Connie Palmen
Van Wikipedia
| Connie Palmen | ||
|---|---|---|
| Afbeelding gewenst | ||
| Bijnaam | ||
| Volledige naam | Aldegonda Petronella Huberta Maria (Connie) Palmen | |
| Pseudoniem | ||
| Geboren | 25 november 1955 | |
| Overleden | ||
| Land | Nederland | |
| Jaren actief | 1991-heden | |
| Genre(s) | ||
| Discipline(s) | ||
| Uitgeverij(en) | Prometheus | |
| [ Officiële website] | ||
|
|
||
Aldegonda Petronella Huberta Maria (Connie) Palmen (Sint Odiliënberg, 25 november 1955) is een Nederlandse auteur die in 1991 debuteerde met haar literaire roman De Wetten. Het boek werd een bestseller en haar naam was daarmee onmiddellijk gevestigd.
Inhoud |
[bewerk] Biografie
Connie Palmen wordt in 1955 geboren in Sint Odiliënberg, een dorpje vlakbij Roermond in Nederland. Samen met haar drie broers krijgt zij een katholieke opvoeding. Haar doopnamen zijn Aldegonda Petronella Huberta Maria. Ze is als kind onder de indruk van de kerk en het geloof en wil graag priester worden. Als haar duidelijk wordt dat dit voor een meisje onmogelijk is, stelt ze haar ambitie bij tot non.
Ze bezoekt de lagere school in het dorp en daar blijkt al dat Connie zich wil onderscheiden. Ze is creatief, staat graag in het middelpunt van de belangstelling en doet veel aan toneel, musical, tekenen en handvaardigheid. Schrijven houdt haar in haar kinderjaren al bezig. Irmgard Smits - een jong meisje dat in een sanatorium lag, daar boeken over schreef en een beroemdheid werd - is een belangrijke inspiratiebron.
Na de lagere school bezoekt Connie Palmen de plaatselijke MAVO, waar haar schoolprestaties aanvankelijk tegenvallen. Zij trekt zich echter op aan haar leraar Nederlands, die zich in haar interesseert en ontdekt dat ze slecht presteert uit verveling: haar IQ blijkt duizelingwekkend hoog. Na de MAVO gaat ze naar de Pedagogische Academie in Roermond, waar ze tegelijkertijd haar HAVO diploma kan halen. In 1978 verlaat ze Limburg om in Amsterdam Nederlands te gaan studeren.
Connie Palmen is een ijverige student. Samen met een aantal jaargenoten neemt ze filosofie als bijvak, maar wordt daar kennelijk zo door gegrepen dat ze besluit in beide studierichtingen af te studeren. In 1986 rondt zij haar studie Nederlands cum laude af met een scriptie over het boek In Nederland van Cees Nooteboom, getiteld Het ritueel van de tekst. De scriptie gaat over de identiteit van de schrijver en de plaats van de schrijver in een roman. Twee jaar later, in 1988, studeert ze af in de filosofie met een scriptie getiteld Het weerzinwekkende lot van de oude filosoof Socrates over de relatie tussen de taal en de werkelijkheid. Deze scriptie wordt in 1992, nadat zij al als romanschrijver is gedebuteerd, in aangepaste vorm gepubliceerd.
Ze heeft nadrukkelijk haar zinnen gezet op een leven als schrijver en publiceert een paar verhalen. Het korte verhaal Als een weke krijger, dat in 1988 in het zomernummer van De Held verschijnt, trekt de aandacht van uitgever Mai Spijkers van uitgeverij Prometheus. Bij deze uitgeverij verschijnt in 1991 haar eerste roman De Wetten.
De Wetten krijgt lovende kritieken en wordt direct een groot succes. De media hebben veel aandacht voor de debutante en ze geeft vele interviews voor kranten, tijdschriften, radio en televisie. Deze publieke optredens wakkeren de hype en de verkoopcijfers aan en zo wordt Connie Palmen van de ene op de andere dag een Bekende Nederlander. Tijdens een interview voor het VPRO-radioprogramma Een Uur Ischa maakt ze kennis met de bekende journalist/columnist Ischa Meijer (1943-1995). Uit deze ontmoeting volgt een liefdesrelatie.
