Rusland

Van Wikipedia

Российская Федерация
Rossijskaja Federatsija

(Details)

Basisgegevens

Officiële landstaal: Russisch en andere

Hoofdstad: Moskou

Regeringsvorm: Federale republiek

Religie: Russisch-orthodox (58%)
Islam (5%)
Boeddhisme (5%)
Judaïsme (0,2%)
Sjamanisme/Animisme

Oppervlakte: 17.098.242 km² ^[a] (0,5% water)

Inwoners: 145.537.200 (2002^[b]), 143.821.215 (2004^[c]) (8,4 / km² (2004))

Overige

Volkslied: Gimn Rossijskoj Federatsii

Munteenheid: Roebel (RUR)

UTC: +2 tot + 12

Nationale feestdag: 12 juni

Web | Code | Tel. .ru | RUS | 7

Beluister ₊^?

Rusland (Russisch: Россия, Rossija), officieel Russische Federatie (Russisch: Российская Федерация, Rossijskaja Federatsija), is een land, gedeeltelijk gelegen in Europa (Europees Rusland) en gedeeltelijk in Azië. Het land ligt echter vanuit een politiek perspectief in Europa, omdat de belangrijkste delen ervan in het Europese deel liggen en ruim 70% van de bevolking hier woont.

Met zijn oppervlakte van 17.098.242 km² is Rusland het grootste land ter wereld, bijna twee maal zo groot als het daaropvolgende land, Canada. Qua inwonertal is Rusland het achtste land ter wereld. Rusland deelt zijn grenzen met de volgende landen (tegen de klok in van NW naar ZO): Noorwegen, Finland, Estland, Letland, Litouwen, Polen, Wit-Rusland, Oekraïne, Georgië, Azerbeidzjan, Kazachstan, China, Mongolië en Noord-Korea. Verder is het door een zee of door een relatief smalle zeestraat gescheiden van de volgende landen: Verenigde Staten (Alaska), Canada, Turkmenistan, Iran, Turkije, Zweden en Japan.

Het land vormde van 1917 tot 1991 als Russische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek (RSFSR) de kern van de Sovjet-Unie. Rusland is nu een onafhankelijk land en een invloedrijk lid van de Gemenebest van Onafhankelijke Staten (GOS). In diplomatieke zaken wordt Rusland gezien als de opvolger van de Sovjet-Unie.

De munteenheid van Rusland is de Russische Roebel.

[bewerk] Geschiedenis

Zie Geschiedenis van Rusland voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

[bewerk] Bestuurlijke indeling

Zie Deelgebieden van Rusland voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De Russische Federatie omvatte sinds 1992 89 gebieden met een uiteenlopende status, begin 2007 waren het er nog 86:

48 oblasten (provincies)
21 autonome republieken (respoebliki)
7 krajs
1 autonoom oblast
7 autonome districten (okroegs)
2 federale steden (Moskou en Sint Petersburg)

Satellietfoto Rusland

Autonome republieken beschouwen zich soms als soeverein (onder meer Tatarije) of zelfs als onafhankelijk (opstandelingen in Tsjetsjenië). De grondgebieden van autonome districten liggen meestal op het grondgebied van een oblast of kraj. Sinds 2005 vindt een bestuurlijke hervorming plaats om het aantal deelgebieden terug te dringen. De autonome districten worden hierbij als eerste bestuurlijk samengevoegd met het deelgebied waarin deze liggen.

Sinds 2000 bestaat er tussen al deze regio's en het nationale niveau een tussenlaag van zeven federale districten (federalnyj okroeg). De federale regering in Moskou heeft zich ten doel gesteld het aantal deelgebieden terug te brengen tot ongeveer 50. Op 23 oktober 2005 stemde de bevolking van de deelgebieden Kamtsjatka en Korjakië voor het samensmelten van beide gebieden. Eerder besloten Evenkië en Tajmyr al samen te gaan met kraj Krasnojarsk. De eerste reeds verwezenlijkte fusie is die van Permjakië en oblast Perm tot kraj Perm op 1 december 2005.

