Sîbîrya
Ji Wîkîpediya
Sîbîrya (Rûsî Сибирь/ Sibir = Welata Xewî) welata navçayên Rûsyayê li ser parzemîna Asya dikeve ye. Ew li rojava bi Ural, bakur Okyanûsa Arktîk, rojhelat Pasîfîk û başûr jî Çîn, Mongolya û Qezexstan têsînor kirin. Ew li sêyan du xakên Rûsya di welata Sîbîrya de dimên û bi tunî nêzî 9,6 milon çargoeşa kîlomitir digire ye. Ew erdnîgarî wek Sîbîryaya Rojhelat, das Sîbîryaya Bakur, Sîbîryaya Navîn û Sîbîryaya Başûr tê parvakirin.
Tabloya Naverokê |
[biguherîne] Erdnîgarî
Sînorên Sîbîrya bi vebirî hat diyar nekirin e.
Di zimanê Mongolî de Sîbîrya tê manê welatê razî.
Ew rojhelat-rojavayî de di Ural de heta Pasîfîk 7.000 km dirêj dibe. Li bakur başûrî jî ew Okyanûsa Arktîk de heta Qezexstan, Mongolya, û Çin 3.500 km dajo.
[biguherîne] Çem û Gol
[biguherîne] Çemên tala Derya Cemsera Bakur dibin
- Ob
- Çulym bi 1.799 km dirêjahîyeke yek ji milên Ob e.
- Îrtîş bi dirêjahîyeke 4.248 km yek ji milên Ob.
- Tobol bi dirêjahîyek 1.591 km milekî Îrtîş e.
- Yenîsey tala Okyanûsa Arktîk dibe.
- Gola Baykal
- Angara
- Selenga yek ji milên Gola Baykal e.
- Steinige û Untere Tunguska yek ji milên Yenîsey e.
- Lena tala Okyanûsa Arktîk dibe.
- Kolyma tala Okyanûsa Arktîk dibe..
- Indigirka yek ji milên Kolyma ye.
[biguherîne] Çemên tala Pasîfîk dibin
- Amurçemekî bi dirêjahîyeke 2.824 km ye û li sînorên Çîn û Rusya ye.
- Ussuri milê Amurî li alîya rastê dimê ye.
- Seja milê Amurî li alîya çepê dimê ye.
[biguherîne] Suruşt
Suruşta Sîbîrya suruşteke gelek ciyawazî ye. Ew germahî havîne heta +40°C bilind dibe, lê zivistanî jî heta -67°C dikeve. Pir caran ew 9 mehan di bin berfê de dime.