Hafnín
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
| Sirkon | ||||||||||||||||||||||||
| Lútetín | Hafnín | Tantal | ||||||||||||||||||||||
| Rutherfordín | ||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||
Hafnín er frumefni með efnatáknið Hf og er númer 72 í lotukerfinu. Þetta er gljáandi, silfurgrár, fjórgildur hliðarmálmur sem efnafræðilega líkist sirkoni og finnst einnig í sirkongrýti. Hafnín er notað í volframmálmblöndur fyrir glóðarþræði og í rafskaut. Það er einnig notað sem nifteindagleypir í kjarnorkustýristangir.
[breyta] Almennir eiginleikar
Þetta er gljásilfraður, þjáll málmur sem að er tæringarþolinn og efnafræðilega svipaður sirkoni. Sirkonóhreinindi í hafnín hafa áhrif á eiginleika þess og eru þessi tvö frumefni ein þau tvö erfiðustu til að skilja í sundur. Hinn eini eftirtektaverði munur á milli þessara tveggja efna er sá að hafnín er rétt um tvöfalt eðlisþyngra en sirkon.
Hafnínkarbíð er hitaþolnasta efnasamband tveggja frumefna sem þekkt er og hafnínnítríð er hitaþolnast allra nítríða með bræðslumark upp á 3310 °C. Þessi málmur er þolinn gegn hreinum alkalímálmum en halógenar hvarfast við hann og mynda hafnínfjórhalíða. Við hærri hitastig hvarfast hann við súrefni, nitur, kolefni, bór, brennistein og kísil.
Systurkjarni þess, Hf-178-2m, er einnig uppspretta orkuríkra gammageisla og er í rannsókn sem hugsanleg orkuuppspretta fyrir gammageislaleysa.
[breyta] Notkun
- Stýristangir fyrir kjarnorkuofna (þversnið nifteindahvarfs hafníns er 600 sinnum stærra en sirkons).
- Notað í gasfylltar ljósaperur.
- Til að vinna súrefni og nitur úr öðrum efnum.
- Sem rafskaut í rafgasskurð sökum hæfileika þess til að losa sig við rafeindir í loftið.
- Í járn, títan, níóbín, tantal og annarskonar málmblöndur.
