Holodomoro
El Vikipedio
Holodomoro (ukraine: Голодомор в Україні 1932—1933) estis terura amasa mortado en Ukrainio pro malsato en la jaroj 1932 kaj 1933.
Etimologie la termino "Holodomoro" devenas de la ukraina esprimo "moryty holodom", kiu signifas 'mortigi per malsato'.
Pro ideologiaj motivoj sovetiaj aŭtoritatuloj planis kaj realigis unu el la plej grandskalaj mortigadoj de civiluloj. En la limoj de la eks-soveta Ukrainio kaj ankaŭ en aliaj lokoj de kompakta loĝado de etnaj ukrainoj, konscie kaj celdirekte, laŭ ordono de moskva registaro la lokaj gvidorganoj forprenadis ĉiujn nutraĵ-produktojn, plejparte - grenon. Kiel rezulto de la artefarita malsatego estis ekstermitaj de 7 ĝis 10 milionoj da etnaj ukrainoj. La amasa mortado estis kaŭzita ne de naturaj katastrofoj, militagoj aŭ epidemioj, sed de planita genocido fare de komunistoj-stalinanoj. En la jaro 1932 la gren-rikolto estis mez-averaĝa, sed vilaĝanoj en Ukrainio - tiama grenejo de Eŭropo - kontraŭstaris la politikon de Stalin pri kolektivigado. La reprezalioj estis direktitaj kontraŭ ukrainoj kiel etno kaj kontraŭ kamparanoj kiel klaso.
La teruraĵojn priskribis Vasil Barka en sia romano "La flava princo" (unu ĉapitro estis esperantigita por Ukraina antologio de Viktor Pajuk).
Holodomoro estis agnoskita de 26 ŝtatoj kiel genocido kontraŭ ukraina popolo. En Ukrainio la kvaran sabaton de novembro oni memorigas viktimojn de Holodomoro. La 28an de Novembro 2006 ukrainia parlamento Verĥovna Rada jure agnoskis Holodomoron de 1932-33 jaroj kiel "genocido de l'ukraina popolo". Ankaŭ en la leĝo estas dirite, ke malagnosko de Holodomoro estas kontraŭleĝa. La 6-an de decembro pola parlamento - Sejmo - dekretis: "Sejmo de la Respubliko de Pollando, kunigante en doloro kun parencoj de holodomoraj viktirmoj, malpravigas la totalisman reĝimon, respondecan pro la genocido".
[redaktu] Aliaj vidpunktoj
Ekzistas ankaŭ aliaj vidpunktoj pri Holodomoro:
- La kaŭzo de Holodomoro iĝis malgrandigo de semado en Ukrainio kaj kozakaj regionoj, kio ne okazis en centraj regionoj (vd. Ĉu komunistoj kulpas pri Holodomoro?).
- Eble ne estas ĝuste trakti kiel "kontraŭukraina genocido" eventojn, pro kiuj mortis ne nur ukrainoj, sed miloj de alietnaj personoj (temas pri tragedio de sovetiaj kamparanoj ĝenerale). Krom tio, la difino de genocido estis aprobita nur en 1948 kaj eble ne funkcias por okazaĵoj de la antaŭa tempo.
- Milionoj da homoj pereis dum la malsatego, sed:
- La malsaton kaŭzis sole la bezono eksporti multe da greno (surfone de malaltiĝo de prezoj por ĝi) por pripagi aĉeton de teknologioj, bezonataj por industriigo de Sovetunio; do la celo estis greno, sed ne morto de kamparanoj;
- La fakto, ke malsatego estis ekstreme forta en Ukrainio indikas nur troigojn de tiamaj lokaj regantoj;
- Pro la forpreno de greno iĝis ebla industriigo, kiu kelkajn jarojn poste ebligis venkon super nazia Germanio.
[redaktu] Links
