Sicilia

Oddi ar Wicipedia

**Regione Sicilia**


Prifddinas	Palermo
Arlywydd	Salvatore Cuffaro
Taleithiau	Agrigento Caltanissetta Catania Enna Messina Palermo Ragusa Syracuse Trapani
Bwrdeistrefi	390
Arwynebedd	25,708 km²
- Safle	1af (8.5 %)
Poblogaeth - Cyfanswm - Safle - % yr Eidal - Dwysedd	5,017,212 4fed (8.5 %) 195/km²

Sicilia yn yr Eidal

Ynys yng nghanol y Môr Canoldir a rhanbarth o'r Eidal yw Sicilia (hefyd Sisili neu Sicily) (Eidaleg a Sisilieg Sicilia). Mae Culfor Messina yn gorwedd rhwng yr ynys a'r tir mawr. Ei harwynebedd tir, gan gynnwys y mân ynysoedd, yw 25,710 km² (9927 milltir²). Y brifddinas yw Palermo.

[golygu] Daearyddiaeth

Sisili yw'r ynys fwyaf yn y Môr Canoldir. Gyda'r ynysoedd llai oddi amgylch (Ynysoedd Égadi ac Ynysoedd Lipari yw'r ddau grŵp mwyaf) mae'n rhanbarth hunanlywodraethol yn yr Eidal. Mae'r ynys yn fynyddig iawn, gan godi i 1800m ym Mynydd Etna.

[golygu] Hanes

Prif erthygl: Hanes Sisili

Ymsefydlai'r Groegiaid ar yr ynys o'r 8fed ganrif CC ymlaen. Meddianwyd rhan o'r ynys gan y Carthaginiaid yn fuan ar ôl hynny a bu cryn ymrafael rhwng y ddwy blaid am rai canrifoedd. Fe'i meddianwyd gan y Rhufeiniaid yn ail hanner y drydedd ganrif CC ac erbyn 211 CC roedd yn dalaith Rufeinig.

Goresgynwyd yr ynys gan yr Arabiaid yn y 9fed ganrif a datblygodd diwylliant hybrid unigryw ar yr ynys. Yn 1060 cyrhaeddodd y Normaniaid a meddianwyd yr ynys ganddynt yn eu tro. Yn 1266 coronwyd Siarl I, brenin Napoli a Sisili yn frenin Angevinaidd cyntaf Sisili. Cwnwerwyd yr ynys gan deyrnas Aragon yn 1284 yn sgîl Cyflafan y Gosber Sisiliaidd.

Creuwyd Teyrnas y Ddwy Sisili yn 1815 gan Ferdinand I o Awstria a Hwngari. Cipiodd Garibaldi yr ynys yn 1860 ac unwyd Sisili â gweddill yr Eidal. Am flynyddoedd bu hanes yr ynys yn ansefydlog a llawn tensiynau cymdeithasol oherwydd cyflwr economaidd y wlad, tlodi a grym y Maffia a cheidwadwyr eglwysig. Ymfudodd nifer fawr o Sisiliaid tlawd i'r Unol Daleithiau oherwydd hynny.

Sicilia o'r gofod

Taleithiau Sicilia

[golygu] Economi

Erbyn heddiw mae economi yr ynys yn bur ffynnianus. Un o'r diwydiannau mwyaf yw twristiaeth.

[golygu] Cysylltiad Allanol

(Eidaleg) Gwefan swyddogol

Rhanbarthau 'r Eidal
Abruzzo \| Basilicata \| Calabria \| Campania \| Emilia-Romagna \| Lazio \| Liguria \| Lombardia \| Marche \| Molise \| Piemonte \| Puglia \| Toscana \| Umbria \| Veneto
Friuli-Venezia Giulia \| Sardegna \| Sicilia \| Trentino-Alto Adige \| Val d'Aosta