Delfzijl
Van Wikipedia
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Delfzijl (
uitspraak (info·uitleg)) (Gronings: Delfziel, inwoners per 1 juli 2006: 27.909, bron: CBS) is een gemeente in noord Nederland, in de provincie Groningen. De gemeente beslaat een oppervlakte van 138,34 km² (waarvan 4,72 km² water).
De naam betekent zijl (= sluis) in de Delf (= de oude naam van het Damsterdiep).
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
Delfzijl ontstond in de dertiende eeuw. Onder Alva werd het een vesting. De haven van Delfzijl wordt reeds in de 16e eeuw in verschillende maritieme geschriften vermeld. In de Franse tijd bleef het tot 1815 door een Franse troepeneenheid bezet. Ook de Duitse tijd eindigde later dan elders. Aan het einde van de tweede wereldoorlog werd om Delfzijl fel slag geleverd. Pas op 2 mei 1945 capituleerde het Duitse garnizoen. In de tweede helft van de twintigste eeuw wordt de Eemsmondregio waar Delfzijl in ligt door de Nederlandse Overheid verkozen tot ontwikkelingspool voor de economische ontwikkeling en ontsluiting van Noord-Nederland.
Een van de belangrijkste gevolgen was de in 1968 gestarte aanleg van een diepzeehaven in Delfzijl. Hiervoor moesten verschillende dorpen wijken waaronder het dorp Oterdum. Op de plek waar vroeger het dorpje was staat nu een kunstwerk van M. Meesters bestaande uit een hand met die in de handpalm het kerkje van Oterdum draagt. Door de verhoging van de dijk op Deltahoogte moest het gehucht Ladysmith wijken.
Toen de haven dan eindelijk in 1973 klaar was, was ook de economische crisis daar en bleek de gedroomde industriële expansie er niet te komen. Dit heeft tot gevolg dat Delfzijl vandaag de dag kampt met een grote leegstand.
In 1888 bouwen de Delfzijlster met de Duitse overburen langs kust van de Eems 2 vuurtorens één in Watum en één in Delfzijl, die er net echt als een vuurtoren uit zien die wij kennen. Het zijn stevige gebouwen die goed in die tijd passen. Ze zijn 10,5 meter hoog, en er is plaats voor 2 gezinen van de vuurtorenwachters.(zie Vuurtoren van Delfzijl).
De twee vuurtorens zijn beide in de Tweede Wereldoorlog vernield. De nieuwe vuurtoren van Delfzijl (nummer 2), met een rood-wit-groen sectorlicht op 17 meter boven de gemiddelde waterhoogte van de Eems, moet in 1981 wijken in verband met het uitbreiden van de haven van Delfzijl. Foto's en bouwtekeningen bevinden zich in het het Nationaal Archief.
[bewerk] Industrie
Delfzijl is de op 5 na grootste havenstad in Nederland. In Delfzijl zijn veel fabrieken gevestigd, waaronder Aluminium Delfzijl (ALDEL).
[bewerk] Bezienswaardigheden
- Naast het Damsterdiep (10 minuten lopen vanaf het centrum vandaan) staat een standbeeld van Maigret.
- Het Aquarium (een kleine museum in Delfzijl) naast de dijk. In het museum staat een bunker uit de Tweede Wereldoorlog.
- De korenmolen Adam op het Molenbergplein in het centrum van Delfzijl.
[bewerk] Bestuurlijke perikelen
De gemeente Delfzijl wordt al vele jaren geplaagd door een onrustige politieke situatie. Vele raadsleden en wethouders moesten voortijdig het veld ruimen vanwege allerhande conflicten en malversaties.
Zo moest op 7 december 2000 wethouder Hink Ketting (GroenLinks) onder druk van de gemeenteraad aftreden omdat zijn auto voorzien was van illegale kentekenplaten. Ketting had een auto in Duitsland gekocht en daar (tijdelijk) de kentekenplaten van zijn oude auto op geschroefd. In 2002 werd hij na de collegeonderhandelingen gevraagd door CDA, Gemeente Belangen en de VVD om terug te keren als wethouder volkshuisvesting en herstructurering. De krant kopte: comeback van het jaar 2002.
Op 18 december 2002 splitste zich van de fractie van Gemeentebelangen, die tot dat moment vijf zetels bezette, een groep van vier raadsleden af die het met de handelwijze van de wethouder van de partij niet eens waren. Zij vormden samen de Lijst Bruininck. Gemeentebelangen Delfzijl werd vanaf dat moment vertegenwoordigd door één raadslid; de partner van wethouder A. de Kruiff.
