Pasejo Brenero
El Vikipedio
Brenero (germane Brenner, itale Brennero) estas la plej malalta pasejo tra la centraj Alpoj, kun alto de nur 1372 metroj super marnivelo. Ĝi ligas la aŭstrian provincon Tirolo kaj la italian provincon Sudtirolo.
Tra la pasejo kondukas grava fervoja linio, ŝoseo kaj aŭtovojo. Je la italia flanko la ŝoseo nomiĝas SS 12, je la aŭstria 182. La aŭtovojo havas kiel Eŭropa ŝoseo la numeron E 45; en la aŭstria sistemo ĝi estas A 13, en la italia A 22.
Oni planas "bazan" fervojan tunelon sub Brenero, kiu grave reduktus la trafikon tra ĝi.
[redaktu] Geografio
Ĉe Brenero fontas la riveretoj Sill kaj Eisack, kiu iras norden al Inn resp. suden al Adiĝo. Tial Brenero estas parto de akvodislimo. La valo je la norda flanko kutime nomiĝas ne laŭ rivereto Sill, sed estas nomata Wipptal.
La landlima komunumo ĉe la pasejo nomiĝas itali-flanke Brennero, aŭstri-flanke Brenner. La stacidomo, kiu estas en la italia parto, estas relative granda, ĉar ĉiuj trajnoj tie devas ŝanĝi la lokomotivon, pro la malsamaj fervojaj kurento-sistemoj.
[redaktu] Historio
Dum la Unua mondmilito, kiam la pasejo troviĝis meze en Aŭstrio, Italio verve batalis por konkeri Sudan Tirolon kaj puŝi sian limon ĝis Brenero. Pro decido de la usona prezidento Woodrow Wilson Italio sukcesis en tiuj klopodoj.
Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi.
