) là quê hương của dòng họ Phan Huy lừng danh là một nhánh của Văn phái Hồng Sơn xứ Nghệ. Dòng họ này có các tên tuổi lớn như: Phan Huy Cận, Phan Huy Ích, Phan Huy Chú, các nhà thơ Phan Huy Thực, Phan Huy Ôn, Phan Huy Vịnh... (đến đời Phan Huy Ích thì một nhánh ra định cư ở Sài Sơn, Hà Tây).
- Làng Hà Hoàng, tổng Thượng Thất, huyện Thạch Hà, phủ Hà Hoa, trấn Nghệ An (nay là xã Thạch Hạ, huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh) là quê hương của dòng họ Vũ Tá nổi tiếng đời nhà Hậu Lê, với các danh tướng: Vũ Tá Đức, Vũ Tá Kiên, Vũ Tá Sát, Võ Tá Lý, Vũ Tá Dao...
Thạch Hà cũng là quê hương của vua Mai Hắc Đế; Phan Liêu; Tiến sĩ Trần Danh Tố (triều Hậu Lê); Trần Danh Bính; Dương Khuông; Đông các Đại học sĩ Trương Quốc Dụng (triều nhà Nguyễn); Lý Tự Trọng.
Ngày nay có: Giáo sư sử học Phan Huy Lê; Trung tướng Phạm Văn Long.
[sửa] Lễ hội truyền thống
- Hội Làng Long Đan, xã Thạch Long được tổ chức vào đầu mùa Xuân.
- Hội Đình Đụn, xã Thạch Khê được tổ chức vào đầu mùa Xuân.
- Hội Kỳ Phúc Lục Ngoạt ở các xã: Thạch Lạc, Thạch Trị vào 14 và 15 tháng Bảy âm lịch.
[sửa] Di tích và thắng cảnh
- Đền Chiêu Trưng thờ danh tướng Chiêu Trưng vương Lê Khôi nhà Hậu Lê ở xã Thạch Bàn: Kiến trúc nghệ thuật thế kỷ 16.
- Nhà thờ họ Phan Huy[1] ở xã Thạch Châu: Di tích văn hóa thế kỷ 18.
- Danh thắng Quỳnh Sơn, núi Nam Giới:
- Nhà cụ Mai Kính: ở xã Phù Việt
[sửa] Kinh tế
- Nông nghiệp: trồng lúa, trồng hoa màu,..
- Thủy sản: Đánh bắt và nuôi trồng cá, tôm, muối.
- Công nghiệp: Tương lai có triển vọng lớn về khai thác mỏ sắt Thạch khê.
- Dịch vụ và du lịch:
[sửa] Liên kết ngoài
| Các đơn vị hành chính cấp huyện của tỉnh Hà Tĩnh, Việt Nam | ||||||
|
||||||
