Antoon van Bourgondië
Van Wikipedia
| 1384-1415 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Hertog van Brabant | ||||||
|
||||||
| Hertog 'bij verpanding' van Luxemburg | ||||||
|
||||||
|
Antoon van Bourgondië (augustus 1384 - Azincourt 25 oktober 1415), de tweede zoon van Filips de Stoute en Margaretha van Male, was hertog van Brabant en Limburg van 1406 tot aan zijn dood.
Antoon verwierf op vrij gecompliceerde wijze zijn hertogelijke titel. In 1396 stelde de kinderloze Johanna, hertogin van Brabant, haar nicht Margaretha van Male en haar zonen officieel aan als haar erfgenamen. Margaretha was immers de dochter van Johanna's zuster. Nadat deze opvolgingsregeling ook door de Staten van Brabant in 1401 was bekrachtigd, droeg Johanna het feitelijke bestuur van Brabant over aan Margaretha, die haar zoon Antoon als ruwaard aanstelde. In hetzelfde jaar werd Antoon gemachtigd de titel van hertog van Limburg te voeren.
Na het overlijden van zijn moeder (1405) kreeg hij het voogdijschap over Antwerpen, dat op die manier opnieuw werd verenigd met Brabant, waarvan het sinds 1356 was gescheiden. Na de dood van hertogin Johanna (1406) onderschreef Antoon op 18 december 1406 de Blijde Inkomst. Enkele maanden voordien had hij met zijn broer Jan zonder Vrees en zijn zwager Willem VI, graaf van Holland-Zeeland en van Henegouwen een familieverbond gesloten Na het overlijden (1407) van zijn eerste vrouw Johanna van Saint-Pol (uit het Luxemburgse Huis), die hem drie kinderen had geschonken (onder andere Jan en Filips), hertrouwde hij in 1409 Elisabeth van Görlitz, eveneens uit het Luxemburgse Huis. Dit huwelijk verschafte hem in 1411 de titel van hertog van Luxemburg, alsook de keizerlijke erkenning van zijn opvolging in Brabant. Toch waren er drie veldtochten (1412-1414) nodig om de Luxemburgse adel te onderwerpen.
Inmiddels nam de strijd om de macht in Frankrijk, waarbij Antoon zijn broer Jan zonder Vrees steunde, een hachelijke wending. Antoon wist zich uit de dreigende omsingeling van het Bourgondische kamp te redden door de Vrede van Atrecht (4 sept. 1414) tot stand te brengen. Nadien bleef hij trouw aan de Franse koning in wiens dienst hij sneuvelde in de Slag bij Azincourt. In het hertogdom Brabant werd hij opgevolgd door zijn oudste zoon, Jan IV van Brabant.
Onder hertog Antoon werd de administratie en het financiewezen van het hertogdom Brabant grondig hervormd. Naar Frans-Bourgondisch voorbeeld werd een Rekenkamer en een Raadkamer te Vilvoorde opgericht (1406) en werd er een kanselier van Brabant aangesteld. Deze nieuwe instellingen stuitten aanvankelijk op verzet van de steden Antwerpen, Brussel en 's-Hertogenbosch, omdat zekere van hun privileges werden aangetast. Antoon heeft de Brabantse belangen uiteindelijk steeds verdedigd en de oude band van het hertogdom met het Duitse Rijk weten te verzwakken.
