Animo
El Vikipedio
 |
Ĉi tiu artikolo bezonas poluradon, ĉar ĝi montras stilajn kaj/aŭ gramatikajn kaj/aŭ strukturajn problemojn, kiuj ne konformas al bona kvalitnivelo. La priskribo de la problemo troviĝas ĉi tie. |
Animo (greke ψυχή, latine anima)
Laŭ la kristana antropologio homa animo estas unu el la 3 flankoj (partoj) de homa persono: korpo - animo - spirito. Animo enkluzivas psikon, racion, menson kaj sentojn (emociojn). Homo havas animon same kiel animaloj, sed malsame kiel ĉe animaloj "Dio enspiris en homon spiriton" kaj homo "iĝis animo viva". La homa animo same kiel korpo kaj malsame kiel spirito apartenas al la fizika naturo de homo kaj tial ne havas senmortan naturon.
[redaktu] Aliaj komprenoj
La simboloj, reprezentantaj la nevideblan animon, estas dependaj de la aspekto elstarigata. Kiel kapablo de nevidebla memmovo, la plej ofta simbolo de la animo estas la imago de spiro, blovo aŭ vento; pro tio, la nomoj de spiro, blovo aŭ vento servis por kreo de la nomo mem de animo.
Mikel-Anĝelo uzis la imagon de tuŝo, per kiu la fingro de Dio animigas Adamon, same kiel per tuŝo oni ekvekas la dormanton.
Enkadre de la dualisma interpreto, laŭ kiu oni imagas, ke la animo post la morto elmigras en alian lokon, facile formiĝas la imago de forfluganta birdo; ekzemple, kiel kolombo la animo supreniras la ĉielon.
Egiptanoj, kiuj kredis, ke la eliranta animo restas fluganta proksime de la mortinta korpo sed nevideble, reprezentis ĝin per birdo kun homa kapo. La sankta Ibiso (cikoniforma birdo, kun longa kaj kurba beko, senplumaj kapo kaj kolo), tre ofta en egipta arto, reprezentas la ĉielan senmortan principon (akh), komuna naturo de la dioj kaj homoj.
- Rilate al Homa Psiko
Animo estas ne eksperimente perceptebla principo (aŭ kaŭzo) de la tiel nomataj psikaj fenomenoj. Ekvivalentas diri, ke la animo estas kaŭzo de la psikaj fenomenoj menciitaj. Ekzemple, homa animo.
En la ordinara semantiko de la vorto animo, ĝi estas nocio dependa de la dualisma interpreto, laŭ kiu tiusenca animo estas substance sendependa de la korpo.
- Similaj Nocioj
'psiko', 'vivo' kaj 'vitala principo'; Tiuj proksimaj nocioj, kaj la nocio mem de animo, ofte (sed ne ĉiam) estas uzataj enkadre de adoptita interpreto (tio estas, enkadre de iu elektita ideologio). Oni estu do ĉiam atenta pri la eventuala kunteksto de tiuj vortoj.
Psiko, laŭ la greka (= blovo de la vivo, animo) signifas erudicie kaj tutaĵe la animon kun ĉiuj iliaj animfenomenoj. Pro semantika evoluo de la vorto, psiko elstarigas la konscian aspekton, dum animo la kapablon de la spontanea movo. Sekve eblas paroli pri la vegeta animo, sed ne rekte pri la psikeco de la vegeta animo.
Vivo - koresponda al la greka (= vivo), ambaŭ el la sama hindeŭropa radiko, - rilatas la memmovan aktivecon, kontraste kun la ne tiel spontanea aktiveco de la materia korpo. Tiu spontaneeco rilatas antaŭ ĉio al la biologia vivo, kaj tiusence oni diras, ke plantoj, animaloj, homoj estas vivantaj. Kiel spontaneeco, vivo rilatas pli al la nocio de animo ol al tiu de psiko kaj spirito, kiuj tamen estas spontaneaj kaj pro tio ankaŭ diriĝas vivaj.
Vitala Principo signifas adjektive la animon. Vitala, el la latina vitalis, siavice el vita (= vivo) kaj la tipe latina sufikso -alis, signifas tion, kio havas la kvaliton esti viva.
[redaktu] Vidu ankaŭ jenon:
[redaktu] Eksteraj ligiloj
http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?lookup=Plat.+Phaedrus+246a- http://mb-soft.com/believe/tdo/soul.htm
- http://www.newadvent.org/cathen
- http://www.siwen.org/XXLR1.ASP?ID=541
 |
Ĉi tie estas aldonaj eksteraj ligiloj por la artikolo. Vi povas helpi al Vikipedio se vi elektos la taŭgajn eksterajn ligilojn kaj metos ilin en la artikolon. |