Voor informatie over de politieke en bestuurlijke situatie gedurende de communistische periode, zie:

[bewerk] Demografie

[bewerk] Bevolking

Rusland heeft een grote bevolking, maar een lage bevolkingsdichtheid. In de 20e eeuw is de Russische bevolking relatief traag gegroeid, van 70 miljoen in 1900 naar 'slechts' het dubbele nu^[1]. Het grootste deel van de bevolking woont in Europees Rusland, het Oeralgebied en in het zuidwesten van Siberië. Het Russische Verre Oosten en het grootste deel van het noorden van Rusland zijn zeer dun bevolkt.

Sinds het uiteenvallen van de Sovjet-Unie is de bevolking bezig te dalen door emigratie en verslechterde levensomstandigheden. De vruchtbaarheid is gedaald, terwijl de sterfte vooral onder mannen enorm is gestegen als gevolg van verslechterde werkomstandigheden en alcoholisme. Hierdoor is de levensverwachting tussen mannen en vrouwen sterk verschillend. Na de rampzalige jaren '90, als gevolg van verslechterde economische omstandigheden, is de vruchtbaarheid onder met name de Russen weer wat gestegen (van 8,7 geboorten per 1000 inwoners in 2000 naar 10,4 in 2004) en de overheid probeert door programma's het vruchtbaarheidsniveau verder omhoog te brengen. Onder Turkse volken is de vruchtbaarheid hoger dan onder de Russen.

Andere trends zijn een verhoging van de leeftijd waarop vrouwen kinderen krijgen (met name in de steden) en de doorbraak van de seksuele revolutie in de jaren '90. Door de verslechterde omstandigheden zijn echter ook het nationalisme en racisme toegenomen. Mensen van Joodse afkomst en Kaukasische oorsprong worden vooral in grotere Europese steden als Moskou en Sint-Petersburg gediscrimineerd en de rassenhaat is toegenomen, onder invloed van radicale groepen als de RNE, Pamjat en de DPNI.

In Rusland wonen ongeveer 160 verschillende etnische groepen en inheemse volken. De belangrijkste etnische groepen bij de volkstelling van 2002 waren Russen (79,8%), Tataren (3,8%), Oekraïeners (1,2%), Basjkieren (1,1%), Tsjoevasjen (0,9%), Tsjetsjenen (0,9%) en Armenen (0,8%). De overige 10,3% omvatte (naast degenen die hun etniciteit niet specificeerden) onder andere Avaren, Azeri's, Boerjaten, Chanti's, Chinezen, Duitsers (inclusief Wolgaduitsers), Eskimo's, Evenken, Georgiërs, Grieken, Ingoesjeten, Jakoeten, Joden, Kareliërs, Kazachen, Koreanen, Korjaken, Mansi's, Mari's, Mordvienen, Nenetsen, Oedmoerten, Oezbeken, Kalmukken, Osseten, Polen, Tsjoektsjen, Tuvienen en Wit-Russen.

Bijna al deze volken leven binnen een beperkt gebied, dat bij wat grotere bevolkingsgroepen vaak ook hun naam draagt. De Russen, Oekraïeners en Wit-Russen behoren tot de volken die zich in het hele land bevinden. Het Russisch is de enige officiële staatstaal, maar de autonome republieken en autonome districten hebben hiernaast een of meerdere talen als officiële taal. Zie Talen in Rusland. Deze talen worden allemaal met het cyrillisch alfabet geschreven, al bestaan voor sommige talen, als het Tataars en Tsjetsjeens hiernaast ook andere alfabetten, die geen officiële status hebben. Officiële teksten dienen altijd met het cyrillisch alfabet te worden geschreven.

[bewerk] Religie

Rusland heeft een groot aantal religies, maar is overwegend atheïstisch. De Russisch-orthodoxe Kerk is ook na 1991 de meest dominante christelijke religie gebleven in Rusland, maar heeft veel aanhang verloren tijdens het communisme. Veel etnische Russen zijn niet meer religieus, maar staan nog wel sympathiek tegenover deze kerk, die ook een grote culturele betekenis heeft gehad voor de Russische geschiedenis. Uit opiniepeilingen blijkt dat meer dan 80% positief staat tegenover het Russisch-orthodoxisme, maar dat minder dan 5% regelmatig naar de kerk gaat. De islam volgt op de tweede plaats. Andere religies omvatten verschillende protestantse kerken en de oudgelovigen, Boeddhisme, judaïsme, Rooms-Katholicisme en Sjamanisme. Overerving van geloven vindt over het algemeen plaats langs etnische lijnen: Etnische Russen zijn vaak Russisch-orthodox en Turkse en Kaukasische volken zijn vaak islamitisch. Neopaganisme krijgt vooral de laatste tijd aanhangers onder mensen van Slavische oorsprong.

