Brachiosaurus
Van Wikipedia
| Brachiosaurus
Status: Uitgestorven, als fossiel bekend |
||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 skelet in het Museum für Naturkunde in Berlijn |
||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | ||||||||||||||||
|
||||||||||||||||
| Species | ||||||||||||||||
|
B. altithorax (type) |
Brachiosaurus ("armreptiel") was één van de grootste dinosauriërs die ooit geleefd hebben. Hij werd minstens 23 meter lang en woog tot liefst 50 ton. Hij leefde tijdens het late Jura in Noord-Amerika en Afrika die toen nog van één landmassa deel uitmaakten.
Brachiosaurus had een kleine kop in verhouding tot zijn lichaam, een typisch kenmerk van de groep waartoe hij behoorde: de Sauropoda. De Brachiosauridae (Brachiosaurus zelf en enkele verwante soorten) hadden erg lange voorpoten; samen met de lange nek konden ze wellicht zo hun hoofd tot wel 18 meter (Sauroposeidon proteles) hoogte brengen om boomtakken van naalden te ontdoen. Hun tanden konden niet kauwen: het voedsel werd misschien door maagstenen (gastrolieten) verpulverd.
Anders dan veel andere sauropoden, hadden de brachiosauriërs een vrij korte staart. Het is niet helemaal duidelijk hoe ze erin slaagden het bloed tot zo'n hoogte op te pompen. Sommigen suggereren daarom dat de nek vrijwel horizontaal gehouden werd. Omdat de onderste nekwervels niet goed bekend zijn, kan dat niet duidelijk bewezen of weerlegd worden. Er was in ieder geval geen sprake van een abrupte overgang: de achterste nekwervels waren niet wigvormig en maakten slechts een geleidelijke bocht naar boven mogelijk. Sommige afbeeldingen van skeletten lijken iets anders aan te geven maar dat komt doordat ze correct tonen dat de overlapping met de volgende nekwervel kantelt als de nek gekromd wordt. Indien de nekwervels van Brachiosaurus gevormd zijn als die van de meeste andere sauropoden was zeker een hoek van ongeveer 45 graden met de al oplopende ruggewervels mogelijk wat de nek zo'n zestig graden omhoog deed steken.
In het Museum für Naturkunde te Berlijn staat een skelet opgebouwd uit losse botten uit een hele verzameling fossielen die Duitse onderzoekers in het begin van de twintigste eeuw in het huidige Tanzania (toen Duits Oost-Afrika) boven de grond hebben gehaald. Het is het grootste echte dinosauriërskelet ter wereld dat tentoongesteld is, zo'n 12 meter hoog, maar is dus samengesteld uit de beenderen van verschillende individuen. Daarbij bestaat een belangrijk gedeelte van de individuele botten uit gipsafgietsels. Een exemplaar met de grootte van het tentoongestelde skelet woog ongeveer een dertig ton (de schattingen variëren van 18 tot 39 ton). Het vaak genoemde getal van tachtig ton is een schatting uit 1958 van de Amerikaanse paleontoloog Colbert, die het gewicht flink overschatte doordat hij een plastic speelgoedmodel gebruikte dat hij ook nog eens fout omrekende.
Er worden tegenwoordig drie soorten erkend:
- B.altithorax: de Amerikaanse vorm.
- B.atalaiensis: de vorm uit Noordafrika en Portugal, tegenwoordig ook wel toegeschreven aan een apart genus: Lusotitan.
- B.brancai: de vorm uit Tanzania.
B.brancai is door Gregory S. Paul in 1988 een subgenus toegekend: Giraffatitan. George Olshevsky stelde in 1991 voor dit als een apart genus te beschouwen. Dit voorstel werd de eerste tijd algemeen veronachtzaamd, maar vindt de laatste jaren steeds meer instemming.
De resten van gigantische brachiosauriërs die in de jaren tachtig in Amerika werden gevonden en toen toegeschreven aan een informeel genaamde "Ultrasaurus" en "Supersaurus", worden nu aan Brachiosaurus altithorax toegeschreven. Ze behoorden toe aan exemplaren van zo'n 30 meter lengte en 15 meter hoogte, die een gewicht gehad moeten hebben van ongeveer 50 ton. Overigens duiden skeletdelen uit Afrika op exemplaren die even groot waren.