Twee weken voor de publicatie van haar tweede roman De Vriendschap in februari 1995 overlijdt Ischa Meijer plotseling op tweeënvijftigjarige leeftijd. Vanwege zijn dood wordt de promotiecampagne voor het boek afgeblazen, maar de verkoopcijfers zijn er niet minder om. Ook deze roman wordt een bestseller en ontvangt in het najaar van 1995 zelfs de prestigieuze AKO Literatuurprijs.
De daaropvolgende twee romans, I.M. (1998) en Geheel de uwe (2002), gaan beide over het leven en de dood van haar grote liefde. I.M. gaat op sterk autobiografische wijze in op de gebeurtenissen en Geheel de uwe op een meer abstracte, geobjectiveerde manier. Sinds 1999 heeft zij een relatie met D66-prominent Hans van Mierlo (1931).
Geheel de uwe zal worden verfilmd door IdtV onder regie van Frans Weisz. Dit is het eerste boek van haar hand dat bewerkt wordt voor het witte doek. De première is gepland voor 2006. In de zomer van 2005 presenteert zij het VPRO televisieprogramma Zomergasten. Op haar manier van presenteren kwam veel kritiek uit de media, zoals dat de traditie is bij dit televisieprogramma. Een aantal recensenten vond Palmens presentatie onder de maat in vergelijking met haar voorgangers Van Dis en Zwagerman. Toch bleef Palmen de reeks van zes uitzendingen tot aan het einde toe presenteren in haar eigen stijl.
[bewerk] Oeuvre
Hoewel De Wetten als Palmens literaire debuut wordt beschouwd, liggen de thema’s van haar oeuvre al in haar scripties besloten. Connie Palmen was al vroeg een bewonderaar van het werk van de filosoof Jean-Paul Sartre (1905 – 1980), maar maakt tijdens haar studie in Amsterdam kennis met de ideeën van de filosofen Michel Foucault (1926-1984) en Jacques Derrida (1930-2004). Derrida, die reflecteerde op de betekenis van het geschreven woord, concludeerde dat taal en de waarheid op gespannen voet met elkaar staan. Woorden doen volgens hem de werkelijkheid waar ze naar verwijzen onherroepelijk geweld aan, omdat ze niet in staat zijn die volledig te beschrijven. Daarnaast stak ze van Foucault op dat de zoektocht naar je eigen identiteit tot mislukken gedoemd is, omdat je identiteit verkrijgt via je relaties met en door de verhalen van anderen.
Deze ideeën spelen een belangrijke rol in al haar werk. Of het nu om haar academische werkstukken, haar romans of haar essays gaat, steevast staan kwesties van echt en onecht, fictie en werkelijkheid, identiteit en betekenisverlening door anderen centraal. Je bent wat je bent door wat je voor een ander bent, een kind voor je ouders, een vriend voor een vriend, een kunstenaar voor je publiek. Persoonlijk geluk hangt volgens Palmen af van dat soort verbintenissen en het is daarom belangrijk om ze zorgvuldig te kiezen en zodoende de regie in handen te houden. In haar werk tast ze steeds de grenzen van die keuzemogelijkheden af en onderzoekt wat de gevolgen zijn van een gebrek aan keuze (het lot) of het verliezen van de directe regie over je eigen identiteit (roem).
Connie Palmen maakt in haar werk veel gebruik van haar eigen biografie. Vaak is de hoofdpersoon een jonge vrouw die hongerig is naar kennis, schrijverschap en roem. De karakters in haar verhalen zijn doorgaans herleidbaar tot echte personen uit haar nabije omgeving en dat maakt haar boeken tot sleutelromans. Het ontbreekt haar volgens eigen zeggen aan fantasie en daarom beperkt ze zich tot verhalen die dicht bij haar eigen leven liggen. Zelf heeft ze het genre dat ze beoefent eens omschreven als ‘autobiofictie’. De vraag naar het onderscheid tussen werkelijkheid en fictie - waar ligt precies de grens tussen de autobiografie en de autobiografische roman? - is door haar op provocerende wijze onderzocht in I.M.. In deze roman zijn de karakters niet alleen duidelijk gebaseerd op echte personen, maar hebben ook hun namen. De ik-figuur heet Connie Palmen. De critici zijn het er niet over eens of het woordje ‘roman’ op het kaft wel op z’n plaats is. Palmen is niettemin van mening dat I.M. duidelijk een roman is om de eenvoudige reden dat zij zegt dat het een roman is.
