Duivendrecht

Van Wikipedia

Duivendrecht is een dorp in de gemeente Ouder-Amstel, onder de rook van Amsterdam in Noord-Holland. Het dorp heeft ongeveer 5000 inwoners en ligt ingeklemd tussen Amsterdam en Diemen.

Inhoud

1 Duivendrecht
2 De naam Duivendrecht
3 Geschiedenis
4 Kunst
5 Doorverwijzingen

[bewerk] Duivendrecht

Duivendrecht is bij mensen vaak bekend omdat ze er doorheen rijden of met de metro of trein er langs komen. Het Station Duivendrecht is vooral bekend als overstapstation vanuit Utrecht naar Schiphol waar zowel binnenlandse en buitenlandse passagiers gebruik van maken. Bezoekers van de Amsterdam ArenA en omgeving stappen hier vaak in en uit. Sinds de Utrechtboog open is, stoppen er minder treinen op Station Duivendrecht. Behalve het Station Duivendrecht liggen ook de metrostations Van der Madeweg, Overamstel en Strandvliet/Arena (soms gedeeltelijk) op Duivendrechts grondgebied.

Duivendrecht bestaat uit drie delen, het dorp, een groot industrieterrein (behorend tot) Amsterdam Business Park en een landelijk gebied aan de Amstel, nl. de Groot en Klein Duivendrechtse Polder.

Beeldentuin in Duivendrecht.

Vlak naast het station ligt de best bereikbare kerk van Nederland, de Sint-Urbanuskerk. De protestantse "kleine kerk" staat verderop de Rijksstraatweg. De Rijksstraatweg is de grootste straat die dwars door het dorp loopt. Over deze straat loopt het grootste gedeelte van de Bordjesroute, een "historische" wandeling door Duivendrecht.

Van vroeger is alleen de St. Urbanuskerk en de lange Rijksstraatweg herkenbaar. De meeste boerderijen zijn verdwenen. Naast de kerk staan de twee oudste. In een van de twee boerderijen moet in de kelder een zeer oude kaasmakerij zijn. Van de Diemerlaan is niets meer over. De Diemerlaan ligt in de Venserpolder. De Venser was een vrij brede sloot die langs het vrachtspoor liep, die de Rijksstraatweg kruisde, om een tunneltje onderdoor te gaan om in de richting van Noord-Duivendrecht te komen bij de voetbalvelden van Oda en Tavenu (nu CTO'70, een sportvereniging met verschillende sporten).

[bewerk] De naam Duivendrecht

De oorsprong van de naam Duivendrecht is nog steeds niet 100% zeker. Oorspronkelijk heette het Due Vene Trajectum een Latijnse naam, dat een verbinding in een waterrijk gebied betekent. Duivendrecht is namelijk ook altijd een plaats geweest waardoor veel verbindingswegen liepen, bijvoorbeeld die naar Utrecht, zowel voor auto's als treinen. De naam van Duivendrecht werd in allerlei varianten teruggevonden in documenten en op kaarten. Aan het einde van de 18e eeuw ging men er van uit dat er nabij de Duivendrechtse brug een knecht woonde die duiven hield, maar de namen was al eeuwen oud. Een andere verklaring werd dat er ene Doeve bij de drecht leefde, die toezicht hield en tol hief.

[bewerk] Geschiedenis

Zijkant van de rooms-katholieke Sint-Urbanuskerk.

Het gebied waar nu Duivendrecht behoorde eigenlijk tot Utrecht en niet tot Holland. De bisschop van Utrecht benoemde dienstmannen om het gebied te besturen. De Heren van Amstel gedroegen zich onafhankelijk tegenover Utrecht en werden vriendjes met Holland. Ze verkregen veel macht en invloed tot dat zij betrokken werden bij de moord op graaf Floris van Holland.

In 1343 bleek dat er vanuit Due Vene Trajectum (het Duivendrecht) ganzen en vis werd geleverd aan het grafelijke hof. Duivendrecht bestond echter alleen uit een paar boerderijen en vissershuizen aan de Duivendrechtsekade, de Molenkade en het noorden van de Duivendrechtselaan (de huidige Rijksstraatweg). De Duivendrechtse Brug was een bekend begrip omdat door het buurtschap Duivendrecht een verbinding lag naar Utrecht (en verder). Deze verbinding lag er sinds 1629, toen de Watergraafsmeer (of Diemermeer) werd drooggelegd. Vanuit de Duivendrechtde Brug werd tol geheven en toezicht gehouden.

