Alexander II van Rusland
Van Wikipedia
| 1818-1881 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||
| Tsaar van Rusland | ||||||
|
||||||
|
Alexander II Nikolajevitsj (Russisch: Александр II Николаевич; Aleksandr II Nikolajevitsj) (Moskou, 29 april 1818 — Sint Petersburg, 13 maart 1881), uit het Huis Romanov, was tsaar van Rusland van 1855 tot 1881.
[bewerk] Heerschappij
Hij kwam aan veler wens tot hervormingen tegemoet: hij verleende in 1856 gratie aan de decembristen, schafte in 1861 de lijfeigenschap van de boeren af (waardoor hij in Rusland bekendstaat als de "bevrijder van Rusland"), voerde een zeker gemeentelijk en gewestelijk zelfbestuur in door instelling van de zemstvo's, verbeterde de rechtspraak, matigde de perscensuur en verkortte in 1859 de dienstplicht in het leger van 25 jaar tot 15 jaar. Hij voerde ook hervormingen door in het onderwijs. Dankzij hem werden er in de jaren '60 van de 19e eeuw nieuwe universiteiten opgericht. Ondanks de hervormingen die hij in 1864 in het lager onderwijs en middelbaar onderwijs doorvoert, blijft het analfabetisme in Rusland relatief hoog (ca. 80%). Tussen 1867 en 1869 voerde hij kerkelijke hervormingen door. De opleiding van de clerus werd verbeterd en het overschot aan priesters werd teruggedrongen. De tsaar-bevrijder maakte een einde aan de willekeur van de bureaucratie en de politie. Alzo veranderde hij geleidelijk Rusland van een politiestaat in een rechtsstaat naar Europees model.
Na de tweede Poolse opstand in 1863, die hij hardhandig liet neerslaan, werd zijn politiek behoudender. Tijdens zijn regeringsperiode kende Rusland een aanzienlijke gebiedsuitbreiding, met name in Azië. De tsaar bedwong de opstandige stammen op de Kaukasus. De toenemende aanslagen van de nihilisten beantwoordde Alexander met harde politiemaatregelen. Tegelijk echter liet hij een soort constitutie met vertegenwoordiging van de zemstvo's bij de regering ontwerpen. De dag waarop hij dit plan had goedgekeurd, werd hij na zes mislukte aanslagen het slachtoffer van een bomaanslag en overleed. Hij werd opgevolgd door zijn meer behoudsgezinde zoon Alexander III.
[bewerk] Huwelijk en kinderen
Alexander was sinds 1841 gehuwd met Marie van Hessen-Darmstadt (Maria Aleksandrovna), (officieel) dochter van Lodewijk II van Hessen-Darmstadt. Uit het huwelijk werden acht kinderen geboren:
- Alexandra Aleksandrovna (30 augustus 1842 — 10 juli 1849).
- Nicolaas Aleksandrovitsj (20 september 1843 — 24 april, 1865), verloofd met Dagmar van Denemarken (Maria Fjodorovna), die later Alexander III huwde
- Alexander Aleksandrovitsj (26 februari 1845 — 20 oktober 1894), keizer van Rusland
- Maria Alexandrovna (28 juli 1860 — 11 maart 1922), gehuwd met Alfred van Saksen-Coburg en Gotha
- Vladimir Aleksandrovitsj (22 april 1847 — 17 februari 1909), gehuwd met Marie van Mecklenburg-Schwerin
- Aleksej Aleksandrovitsj (14 januari 1850 — 27 november 1908), gehuwd met Alexandra Zjoekovski
- Sergej Aleksandrovitsj (11 mei 1857 — 17 februari 1905), gehuwd met Elisabeth van Hessen-Darmstadt
- Paul Aleksandrovitsj (3 oktober 1860 — 29 januari 1919), gehuwd met Alexandra van Griekenland, dochter van George I van Griekenland
[bewerk] Literatuur
- Edvard Radzinski, (2006) Alexander II, De laatste grote tsaar (vertaling Fred Hendriks), uitg. Balans, 446 blz., ISBN 9050187706
- David G. Rowley, (2006) Exploring Russia's Past: Narrative, Sources, Images
