Duitse mark
Van Wikipedia
| Duitse mark | |
|---|---|
| Land: |  DuitslandMontenegro (1999-2002) Kosovo (1999-2002) |
| Verdeling: | 100 pfennig |
| ISO-4217-Code: | DEM |
| Afkorting: | - |
| Wisselkoers: | 1 EUR = 1,95583 DEM (1-1-1999) |
 |
|
De Duitse mark (DM, DEM) was de officiële geldeenheid van West-Duitsland van 1948 tot de hereniging van Duitsland in 1990. Vanaf toen was de Mark de geldeenheid van herenigd Duitsland tot de introductie van de euro in 1999. Munten en bankbiljetten werden in 2002 uit de circulatie gehaald. Eén euro werd gelijk gesteld aan 1,95583 DM. De Mark was onderverdeeld in 100 Pfennig.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
Al sinds de eerste vereniging van Duitsland in 1871 werd de geldeenheid Mark genoemd. De Papiermark van de Weimarrepubliek onderging een hyperinflatie tot het eind 1923 werd vervangen door de Rentenmark en een jaar later door de Reichsmark. Na de Tweede Wereldoorlog werd de Deutsch Mark de geldeenheid van West-Duitsland en in de DDR de Mark der DDR of onofficieel Ostmark.
De Deutsche Mark werd in 1948 geïntroduceerd door de Westerse geallieerden toen de verdeling van Duitsland in Oost en West permanent leek. Deze zet, bedoeld om West-Duitsland te behoeden voor een nieuwe hyperinflatie en om de zwarte markt te stoppen, maakte de Russische autoriteiten in Oost-Duitsland woedend. Zij zagen het als een bedreiging en sneden onmiddellijk alle transportkanalen (wegen, spoorlijnen en kanalen) tussen West-Duitsland en West-Berlijn af. Dit leidde tot de blokkade van Berlijn in 1948/1949. Nadien introduceerde ook de Sovjet-Unie een nieuwe munteenheid in Oost-Duitsland: de Ostmark.
[bewerk] Gebruik buiten Duistland
[bewerk] Montenegro
Als reactie op hyperinflatie en prijsstijgingen in Servië, voerde Montenegro op 2 november 1999, in samenwerking met de Duitse Bundesbank, de Duitse Mark in.
Behalve economische redenen speelde ook de wil zich (politiek en economisch) te distantiëren van Belgrado mee. Belgrado’s reactie op de invoering van de Duitse Mark was dan ook niet al te positief. Ze werd bestempeld als een vorm van afscheiding uit de federatie en “illegaal” verklaard .
De Duitse Mark circuleerde aanvankelijk naast de door Servië uitgegeven Joegoslavische Dinar . De Duitse Mark bleek echter aanzienlijk meer vertrouwen van de bevolking te genieten; wat er toe leidde dat binnen enkele maanden de Dinar bijna geheel uit de circulatie verdreven. In november 2000 liet de regering de Dinar helemaal vallen, waardoor de Mark de enige munteenheid werd. In principe was dit slechts een wettelijke vastlegging van de status quo. “De Dinar niet verdreven door een regeringsbesluit. Het was het resultaat van een confrontatie tussen een van de meeste stabiele munteenheden ter wereld en een heel zwakke”, aldus toenmalig minister van financiën Miroslav Ivanisevic .
Men was aanvankelijk van plan om op termijn een eigen Montenegrijnse munteenheid in te voeren. Deze zou gekoppeld zijn aan de Duitse Mark, op eenzelfde wijze als in Bosnië-Herzegovina gedaan was. De Duitse Mark zou echter wel ernaast blijven circuleren . Hier is echter tot op heden nog niks van terecht gekomen.
In 2002 verving Montenegro net als Duitsland de Mark door de Euro. Een zet die de ECB om economische redenen afraadde. Gezien Montenegro’s plannen om zo snel mogelijk toe te treden tot de EU, ziet het ernaar uit dat de Euro er zal blijven.
[bewerk] Kosovo
Kosovo was een ‘autonome regio’ binnen Joegoslavië, maar probeerde zich gewapenderhand af te scheiden. In 1999 greep de NAVO in, en Kosovo kwam onder VN-bestuur te staan. In deze situatie was het noodzakelijk de banden tussen Kosovo en Joegoslavië te versoepelen en de economie weer op kracht te krijgen. Met deze doelen voor ogen voerde het VN-bestuur in september 1999 de Duitse Mark als enige munteenheid in. In 2002 werd deze met steun van de EU vervangen door de Euro. De invoering van een sterke, stabiele munteenheid en de daarmee samenhangende prijsstabiliteit.
[bewerk] Munten
De munten van de DEM hadden de waarden 0,01; 0,02; 0,05; 0,10; 0,50; 1,00; 2,00 en 5,00 DM (er was geen 0,20 DM munt en oorspronkelijk ook geen 2,00 DM munt). De munten van 0,01 DM en 0,02 DM zijn koperkleurig, 0,05 DM en 0,10 DM bronskleurig en de rest zilverkleurig. Op de munten met de waarde tot en met 0,10 DM staat een eikenblad, op de munt van 0,50 DM een vrouw die een eikel plant en de Bundesadler (Duitse adelaar) staat op de munten van 1,00 DM en 5,00 DM. Op de munten van 2,00 DM staan de gezichten van verschillende Duitse politici en wetenschappers: Konrad Adenauer (kanselier), Theodor Heuss (President), Franz Josef Strauß (Minister van Defensie), Ludwig Erhard (kanselier), Kurt Schumacher (leider van de SPD), Willy Brandt (kanselier) en Max Planck (natuurkundige). Er zijn ook veel herdenkingsmunten van 5 DM en 10 DM, maar deze zijn, hoewel ze een wettig betaalmiddel waren, eigenlijk alleen te vinden bij verzamelaars.
[bewerk] Bankbiljetten
Er waren drie series bankbiljetten:
- Eén uitgegeven in 1948 door de Bank deutscher Länder, een instituut van het bestuur van de westerse bezetters. Het ontwerp was vergelijkbaar met de Amerikaanse dollar.
- Eén uitgegeven in 1960 door de Bundesbank. Op deze biljetten stonden neutrale symbolen en beroemde schilderijen en gebouwen. De biljetten hadden een waarde van 5, 10, 20, 50, 100, 500 en 1000 DM.
- Eén uitgegeven in 1989 door de Bundesbank om de vooruitgang in de technologie van valsemunters tegen te gaan. Op deze biljetten stonden Duitse artiesten en wetenschappers samen met symbolen en werktuigen en hun beroep. Een biljet van 200 DM werd toegevoegd.
In de laatste twee series waren de biljetten van 5 en meer dan 100 DM nauwelijks in omloop.