Omdat veel mensen Duivendrecht zo bezochten ontstonden er aan de weg woningen, winkels, herbergen, boerderijen, molens en uitspanningen. Duivendrecht werd na 1900 een echt dorp. Aan de Amstel liggen de Klein Duivendrechtse en Groot Duivendrechtse Polders hier lagen aan de Amstel een hele rij van boerderijen tot aan het buurdorp Ouderkerk aan de Amstel. Noord- en Oost-Duivendrecht waren vroeger onderdeel van de gemeente Weesperkarspel.

De Sint-Urbanuskerk ("Grote Kerk") bestaat sinds 1878, maar er was sinds 1350 al een kapel aanwezig, die in de Spaanse tijd niet gebruikt werd, omdat rooms-katholieke kerken verboden werden door de protestante Nederlanders. De kerk is vaak in conflict geweest met de spoorwegen, die de omgeving drastisch hebben veranderd. Ten noorden van de kerk aan de Rijksstraatweg staan verschillende oude boerderijen, arbeiderswoningen en oude winkelpanden. Aan de overkant staat een beroemd restaurant, nu bekend als Lotgenoten, maar vroeger onder veel verschillende namen. Er staat aan de Rijksstraatweg nog een vroegere spoorwegovergang van het goederentreintje dat hier heeft gereden.

In 1787 kreeg Nederland een inval van Pruisen, Duivendrecht speelde een rol in de verdediging van Amsterdam. Amsterdam zag het belang van Duivendrecht als basis van voedselvoorziening, voornamelijk melk en melkproducten. In 1923 kwam er een tweede kerk, een protestante kerk ("kleine kerk"), hier lag ook de eerste school. Tot aan de jaren 60 lag er aan het eind van de Kloosterstraat het Clarissenklooster, dit is helaas afgebroken, het beeld van de aardsengel Michaël is bewaard. En staat nu aan het eind van de Kloosterstraat en het Michaëlplein, op de oorspronkelijke plek.

Toegang tot de opslagplaats van Blooker

In 1920 annexeerde Amsterdam de Amsteloever (het huidige Overamstel en de Omval). Hierdoor ging de beroemde Duivendrechtse kade en de Omval naar Amsterdam. Aan de Duivendrechtsekade werden de eerste stomme films gemaakt van Nederland en aan de Omval stond Blooker Cacaobedrijf, aan de omval staat vandaag de Rembrandttoren.

In de 20e eeuw verstedelijkte Duivendrecht sterk, er kwamen modernere gebouwen en in de jaren 70 werden de Zonnehof gebouwd een flattencomplex, dat de "Chinese Muur" wordt genoemd. In Duivendrecht liggen nu de A2 en de A10. Oorspronkelijk was ook het idee, dat de Amsterdam ArenA op Duivendrechts grondgebied werd gebouwd, maar hier voelde Ouder-Amstel niets voor. In 2006 werd de grens van Amsterdam en Duivendrecht herzien omdat de grens soms door kantoren en bedrijven liep en waardoor de trainingsvelden van Ajax bij Amsterdam gingen horen.

Veel historisch materiaal is te vinden in het Historisch Museum Ouder-Amstel. Van 1972 tot 2001 heette het museum de Oudheidskamer.

[bewerk] Kunst

Verspreid over het dorp staan kunstzinnige abstracte beelden. Verder waren het landschap en de boerderijen van Duivendrecht waren een geliefd onderwerp om te schilderen. Verschillende (hobby)schilders waar onder de bekende Piet Mondriaan die de boerderij Weltevreden schilderde en J. van Couver, schilder van Hollands landschap met molen bij Duivendrecht. Enkelen van Mondriaans schilderijen van Duivendrecht hangen in het Philadelphia Museum of Art (kunstmuseum van Philadelphia).

In het Dorpshuis van Duivendrecht aan het Dorpsplein worden regelmatig tentoonstellingen en exposities gehouden met schilderijen van verschillende kunstenaars.