تقویم هجری قمری
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
تقویم هجری قمری تقویمی است که توسط مسلمانان و نیز در بسیاری از کشورهای اسلامی به عنوان تقویم مذهبی یا در مواردی تقویم مدنی استفاده می‌شود. از این تقویم در بسیاری از آیین‌های اسلامی، از قبیل روزه، حج، تعیین ماه‌های حرام، و عزاداری استفاده می‌شود. قبل از جهانی شدن تقویم گرگوری در بسیاری از کشورهای اسلامی و رسمی شدن تقویم هجری شمسی در ایران و افغانستان، تقویم هجری قمری تقویم اصلی سرزمین‌های اسلامی بود و وقایع تاریخی در اکثر قریب به اتفاق موارد با این تقویم ثبت می‌شد.
در این تقویم هر سال ۱۲ ماه دارد که هر کدام ۲۹ روزه یا ۳۰ روزه هستند. طول سال ۳۵۴ روز (در سالهای عادی) یا ۳۵۵ روز (در سالهای کبیسه) است. روز اول هر ماه در این تقویم معمولاً بر اساس مشاهده یا پیش‌بینی مشاهده‌پذیری هلال ماه نو، که آن را استهلال می‌نامند، تعیین می‌شود. ولی در بعضی کشورها از روشی محاسباتی برای تقریب زدن طول ماه‌های قمری استفاده می‌شود که ماه‌ها را در آن به طور متناوب ۳۰ روزه و ۲۹ روزه می‌گیرند و در هر سی سال، ۱۱ سال را با ۳۰ روزه کردن آخرین ماه، ذیحجه، کبیسه می‌کنند. تقویم حاصل از این روش اخیر را تقویم هجری قمری قراردادی نامیده‌اند.
مبدأ این تقویم سال هجرت محمد پیامبر اسلام از مکه به مدینه است.
ماه‌های این تقویم عبارت‌اند از محرم، صفر، ربیع‌الاول، ربیع‌الثانی، جمادی‌الاول، جمادی‌الثانی، رجب، شعبان، رمضان، شوال، ذیقعده، و ذیحجه. شعری از ابونصر فراهی از کتاب نصاب الصبیان برای کمک به حفظ کردن نام ماه‌های قمری وجود دارد:[۱]
| ز محرم چو گذشتی برسد ماه صفر | دو ربیع و دو جمادی ز پی یکدیگر | |
| رجب است از پی شعبان، رمضان و شوال | پس به ذیقعده و ذی‌الحجه بکن نیک نظر |
همچنین نگاه کنید به: فهرست روزهای سال هجری قمری
[ویرایش] منابع و یادداشت‌ها
- ↑ به نقل از مشیری، محمد. تبدیل تاریخ سالهای میلادی به هجری و بالعکس، بانضمام رسالهٔ تطبیقیهٔ مرحوم استاد عبدالغفار نجم‌الدوله. چاپ تابان.
