Berberî (gel)
Ji Wîkîpediya
Berberî, an jî İmazighen, gelakê li Efrîqayê Bakur dijîye. Zimanîn wan re jî Berberî tê gotin. Nave Berberî bigumanî di wûşe yewnanî Barbar de te ye. Di roma antîk de Barbar ji bo gelên Efrîqa dihat bikaranin.
Tabloya Naverokê |
[biguherîne] Hîmî
Hîmîyê Berberîyên ne vebirîye. Gorî Herodot dîroka xwe de nivisandî şûna niha Berberî lê dijîn Nûmîd, Garament, Lîbyan hebûn. Bigûmanî hîmî berberîyan ewna ne.
[biguherîne] Ziman
Berberî bi zimanê ku Berberî axaftin e. Ew zimaneki zimanmalbatê zimanê efro-asya de ye.
Hin gelî Cezayêr , Fas û Tûnis berberî ne. Lê ji bo Eraban ve teva hev bûna niha hindik gelên wan welatnan Berberî ne. Li Lîbya , Morîtanya , Misir, Nîjer, Çad û Malî ye jî berberî hêne.
[biguherîne] Çande
Berberî gelekî maderşahî bûn. Berberîyan rojnamakê xweya di 950 b.z. dest pê dika heye. Ew berwara ku Şahekî Berberîyan derbaza textê Bubastidan, li Misir e, bûbû, Bubastîs kiri bû paytexte dewlet e. Kesî li wan di çolê de dijîn re tê Tuareg gotin.
Îroj Berberî bi gelemperî misilmanin.
[biguherîne] Welatê Berberî lê Dijîn
- Fas : 12 000 000
- Cezayêr: 8 500 000
- Fransa: 1 200 000
- Nîjer : 1 000 000
- Malî : 700 000
- Lîbya : 350 000
- Belçîka : 200 000
- Holanda : 200 000
- Lîberya , Îsraîl , Sûrîyê û Urdun : 100 000
- Tûnis: 100 000
- Morîtanya : 80 000
- Burkîna Fazo : 50 000
- Spanya 50 000
- Misir 10 000
Yekom: 25 milon.
[biguherîne] Hin Berberîyanên Navdar
- Tarîq bîn Zîyad, Şahê Endulus e
- Îbnî Xaldûn, Bavê Dîrok
- Zinédine Zidane, Gokbazekî Fransî
- Mustapha Hadji, Gokbazekî Fasî