[bewerk] Taal

Zie ook: Talen in Rusland

De officiële taal binnen al deze gebieden is het Russisch, maar daarnaast worden er talloze zeer uiteenlopende talen gesproken. In de autonome republieken zijn de belangrijkste lokale talen voertaal naast het Russisch.

[bewerk] Geografie

Kaart van Rusland (CIA)

[bewerk] Belangrijke steden

Archangelsk -- Astrachan -- Irkoetsk -- Jekaterinenburg -- Kaliningrad -- Kazan -- Krasnojarsk -- Moermansk -- Moskou -- Nizjni Novgorod -- Novgorod -- Novosibirsk -- Oefa -- Omsk -- Penza -- Perm -- Petrozavodsk -- Pskov -- Rostov aan de Don -- Samara -- Saratov -- Sint-Petersburg -- Tomsk -- Tsjeljabinsk -- Tver -- Vladivostok -- Vologda -- Voronezj -- Wolgograd

Zie ook: Lijst van steden in Rusland

[bewerk] Natuur

[bewerk] Bezienswaardigheden

zie ook:Monumenten op de Werelderfgoedlijst
Kizji Pogost in Karelië
Kremlin en Rode Plein, Moskou
Historische monumenten van Novgorod en omgeving
Cultuur en historie van Solovki op de Solovetski-eilanden
Witte monumenten van Vladimir en Soezdal in Oblast Vladimir
Architectuur van de Triniti Sergius Lavra in Sergiev Posad
Kerk van de Hemelvaart, Kolomenskoje
Maagdelijke Komiwouden in Komi, Oeralgebergte
Baikalmeer
Vulkanen van Kamtsjatka (uitgebreid in 2001)
Altaigebergte|Gouden bergen van Altai
Westelijke Kaukasus
Ferapontovklooster
Historisch en architectonisch complex van het Kremlin van Kazan
Koerse Schoorwal (gedeeltelijk in Litouwen)
Centraal Sichote-Alingebergte
Fort, oude stad en vestingwerken van Derbent
Bekken van Uvs Nuur (gedeeltelijk in Mongolië)
Natuurlijk systeem van het Wrangel-eiland-reservaat
Novodevitsjiklooster met omliggende gebouwen
Geodetische boog van Struve in Wit-Rusland, Estland, Finland, Letland, Litouwen, Noorwegen, Moldavië, Rusland, Zweden en Oekraïne.

[bewerk] Cultuur

[bewerk] Economie

Zie Economie van Rusland voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Tot de veranderingen in 1990 (in gang gezet door de laatste president van de Sovjet-Unie, Michail Gorbatsjov), was Rusland binnen de Sovjet-Unie een communistisch land. Daarna is onder leiding van Boris Jeltsin in sneltreinvaart een beweging in de richting van het altijd zo verguisde westers 'kapitalisme' op gang gekomen. Deze ontwikkeling heeft het hele sociaaleconomische systeem van Rusland omgewoeld, waardoor aanvankelijk geen grotere welvaart werd bereikt, behalve voor de nieuwe elite en zakenwereld. Tussen 1991 en 1997 kromp het BBP (bruto binnenlands product) met 42% (ter vergelijking: tijdens The Great Depression kromp het Amerikaanse BNP met 30%). De industriële productie van Rusland nam af met 53%, de landbouwproductie met 37%. Door de enorme inflatie volstond het gemiddelde loon alleen om twee overlevingsminimumpakketten (een door het Russische statistiekencomité gehanteerde armoedegrens) te kopen. Tijdens de Sovjettijd bedroeg het gemiddelde loon 5 à 6 keer zo'n overlevingsminimumpakket.

In 1997 kende Rusland voor het eerst sinds het begin van de hervormingen een geringe economische groei (ca. 2%), maar door de financiële crisis die begon op 17 augustus 1998 (ongecontroleerde depreciatie van de roebel) werd deze positieve tendens doorbroken.

