Edward Brongersma
Van Wikipedia
Edward Brongersma (Haarlem, 31 augustus 1911 – Bloemendaal/Overveen, 22 april 1998), was een Nederlands politicus en rechtsgeleerde. Hij was vooral bekend als pleitbezorger van de rechten van pedofielen en als voorvechter van de liberalisering van de zedelijkheidswetgeving.
Inhoud |
[bewerk] Biografie
Edward Brongersma werd geboren in Haarlem, als zoon van een oogarts. Hij studeerde rechten in Amsterdam en behaalde zijn doctoraal in 1935. Daarna was hij van 1935 tot 1937 medewerker op een advocatenkantoor in Haarlem en werkte hij aan zijn proefschrift over de Portugese grondwet van 1933 en het Portugese corporatisme van António de Oliveira Salazar, die hij in die tijd zeer bewonderde. In 1940 promoveerde hij cum laude in de rechtsgeleerdheid aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. Zijn proefschrift droeg als titel "De opbouw van een corporatieven staat" en beleefde als boek meerdere herdrukken.
Na de Tweede Wereldoorlog maakte hij snel carrière als jurist en politicus. Van 1940 tot 1950 was hij werkzaam als advocaat te Amsterdam. In de periode 1946-1950 maakte hij deel uit van de hoofdredactie van het Nederlands Juristenblad. In 1946 werd hij lid van de Eerste Kamer voor de Partij van de Arbeid (eerste periode 1946-1950; later volgde een tweede periode 1963-1977). In dezelfde periode (1946-1950) was hij voor de PvdA lid van de Provinciale Staten van Noord-Holland en zat hij in de gemeenteraad van Heemstede.
Zijn carrière werd in 1950 abrupt onderbroken nadat hij werd gearresteerd wegens seksuele omgang met een bevriende jongeman, toen ca. 17 jaar oud (geb. 1932 of 1933). In die tijd gold voor homoseksuele contacten, in tegenstelling tot heteroseksuele, nog een leeftijdsgrens van 21 jaar (artikel 248bis van het Wetboek van Strafrecht). Brongersma werd veroordeeld en bracht 11 maanden door in de gevangenis. In 1971 werd dit artikel geschrapt en de leeftijdsgrens verlaagd naar 16 jaar.
Hij vervolgde zijn loopbaan daarna in de jaren 50 als journalist en publicist. Van 1953 tot 1956 maakte hij deel uit van het bestuur van de PvdA gewest Utrecht. Vanaf 1956 was hij gedurende vier jaar directeur van het Maatschappelijk Buurtwerk in Haarlem. In 1950 was hij als gevolg van zijn veroordeling geroyeerd als lid van de Orde van Advocaten, maar in 1959 werd hij weer toegelaten. Vervolgens hernam hij zijn praktijk als advocaat, van 1959 tot in 1980.
In de periode 1960-1967 was hij als wetenschappelijk hoofdmedewerker verbonden aan het Criminologisch Instituut van de Rijksuniversiteit Utrecht, waar hij zeer nauw samenwerkte met prof mr W. Pompe. In 1963 keerde hij op verzoek van de Partij van de Arbeid terug in de Eerste Kamer, voor een tweede periode die duurde tot zijn pensionering in 1977. Van 1969 tot 1977 was hij in de Senaat tevens voorzitter en woordvoerder van de Vaste Commissie voor Justitie. Vanwege zijn vele politieke verdiensten werd hij op 29 april 1975 geridderd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.
[bewerk] Zedelijkheid
Brongersma werd vooral bekend door zijn publicaties en stellingname m.b.t. de liberalisering van de zedelijkheidswetgeving, een onderwerp dat hem bovenmatig interesseerde. Mede door zijn expertise als jurist en zijn lidmaatschap van de Eerste Kamer kon hij een belangrijke rol spelen bij de afschaffing in 1971 van artikel 248bis van het Wetboek van Strafrecht, het artikel op grond waarvan hij zelf in 1950 nog was veroordeeld. De strafbaarstelling van homoseksuele contacten werd verlaagd van 21 naar 16 jaar: een gelijkstelling met de leeftijdsgrens voor heteroseksuele contacten. Hierop wilde Brongersma nog verder gaan en een verdere verlaging van deze leeftijdsgrenzen en een grotere vrijheid voor jeugdigen om seksuele relaties aan te kunnen gaan. Zo ver is het echter nooit gekomen.