Haar romans zijn minder verhalend en meer betogend dan men van een roman gewend is. De vertelvorm wordt in haar werk gecombineerd met essayistische passages. Het verhaal, de relaties tussen personages en hun karaktereigenschappen staan meestal in dienst van het ontwikkelen van een idee. Omgekeerd zijn haar essays juist meer verhalend dan men in dat genre zou verwachten.
[bewerk] Ontvangst
De Wetten en De Vriendschap worden door de pers goed ontvangen en worden onderscheiden met verschillende literaire prijzen. Het enthousiasme voor I.M. en Geheel de uwe is minder groot. Vooral over I.M. is men kritisch en er wordt gesuggereerd dat zij het verlies van haar grote liefde commercieel uitbuit en het alleenrecht op Ischa Meijer claimt onder het mom van literatuur. Haar is narcisme, machtsvertoon en grootheidswaan verweten. Niettemin werden er binnen een paar weken 100.000 exemplaren verkocht.
Er worden ook kanttekeningen geplaatst bij de 'hype' rond Connie Palmen, vooral door De Groene Amsterdammer. Een roman van Connie Palmen staat garant voor een groots mediacircus. De publicatie van een nieuw boek gaat gepaard met talloze interviews, televisieoptredens, lezingen en signeersessies. Deze promotiecampagnes zijn succesvol: de eerste oplagen zijn on-Nederlands groot evenals het aantal herdrukken en vertalingen, maar er worden ook vraagtekens gezet bij deze wijze van lancering van literatuur. Het is berekenend, ieder succes lijkt gepland en soms zelfs los te staan van de inhoud van haar werk[1]. Palmen is overigens zelf de eerste om die indruk te bevestigen, al was het maar omdat ook die fictie een werkelijkheid is (en andersom)[2].
Haar populariteit was aanleiding voor de Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB) om haar te vragen het Boekenweekgeschenk voor 1999 te schrijven. De Erfenis werd in een recordoplage van 745.000 gedrukt en naar verluidt stonden de mensen overal waar ze kwam om te signeren rijendik.
[bewerk] Bibliografie
[bewerk] Romans
- 1991 De Wetten
- 1995 De Vriendschap
- 1998 I.M.
- 1999 De Erfenis
- 2002 Geheel de uwe
- 2007 Lucifer
[bewerk] Verhalen
- 1985 Afspraak
- 1988 Als een weke krijger
- 1990 Conoci de Chico
- 1991 Goddeloos land
- 1992 Monoloog
- 1995 De ommegang
- 1995 Vertalen is mijn woord
- 1996 Het kostuum
- 1999 Alles is mogelijk
- 2000 Thuis
- 2001 Het is daar waar mijn vader is
[bewerk] Essays
- 1992 Het weerzinwekkende lot van de oude filosoof Socrates (bewerkte scriptie)
- 1999 Eigen Werk (in Vrij Nederland)
- 2000 Echt contact is niet de bedoeling (bundel)
- 2002 At your service (in Vrij Nederland)
- 2002 Een nar vermoord je niet (in Vrij Nederland)
- 2004 Iets wat niet bloeden kan (t.g.v. Maand van de Filosofie)
- 2005 Kleine filosofie van de moord (bundel)
[bewerk] Wetenschappelijk
- 1986 Het ritueel van de tekst (scriptie Nederlands)
- 1988 Het weerzinwekkende lot van de oude filosoof Socrates (scriptie filosofie)
- 1989 De schrijver als schenner (artikel in Bzzlletin 168 over Cees Nooteboom)
[bewerk] Overig
- 1987 De toren van Malschaert bijdrage in catalogus van Frans Malschaert
- 1988 Martin Dislers zelfonderzoek
- 1988 David van de Kop, Danaë
- 1991 De pose in dagblad Trouw
- 1991 Elke nacht een ander bed samen met Ischa Meijer
- 1992 Kun je een ham pekelen? Scenario voor Oog in oog, IKON)
- 1993 Correspondances
- 1993 Liefste in tijdschrift Elle
- 1993 De lach in het donker in brochure voor uitgeverij De Bezige Bij
- 1994 Harold Brodkey in Vrij Nederland
- 1996 Onherstelbaar kwijt in Vrij Nederland
- 1996 Nawoord in: Een jongetje dat alles goed zou maken / Ischa Meijer
- 1997 Home Voorpublicatie van I.M. Gelimiteerde gesigneerde oplage, verschenen t.g.v. de 6e VSB Beurzendag
- 1997 Voorwoord in: Zing, m'n jongen, zing!: de radioteksten voor Cor Galis / Ischa Meijer.
