Korea alfabeto
El Vikipedio
Lingvistiko > Skriboj > Alfabetoj > Korea alfabeto < Korea lingvo
La korea alfabeto, (koree hangeul), estas uzata por skribi la korea lingvo, ekde la mendita de la reĝo Seĵong je 1443.
Malsimile al aliaj alfabetoj, la koreaj literoj kuniĝas en kvadrataj ĉeloj laŭ silabo ; ĉi tio donas al ĝi aspekton iom simila al la ideograma skribo de la ĉina lingvo, kies vort-literoj estas foje uzataj kune kun la korea alfabeta sistemo. La formo de ĉiu "litero" priskribas la fonemon laŭ tiama lingva teorio, simile al ŝava alfabeto. Do, oni povas rigardi ĝin kiel silabaro, alfabeto, aŭ eĉ sublitera sistemo.
En tuta la Koreio ĉiujare (9-a de oktobro en la sudo, 15-a de januaro en la nordo) estas festata Tago de Hangul, kiu omaĝas kreon de la skribsistemo, tiel bone taŭga por la korea lingvo.
| Bazoleteroj | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Konsonoj | Vojeloj | |||||||
| Jamo | Nomo | Rom. | Pron. | Jamo | Nom | Rom. | Pron. | |
| ㄱ | 기역 (giyeok) | g/k | gu/k | ㅏ | 아 (a) | a | a | |
| ㄴ | 니은 (nieun) | n | n | ㅑ | 야 (ya) | ya | ya | |
| ㄷ | 디귿 (digeut) | d/t | d/t | ㅓ | 어 (eo) | eo | ɔ (o ouvert) | |
| ㄹ | 리을 (rieul) | r/l | r/l | ㅕ | 여 (yeo) | yeo | yɔ (yɔ ouvert) | |
| ㅁ | 미음 (mieum) | m | m | ㅗ | 오 (o) | o | ô | |
| ㅂ | 비읍 (bieup) | b/p | b/p | ㅛ | 요 (yo) | yo | yô | |
| ㅅ | 시옷 (siot) | s/t | s/t | ㅜ | 우 (u) | u | ou | |
| ㅇ | 이응 (ieung) | /-ng | /-ng | ㅠ | 유 (yu) | yu | you | |
| ㅈ | 지읒 (jieut) | j/t | dj/t | ㅡ | 으 (eu) | eu | eu | |
| ㅊ | 치읓 (chieut) | ch/t | tch/t | ㅣ | 이 (i) | i | i | |
| ㅋ | 키읔 (kieuk) | k | kh | |||||
| ㅌ | 티읕 (tieut) | t | th | |||||
| ㅍ | 피읖 (pieup) | p | ph | |||||
| ㅎ | 히읗 (hieut) | h/t | h/t | |||||
| Kompozitaj leteroj | ||||||||
| Douoblaj konsonoj | Kompozital leteroj | |||||||
| Jamo | Nom | Rom. | Pron. | Jamo | Nom | Rom. | Pron. | |
| ㄲ | 쌍기역 (ssanggiyeok) | kk | k appuyé | ㅐ | 애 (ae) | ae | è | |
| ㄸ | 쌍디귿 (ssangdigeut) | tt | t appuyé | ㅒ | 얘 (yae) | yae | yè | |
| ㅃ | 쌍비읍 (ssangbieup) | pp | p appuyé | ㅔ | 에 (e) | e | é | |
| ㅆ | 쌍시옷 (ssangsiot) | ss | s appuyé | ㅖ | 예 (ye) | ye | yé | |
| ㅉ | 쌍지읒 (ssangjieut) | jj | tch appuyé | ㅘ | 와 (wa) | wa | wa | |
| Konsonogrupoj | ㅙ | 왜 (wae) | wae | wè | ||||
| Jamo | Nomo | Rom. | Pron. | ㅚ | 외 (oe) | oe | wi | |
| ㄳ | 기역 시옷 (giyeok siot) | gs/ks | x | ㅝ | 워 (weo) | weo | wɔ (ouvert) | |
| ㄵ | 니은 지읒 (nieun jieut) | nj | ndj | ㅞ | 웨 (we) | we | wé | |
| ㄶ | 니은 히읗 (nieun hieut) | nh | nh | ㅟ | 위 (wi) | wi | wi | |
| ㄺ | 리을 기억 (rieul giyeok) | lk | lk | ㅢ | 의 (ui) | eui | euil | |
| ㄻ | 리을 미음 (rieul mieum) | lm | lm | |||||
| ㄼ | 리을 비읍 (rieul bieup) | lb | lb | |||||
| ㄽ | 리을 시옷 (rieul siot) | ls | ls | |||||
| ㄾ | 리을 티읕 (rieul tieut) | lt | lt | |||||
| ㄿ | 리을 피읖 (rieul pieup) | lp | lp | |||||
| ㅀ | 리을 히읗 (rieul hieut) | lh | lh | |||||
| ㅄ | 비읍 시옷 (bieup siot) | bp/st | bp/st | |||||
