VA-111 Shkval
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Ngư lôi VA-111 Shkval (tiếng Nga: шквал "squall" hay "sjkval") và các thế hệ sau của nó là thủy lôi siêu khoang được phát triển bởi Hải quân Nga. Với tốc độ lên tới 360 km / h (xấp xỉ 200 hải lý), ngư lôi loại này được đánh giá là nguy hiểm hơn bất cứ loại ngư lôi nào khác của NATO.
[sửa] Lịch sử hình thành và phát triển
Công việc thiết kế bắt đầu những năm 1960 khi viện nghiên cứu NII-24 được ra lệnh chế tạo một loại vũ khí có thể chống lại tầu ngầm nguyên tử. Năm 1969, GSKB-47 hợp nhất NII-24 thành viện nghiên cứu thủy cơ học ứng dụng; Shkval được cho là sản phẩm của sự hợp nhất này.
Được đưa vào sử dụng đầu thập kỉ 90 của thế kỉ trước, Shkval được thiết kế để chống ngư lôi phóng từ tầu ngầm hạt nhân đối phương còn chưa bị phát hiện. Ngư lôi này còn được dùng để diệt ngư lôi đang tới gần.
Có tốc độ vượt trội so với ngư lôi thông thường, tốc độ của VA-111 vượt xa tốc độ của thủy lôi hiện có của NATO. Tốc độ cao của Shkval đạt được nhờ ứng dụng hiện tượng siêu khoang – ngư lôi chuyển động trong một bong bóng khí khổng lồ. Khi ngư lôi chuyển động, phần đầu có nhiệt độ cao làm nước bốc hơi tạo thành vô số bọt khí khí quanh thân ngư lôi; làm giảm đáng kể lực ma sát và cho phép ngư lôi chuyển động ở tốc độc cực cao. Với đặc điểm trên, có thể coi Shkval là tên lửa dưới nước.
Khi ra khỏi ống phóng ngư lôi 533 mm, VA-111 có tốc độ khởi động 50 hải lý / giờ. Nhanh chóng sau đó, tên lửa được kích hoạt và đẩy tốc độ lên tới 200 hải lý / giờ (theo một số báo cáo có thể lên tới trên 250 hải lý / giờ).
Tiếp sau Nga, một số quốc gia khác cũng cố gắng thiết kế ngư lôi siêu khoang cho riêng mình. Mĩ và Đức là hai quốc gia được biết đã có các chương trình như thế và đã cho ra đời bản mẫu Barracuda vào năm 2004.
[sửa] Đặc tính tác chiến
Hiện có ít nhất 3 loại Va-111 Shkval khác nhau:
- VA-111 Shkval – loại nguyên thủy; không có hệ thống hướng dẫn (hoặc có hệ thống theo dõi đường phóng, nhưng không chỉnh hướng được dễ dàng)
- "Shkval 2" – loại hiện hành; có hệ thống hướng dẫn, có thể qua hệ thống phản lực định hướng (vectored thrust), và tầm hoạt động xa hơn
- Shkval "loại nhẹ" xuất khẩu bán cho hải quân các nước khác
Hiện tất cả các loại Shakval được trang bị đầu đạn nổ thường, và tuy có thể trang bị đầu đạn hạt nhân, nhưng hiện chưa được ai chứng minh là đã có loại đầu đạn hạt nhân.
- Chiều dài: 8,2 m (26 ft 11 in)
- Đường kính: 0,533 m (1 ft 9 in)
- Trọng lượng: 2.700 kg (5.953 cân Anh)
- Trọng lượng đầu nổ: 210 kg (463 cân Anh)
- Tốc độ tối đa: 360 km/h (200 hải lý/giờ), có thể hơn
- Tốc độ ra khỏi ống phóng: 93 km/h (50 hải lý/giờ)
- Tầm bắn: khoảng 6,858 m (7.500 yard)
