Asturies
vanuit Wikipedia, die vrye ensiklopedie.
Asturies (Asturianu in Asturies) is 'n Romaanse taal wat in sommige dele van die Spaanse provinsies Asturias en León, en in die gebied Miranda de Douro in Portugal gepraat word (waar dit amptelik erken word as Mirandees). In Asturië word die taal beskerm onder die wetgewing van die Outonome Status en is dit 'n keusevak op skool. Vanweë diglossie tussen Asturies en Spaans beskou sommige vakkundiges dit as 'n dialek van Spaans, maar deesdae word dit gesien as 'n aparte taal.
Die taal het uit Latyn ontwikkel met bydraes van die voor-Romaanse tale wat in die gebied van die Astures, 'n ou stam op die Iberiese skiereiland, gepraat is. Kastiliaans Spaans bereik die gebied later, in die 14de eeu, toe die sentrale regering gesante en amptenare stuur om politieke en kerklike posisies te beklee.
Sedert 1980 word daar baie moeite gedoen om Asturies te beskerm en te bevorder. Maar die toestand van die taal is kritiek, met 'n groot daling in die aantal sprekers in die laatste 100 jaar. Portugal het 'n verdere stap geneem ter beskerming deur die taal te erken.
Die weiering om Asturies amptelik te erken doen die taal niks goeds nie. Sprekers kan die taal nie in hulle daaglikse lewe gebruik nie omdat nog die regering, nog private-instellings dokumente in Asturies aanvaar nie, en nie gewoond is daaraan om aandag te skenk aan mense wat in Asturies met hulle wil kommunikeer nie. Sommige beweer dat Asturies oor twee generasies sal uitsterf.
Ondanks al die probleme wat die beleid van sowel die Asturiese as die Spaanse regering veroorsaak het, het die aantal jongmense wat Asturies aangeleer het en gebruik (veral as geskrewe taal) in die laatste paar jaar gestyg, veral onder intellektuele en polities aktiewe Asturiane en Leoneze wat trots is op hulle streeksidentiteit.
Aan die einde van die 20ste eeu het die Academia de la Llingua Asturiana aktiwiteite onderneem ter oorlewing van die taal: 'n grammatika, 'n woordeboek en tydskrifte <!is ontwikkel /geloods?-->. 'n Nuwe generasie skrywers is aktief in die taal.
[wysig] Eksterne skakels
- L'Academia de la Llingua Asturiana, die amptelike Asturiese taalkomitee;