Sinds 1999 kent Rusland echter een sterke economische groei, gemiddeld 6% per jaar. Die is vooral te danken aan de devaluatie van roebel en de hoge olieprijzen. Met de geleidelijke groei van de investeringen en het inkomen van de bevolking wordt de binnenlandse consumptie een steeds grotere factor van deze groei.

Voor de toekomst zijn de grote uitdagingen; hoe de ontwikkeling van kleine en middengrote bedrijven te bevorderen. Deze ontwikkeling is momenteel namelijk nog erg moeilijk, daar het economische klimaat wordt gedomineerd door oligarchen en een onvoldoende functionerend banksysteem. Veel van de banken worden beheerst door ondernemers en oligarchen die banktegoeden gebruiken voor leningen aan bedrijven, die aan hen zijn gelieerd. Dit is een van de speerpunten van de Wereld Handels Organisatie en de EBRD, die proberen om het deze processen eerlijker te laten verlopen.

Voor informatie over de Russische economie ten tijde van de USSR, zie: Russische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek, Sovjet-Unie.

De belangrijkste handelspartners zijn: Nederland, Duitsland, Oekraïne en Japan

Zie ook:

Wit-Russisch-Russisch gasconflict

[bewerk] Politiek

Het moderne Rusland is, net als een aantal andere onafhankelijke geworden ex-Sovjetstaten, bezig met het vinden van een voor haar geschikte vorm van democratie. Rusland kent nu een gekozen president, vrije parlementsverkiezingen en een meerpartijenstelsel.

Er is een tweedelig parlement. Het Lagerhuis heet Staatsdoema (Государственная дума) en bestaat uit vertegenwoordigers van alle partijen die de drempel van 5% halen. Het Hogerhuis heet Federatieraad (Совет Федерации); daarin zetelen vertegenwoordigers van alle 89 gebieden, waarbij elk gebied twee vertegenwoordigers heeft.

Sinds 2000 is Vladimir Poetin de president van de Russische Federatie. Tijdens zijn regering werden sommige democratische vrijheden echter geleidelijk aan weer wat ingeperkt. Zo bepaalde hij dat vanaf 2004 de federale president de gouverneurs van de deelgebieden kiest, in plaats van door middel van regionale verkiezingen. Ook politieke opponenten bij presidentsverkiezingen hebben vaak geen eerlijke kans. Voorbeelden zijn de vermeende ontvoering van presidentskandidaat Ivan Ribkin en de plotselinge belastingfraude van Yukos die naar boven kwam toen eigenaar oligarch Michail Chodorkovski politieke aspiraties kreeg. Eerder vluchtte mede-eigenaar van oliebedrijf Sibneft oligarch Boris Berezovski al het land uit nadat hij zich kandidaat had gesteld voor de presidentsverkiezingen.

Een ander interessant verschijnsel is de poging van Poetin om oligarchen aan te stellen als gouverneurs over arme gebieden, met als doel deze oligarchen geld te laten investeren in deze gebieden.

Op 23 november 2005 nam de federale Doema tijdens de eerste lezing een wet aan, die het verplicht stelt aan NGO's om zich opnieuw te registreren en op 23 december 2005 werd deze wet met 357 tegen 20 stemmen tijdens de derde lezing definitief aangenomen. Hiermee wordt het voor de federale overheid mogelijk om financieel inzicht te krijgen in de activiteiten van deze NGO's. Een aantal maanden eerder gaf president Poetin aan dat hij niet zal tolereren dat buitenlands geld wordt ingezet voor de steun aan politieke activiteiten in Rusland. In Oekraïne werden dergelijke gelden (zoals bijvoorbeeld door George Soros) gebruikt voor de Oranje Revolutie. Op 10 januari 2006 nam president Poetin de wet aan. Tot 2006 gold een opkomstdrempel voor de opkomst voor parlementsverkiezingen van 25% en voor presidentsverkiezingen van 50%, maar op 17 november 2006 werden deze opkomstdrempels afgeschaft, mogelijk om ook bij een zeer lage opkomst zonder oponthoud door te kunnen regeren.^[2]

[bewerk] Presidenten

[bewerk] 1991-heden: Russische Federatie (Rusland)

Vladimir Poetin (1 januari 2000-heden)
Boris Jeltsin (1991-31 december 1999)

[bewerk] 1917-1991: Unie van Socialistische Sovjet-Republieken (USSR)

[bewerk] Verkeer en vervoer

Rusland kent een netwerk van M-wegen (M staat voor magistral, "hoofdweg"), die vooral in Europees Rusland te vinden zijn. Daarbuiten zijn nog secundaire wegen, de zogenaamde A-wegen.