- 1998 Waarvan ik hou en waarvan ik niet hou in Tintenfass (Duits)
- 1999 Wederkeren in Die Weltwoche (Duits)
- 1999 Engel, begeleidende tekst bij gelijknamige album van Frédérique Spigt
- 1999 Bijdrage in Ja hai met Mai tgv afscheid Mai Spijkers
- 2000 Helemaal Huf
- 2002 Alsof in rubriek Het favoriete citaat in Trouw
- 2002 Klokken in Preludium
- 2002 Asiel bijdrage in 50 ontmoetingen
- 2003 Kunst in Preludium
- 2003 Verantwoording van: De interviewer en de schrijvers / Ischa Meijer
- 2003 Sexy Rexy in Verzamelde werken (uitgave van DocuZone)
- 2004 Bijdrage aan: Gevoelige snaren / B. Plug
- 2004 Wie zegt dat? in Libelle
- 2004 Woord en moord in Die Zeit (Duits)
- 2004 Naar huis in Spoor
- 2005 Credo in Standaard der Letteren
- 2005 Inleiding in: De muur en ander proza / J.P. Sartre
- 2005 Bijdrage aan: Ik wil schrijver worden / E. van Dantzig
- 2005 God en Vitriool: gebundelde interviews met Connie Palmen
- 2005 Als een weke krijger; Verspreid werk
[bewerk] Literaire prijzen
- European Novel of the year 1991 voor De Wetten
- Het Gouden Ezelsoor 1992 voor De Wetten
- AKO Literatuurprijs 1995 voor De Vriendschap
- Humo's Gouden Bladwijzer (1996) voor De Vriendschap
- De Trouw Publieksprijs 1996 voor De Vriendschap
[bewerk] Trivia
- Connie Palmen studeerde samen met onder andere Matthijs van Nieuwkerk en Jessica Durlacher.
- Palmen zou haar studie filosofie cum laude hebben afgerond, ware het niet dat de bijlezer minder enthousiast was over haar scriptie dan haar begeleiders.
- In St. Odiliënberg reed in 1991 een praalwagen mee in de carnavalsstoet die de inhoud van De Wetten verbeeldde.
- De Wetten verwijst qua structuur naar het middeleeuwse verhaal Mariken van Nimwegen.
- Naar aanleiding van haar gebruikelijke publiciteitsoffensieven werd Connie Palmen in De Groene Amsterdammer de Spice Girl van de Nederlandse letterkunde genoemd en door anderen vergeleken met Madonna.
- Palmen maakte in 1996 samen met Adriaan van Dis een theaterprogramma waarmee zij langs de podia in Nederland en België trok.
- In 2001 zond VPRO Waskracht! een driedelige serie uit getiteld Driving Miss Palmen, waarin de zucht naar roem en de filosofische pretenties van Palmen op de korrel werden genomen.
- In de column De Dikke Man van Ischa Meijer wordt Palmen opgevoerd als 'Het Filosoofje'.
- Palmen ontbeet met First Lady Laura Welch Bush voorafgaand aan het bezoek van George W. Bush aan de Amerikaanse begraafplaats in Margraten in mei 2005.
- In 2005 presenteert Connie Palmen de interview-reeks Zomergasten van de VPRO. Van te voren gaf zij aan niet te willen interviewen, maar een gesprek met haar gasten te willen.
- In november 2005 presenteerde Het uur van de wolf de documentaire Connie Palmen. Op zoek naar de heilige tijd van Michiel van Erp. Van Erp volgt een jaar lang de werkzaamheden van Connie Palmen.
[bewerk] Externe links
| Referenties: |
|
