Fiemel
Van Wikipedia
Fiemel is een gehucht in de gemeente Delfzijl. Het ligt ten oosten van Termunten direct aan de Eems, aan het begin van de Punt van Reide.
In de Tweede Wereldoorlog bouwden de Duitsers bij Fiemel een aantal bunkers. Deze maakten deel uit van de Atlantikwall, en diende tevens ter verdediging van de stad Emden, die tegenover Fiemel aan de Eems ligt. Bij de bevrijding van dit deel van de provincie Groningen werd vanuit die bunkers zwaar verzet geboden. Het naburige Nieuwolda werd daarbij zwaar beschadigd. Een aantal van de bunkers zijn bewaard gebleven.
Bij het gehucht staat een gelijknamig gemaal. Tevens is er een bezoekerscentrum van Het Groninger Landschap. Deze natuurorganisatie beheert zowel de nabijgelegen Breebaartpolder als de Punt van Reide.
Bezetting Punt van Reide en fiemel
In het jaar 1940 kwamen de eerste 12 Duitse militairen naar de Punt van Reide. Als eerste handeling plaatsten ze een zoeklicht op het voorste puntje van de Punt. Later werd dit zoeklicht verplaatst naar het stenen gebouwtje, dat er nu nog staat. Ook werden vier funderingen gelegd voor het luchtdoel geschut. Deze betonplaten liggen er nog. Het zoeklicht was ervoor om de Eems en Dollard af te zoeken naar vijandige schepen en andere vaartuigen. Ook werd het licht ontstoken, als er bootjes met drinkwater vanuit de tegenover liggende Duitse stad Emden kwamen. De pier aan welke de bootjes werden aangelegd ligt er nu nog. Destijds was de pier voorzien van een plankpad. Deze is inmiddels geheel verdwenen door verrotting en ijsgang in de Eems. Naast en onder het zoeklicht werd een bunker gebouwd voor ondergrondse opslag van drinkwater en proviand. In de buurt van het zoeklicht werd tevens een brandvijver gegraven; ernaast werd een stenen brandspuitschuurtje gebouwd, zodat men in geval van brand de spuit bij de hand had. Rond dit stenen gebouwtje liep een gracht waarvan de contouren nog te zien zijn. Aan de zuidkant van de Dollard lag een gat van 10 meter in doorsnee en in het midden ervan zat een zgn. wel. Hieruit kwam het zoete water, dat als drinkwater diende voor het vee. Deze eerste kwartiermakende militairen werden gehuisvest in een salonwagen. Van de ene naar de andere wierde werd een verhoogd plankpad aangelegd van zgn. "props". Dit zijn ronde boomstammetjes van ongeveer 2 meter lang en 12 cm rond. De palen werden met schepen vanuit Zweden aangevoerd in Delfzijl. Om de palen bij elkaar te houden werden ze onderling verbonden met ijzerdraad en vastgemaakt aan in de grond geslagen iets dikkere palen. Over de boomstammetjes had men een dikke laag "sintel" (slakken) gelegd. Hierover reden de auto's en karren om het bouwmateriaal naar de Punt te brengen.
In 1941 werd de volgende lichting Duitsers overgebracht naar de Punt. In eerste instantie ongeveer 100 soldaten; zij werden gehuisvest in een 20-tal "Wohnwagen" die op de voorste wierde werden gezet De "Wohnwagen" werden op palen geplaatst, om te voorkomen dat met hoogwater het Dollardwater naar binnen zou lopen. Voor het opwekken van elektriciteit werd voor op de punt een aggregaat geplaatst. Naast de barakken werd een groot vierkant gat gegraven, nu ook nog te zien, voor de opvang van regenwater. Dat water kon zo nodig ook gebruikt worden als er brand uitbrak op een tijdstip waarop het laagwater was. Het water staat dan namelijk ver weg in een wadgeul, waardoor het niet bereikbaar is. De Duitse soldaten zwommen af en toe in deze vijver, waardoor deze lokaal beter bekend is als "het zwembad". De klei die uit het "zwembad" kwam, werd naar de voorste punt gebracht om de geschutsstelling hoger te plaatsen. Ook werden er 2 dubbele batterijen geschut en diverse munitiegebouwtjes geplaatst. Om het geheel goed te camoufleren, werd het "bewoonde" gedeelte van de Punt, afgeschermd met stroken kippengaas met daar doorheen gevlochten bosjes heide. Achter deze afscherming werd een kleirug aangebracht, die weer werd afgedekt met graszoden, om wegspoelen tegen te gaan. Zelfs de gebouwen en woonwagens werden zwart, groen en bruin geschilderd, zodat het vanaf een afstand en vanuit de lucht op een dorp met een bosgebied leek. Tijdens die werkzaamheden vonden de werknemers skeletten, die in zee werden gegooid.