Rond bovengenoemde thema's heeft hij gedurende zijn gehele leven omvangrijke wetenschappelijke collecties opgebouwd, bestaande uit een bibliotheek en een archief. Deze bracht hij in 1979 onder in een naar hem genoemde stichting, welke als statutaire doelstelling had: 'de bevordering van de wetenschappelijke bestudering en publicaties m.b.t. seksuele relaties tussen volwassen en jeugdigen'. In 1992 werd de doelstelling verbreed tot :'de bevordering van onderzoek naar de seksueel-emotionele gezondheid van kinderen en jeugdigen'. Na zijn overlijden in 1998 ontstond overigens commotie rond zijn collecties, nadat een gedeelte daarvan met beeldmateriaal door het OM in beslag was genomen. Er bevonden zich afbeeldingen tussen die werden aangemerkt als kinderporno. Sinds een wetswijziging in 1996 was het "in voorraad hebben" daarvan bij de wet verboden.
Na zijn pensionering in 1977 wijdde Brongersma zich geheel aan de verwezenlijking van de doelstelling van zijn stichting. Hij publiceerde o.a. zijn magnum opus "Loving Boys" (in twee delen, 1987 en 1990) en breidde zijn collecties verder uit. Na zijn overlijden werd de gehele nagelaten sociaal-seksuologische collectie en zijn particulier archief ondergebracht in het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) te Amsterdam, dit zonder het beeldmateriaal dat in beslag was genomen. Het bestuur van zijn stichting continueerde de werkzaamheden en wijzigde in 2003 de naam van de stichting in "Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek Seksualiteit"
Edward Brongersma stierf in 1998 middels euthanasie, omdat hij in zijn laatste jaren uiteindelijk levensmoe geworden was. Zijn gezondheid had hem in de steek gelaten en hij vereenzaamde nadat zijn beste vrienden hem een voor een waren ontvallen. De omwentelingen in de jaren tachtig en daarna, als reactie op de seksuele revolutie van de jaren zeventig, stemde hem bovendien somber. Aanvankelijk hadden zijn pleidooien voor de liberalisering van de zedelijkheidswetgeving en de rechten van pedofielen, zowel nationaal als internationaal een positieve weerklank gevonden. Maar allengs was er maatschappelijke kritiek op die liberalisering gerezen. Na zijn euthanasie laaide in Nederland een discussie op of mensen die levensmoe zijn, zomaar hun leven met hulp van een arts zouden mogen beëindigen.
Brongersma heeft in zijn leven veel gepubliceerd, in de periode 1940-1998 totaal ca. 1200 boeken en artikelen. Deze handelen over uiteenlopende maatschappelijke en levensbeschouwelijke onderwerpen, zoals strafrecht, staatsrecht, criminologie, filosofie, godsdienst, seksuologie, zedelijkheidswetgeving, literaire onderwerpen.
[bewerk] Bibliografie
Een selectie van zijn publicaties:
- "De opbouw van een corporatieven staat : staatkundige en maatschappelijke grongbeginselen der Portugeesche Grondwet van 19 maart 1933". Proefschrift Nijmegen. Utrecht : Het Spectrum, 1940. 584 p. Tweede vermeerderde druk 1941. Derde druk 1942
- "Voorproef in Spanje 1919-1939 : twintig jaar menschelijke kwaardaardigheid". Utrecht : Het Spectrum, 1946. 242 p.
- "Personalistisch socialisme naar katholiek inzicht". Rotterdam : Nederlandse Volksbeweging, 1946. 33 p.
