Caecotrofie
From Wikipedia
Caecotrofie ("seekootrofie" uutgesproken) is de weegaarde van de penswerkinge bie d'erkauwers.
Caecotrofie is 't verschynsel da keuns under voeier tweê keêrs ip eten. Zuste lik d'erkauwers eten ze veel vezelig materiaal, dus ges, hooi, strooi, schorse, en vanalles wo dat er vele ruwe celstoffe in zit. Keuns en pertangs ginne pense wo dat er van alle soorten micro-organismen in leven lik bie d'erkauwers.
Keuns en ne slokderm, mage en dinne derm zuste lik de mens. Ipname van voedingstoffen no de bloedbane gebeurt in de dinne derm. Met dat de microbiële vertêêrienge van al da vezelig materiaal mo gebeurt in de blende derm die achter de dinne derm angt, zo 't keun dus eigelik met die voedingsstoffen nie vele nie meer zyn. Dom mee da keuns dor een truuksje ip gevoen en. Keuns eten verre ne hele dag deure. Al da voeier gaat deur de mage en dinne derm no de blende derm wo dat 't microbieel vertêêrt wordt. In de loop van de vornoene zetten de keuns under ip under gemak ip under achterwerk. Ze brieng do bie underne kop toe bie under gat. Den elt van den inoed van de blende derm gaat deur de dikke derm en esderm (Nl: endeldarm) nor 't gat. Onderweg wordt heel 't sootje verdeeld in kleêne pakketjes met een bitje slym rond. Effenan dat er zuk pakketje uut da keun zen gat komt, zwelgt em da deure zonder meer. Al die microbieel verteirde voedingsstoffen komn nu in de mage wo dat ook 't microbieel eiwit vertêêrd wordt, en derachter komn die zaken in de dinne derm wo dat nu de verteirde voedingsstoffen in de bloedbane gaan.
Caecotrofie is een merkwaardig systeem om vezelachtig materiaal te vertêêrn zonder pense. Een zwak punt eran is dat een keun noois gin diarree mag en. Diarree is deur diene deurezwelgtechniek voe keuns een dodelike ziekte. Keunekwekers oen dorom assan goed de kleur van 't vel van under keuns in de gaten. Professionele keunekwekers en praktisch assan witte keuns, namelik moeren (Nl: voedsters) van de rassen Witte van Dendermonde of Californiër, en buks (Nl: rammelaars) van 't ras Witte Nieuw-Zeelander. A je ziet dat under witte pels een kleên bitje matter is dan gewêênte, of zelfs een bitje bruunachtig, ton wit je da je keuns al verflowd zyn, en kantje boord diarree an't kriegen zyn. Een klêên bitje azyn in 't drinkwater doen elpt dikkers.
Caecum is de Latynse benaminge van de blende derm.