Hoewel weinig M-wegen de autosnelwegstatus hebben (alleen delen van de M2 en de M4 zijn officieel autosnelweg), bestaan veel van de grote Russische wegen wel uit 2 rijstroken per richting, meestal niet afgescheiden door middel van een middenberm, en ook vaak geen ongelijkvloerse kruisingen. De meeste wegen gaan langs de grote steden, door middel van rondwegen, zodat doorgaand verkeer niet dwars door de stadscentra hoeft. Rond de hoofdstad Moskou ligt de ringweg MKAD, ofwel Moskovskaja Koltsevaja Avtomobilnaja Doroga, een 2x5-baans snelweg.

De belangrijkste wegen zijn:

M1: Moskou - Smolensk - Wit-Rusland
M2: Moskou - Toela - Koersk - Belgorod - Oekraïne
M3: Moskou - Brjansk - Oekraïne
M4: Moskou - Voronezj - Rostov aan de Don
M5: Moskou - Samara - Tsjeljabinsk
M6: Moskou - Tambov - Wolgograd - Astrachan
M7: Moskou - Nizjni Novgorod - Kazan - Perm - Oefa
M8: Moskou - Jaroslavl - Archangelsk
M9: Moskou - Velikije Loeki - Letland
M10: Moskou - Sint-Petersburg

[bewerk] Spoorwegen

De Russische spoorwegen zijn met een totale lengte van 87.157 km (2002) de nummer twee in de wereld.

[bewerk] Media

Russische kranten zijn o.a.:

[bewerk] Zie ook

[bewerk] Externe links

Voor woordenboekinformatie, zie de pagina Rusland op WikiWoordenboek

Door hier te klikken kunt u dit artikel beluisteren ^{(help of meer info)}. Na het opnemen kan het artikel gewijzigd zijn, waardoor de tekst van de opname wellicht verouderd is. Zie info over deze opname.

Zie ook de Wikimedia Atlas van Rusland op Wikimedia Commons.

Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Russia op Wikimedia Commons.

Gemenebest van Onafhankelijke Staten
Armenië \| Azerbeidzjan \| Georgië \| Kazachstan \| Kirgizië \| Moldavië \| Oekraïne \| Oezbekistan \| Rusland \| Tadzjikistan \| Wit-Rusland Geassocieerd lid: Turkmenistan

{{{afb_links}}}	Landen in Azië	{{{afb_rechts}}}	{{{afb_groot}}}
Afghanistan · Armenië · Azerbeidzjan · Bahrein · Bangladesh · Bhutan · Brunei · Cambodja · China · Cyprus · Egypte · Filipijnen · Georgië · India · Indonesië · Irak · Iran · Israël · Japan · Jemen · Jordanië · Kazachstan · Kirgizië · Koeweit · Laos · Libanon · Maldiven · Maleisië · Mongolië · Myanmar · Nepal · Noord-Korea · Oezbekistan · Oman · Oost-Timor · Pakistan · Qatar · Rusland · Saoedi-Arabië · Singapore · Sri Lanka · Syrië · Tadzjikistan · Taiwan · Thailand · Turkije · Turkmenistan · Verenigde Arabische Emiraten · Vietnam · Zuid-Korea			{{{afb_groot}}}

{{{afb_links}}}	Landen in Europa	{{{afb_rechts}}}	{{{afb_groot}}}
Albanië · Andorra · België · Bosnië en Herzegovina · Bulgarije · Cyprus · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Georgië · Griekenland · Hongarije · IJsland · Ierland · Italië · Kroatië · Letland · Liechtenstein · Litouwen · Luxemburg · Macedonië · Malta · Moldavië · Monaco · Montenegro · Nederland · Noorwegen · Oekraïne · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Rusland · San Marino · Servië · Slovenië · Slowakije · Spanje · Tsjechië · Turkije · Vaticaanstad · Verenigd Koninkrijk · Wit-Rusland · Zweden · Zwitserland			{{{afb_groot}}}