- "De bekrompenheid van het Katholicisme". Utrecht (etc.) : Het Spectrum, 1946. 63 p. 2e druk 1947, 3e verm. druk 1947.
- "Katholicisme en rationele staats- en maatschappijleer". Utrecht, Het Spectrum, 1948. 64 p.
- "Europa op het eerste gezicht : een schetsboek over ons werelddeel". Utrecht : Het Spectrum, 1955. Diverse auteurs, bijdrage van Brongersma over Portugal p 87-98.
- "Pedofilie". Gepubliceerd onder het pseudoniem Dr. O. Brunoz. Amsterdam : COC, 1960. 71 p.
- "Het aanstotelijke en zinneprikkelende in Nederland". In : Montgomery Hyde, H. Zestig eeuwen pornografie, p 267*292. Amsterdam : Strengholt, 1966
- "De vrijheidsstraf". Amsterdam : Wiardi Beckman Stichting, 1969. 35 p.
- "Sex en straf". 's*Gravenhage : NVSH, 1970. 102 p.
- "Rechtswetenschap en ethiek". In : Roscam Abbing, P.J. Ethiek en weyenschap, p 135-152. Leiden, Sijthoff, 1971
- "Over pedofielen en 'kinderlokkers'". In : Intermediair, 1975, no 18 (2 mei), no 20 (16 mei) en no 21 (23 mei)
- "De hervorming van de zedelijkheidswetgeveing". In : Wolk, E. van der (et al.). De bedreigde burger, p 428-447. Utrecht : Het Spectrum, 1977
- "Van onderdrukkingsmoraal naar creatieve vrijheid". In : Civis Mundi, 1978, no 5 p 108-115
- "Een kind is een mens op zijn mooist". Interview met Bibeb. In : Vrij Nederland, 2 september 1978. Tevens in : Bibeb met...interviews. Amsterdam, Van Gennep, 1980
- "‘Pedofilie’ als verzamelnaam voor ongelijksoortig gedrag". In : Tijdschrift voor criminologie, 1979, jrg. 21, no. 4, p. 145*160
- "Sexualiteit en wetgeving". In : J. Frenken (red.). Sexuologie, een interdisciplinaire benadering, p. 36*59. Deventer : Van Loghum Slaterus, 1980
- "Enkele kanttekeningen bij het rapport Melai met betrekking tot sexuele handelingen met kinderen” (met A.X. van Naerssen). In : Tijdschrift voor criminologie, jrg. 23, no. 1, p. 3*20.
- "Zedelijkheidswetgeving in Nederland". In : W. Bezemer et al. (red.). Handboek seksuele hulpverlening. Losbladige uitgave. Deventer : Van Loghum Slaterus, 1983
- "Homoseksualiteit in historisch en juridisch perspectief". In : Homoseksualiteit in Europa, wetteksten, p. 11-29. Amsterdam, Uitg. Partij van de Arbeid, 1983
- "Sexualiteit en wetgeving". In : Jos Frenken en Jeanne Doomen (red.). Strafbare sexualiteit : opvattingen en aanpak van politie, justitie en hulpverlening, p. 31*50. Deventer : Van Loghum Slaterus
- "Loving Boys : a multidisciplinary study of sexual relations between adult and their minor males". Elmhurst NY : Global Academic Publishers. Volume one 1986, 335 p. Volume two 1990, 512 p.
- "Effekten van AIDS-voorlichting op school". In : Tijdschrift voor seksuologie, 1989, jrg 13 no. 4, p. 285*289
- "Male intergenerational intimacy : historical, socio-psychological and legal perspectives". Edited with Th. Sandfort and A. van Naerssen. In : Journal of homosexuality, 1990, vol. 20 no 1-2, 325 p. Reprint New York : The Haworth Press, 1991.
- “Kindersexualität und Recht”. In : Wolf Vogel. Heimliche Liebe, p. 67*73. Hamburg : Jahn und Ernst, 1997