Emmy Koning, wethouder voor Gemeentebelangen, maakte diezelfde avond melding van haar maandelijkse financiële bijdrage aan Bruininck en tevens meldde zij door hem te zijn aangerand. Enige dagen later kon ook zij het veld ruimen vanwege het vermeende omkoopschandaal.
In januari 2003 verscheen een vernietigend rapport van de inspectiedienst van het ministerie van VROM. Hierin wordt gesteld dat het slecht is gesteld met het toezicht op milieuvergunningen. Tevens werd bekend dat een brief van de inspectiedienst, verstuurd in september 2002, door het college van B en W geheim is gehouden voor de gemeenteraad. Als gevolg van al deze verwikkelingen stapte burgemeester Haaksman op 10 februari 2003 op. Commissaris van de Koningin Hans Alders greep snel en krachtig in en al de volgende dag werd Annemarie Jorritsma-Lebbink beëdigd als nieuwe burgemeester. Al direct bij haar aantreden gaf ze aan al voor het eind van dat jaar weer vertrokken te willen zijn.
Twee dagen hierna besloot het voltallige college van Wethouders (Houwerzijl, Huisman, Lohr en Ketting) hun zetels ter beschikking te stellen maar voorlopig wel aan het werk te blijven. Hiermee had Delfzijl de landelijke primeur van een gemeente met een 'demissionair' college van B en W.
Op 18 augustus 2003 vertrok Annemarie Jorritsma-Lebbink naar Almere waar ze het burgemeesterschap op zich nam. Daarna was Henk van Hoof waarnemend burgemeester, tot een referendum een nieuwe burgemeester aanwees: vanaf 1 mei 2004 is M. Appel-de Waart burgemeester van Delfzijl, een van de eerste gekozen burgemeesters van Nederland.
Eind januari 2006 bleek dat de nieuwe burgemeester niet kon samenwerken met gemeentesecretaris J. Visser. Laatstgenoemde gaf daarop te kennen per 1 maart 2006 te vertrekken. Begin februari, terwijl burgemeester Appel afwezig was in verband met vakantie, besloot het college van B en W haar de portefeuille personeelszaken af te nemen, en op 8 februari tevens de overige portefeuilles die de burgemeester had.
Enkele dagen na haar terugkomst op 14 februari 2006 liet de burgemeester weten dat zij geen mogelijkheden meer zag om verder te functioneren en daarom opstapte. Op 20 februari 2006 werd Cees Waal tot waarnemend burgemeester benoemd, die per direct alle taken van Appel overnam.
Naar aanleiding van al deze perikelen kreeg Delfzijl de bijnaam, Sicilië aan de Eems.
De burgers van Delfzijl lieten hun ongenoegen over deze hele gang van zaken blijken tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 2006: bijna dertig procent van de stemmen werd als blanco stem uitgebracht. Dit was mede een gevolg van de activiteiten van comité Witte Zakdoek dat begin 2006 werd opgericht. In mei hief dit comité zich weer op uit teleurstelling dat niets met hun signaal werd gedaan.
Tijdens een bezoek aan de gemeente op 20 maart 2006 stelde minister Remkes de verzamelde nieuwe gemeenteraad voor het ultimatum dat ze voor september 2006 de zaken op orde moeten hebben of anders zal de gemeente onder curatele worden gesteld.
Medio mei werden de drie oud-wethouders uitgenodigd voor een gesprek met CdK Alders maar op het laatste moment zegden de drie de afspraak af.
In september werd de echtgenoot van Marja Kaptein, raadslid van de Partij voor het Noorden, gearresteerd op verdenking van seksueel misbruik. Tegen hem zijn vijf aangiften gedaan. Ook Kaptein zelf werd opgepakt en verhoord in verband met deze zedenzaak. Ze blijft voorlopig aan als raadslid van de Partij voor het Noorden. Op 18 oktober legde zij het voorzitterschap van de partij neer. Naar eigen zeggen na overleg met haar man.
[bewerk] Gemeenteraad
[bewerk] Heden
Uitslagen van de gemeenteraadsverkiezingen van 2002 en 2006:
| Gemeenteraadsverkiezingen | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Partij | % 2002 | % 2006 | Z. 2002 | Z. 2006 | |
| PvdA | 29,9 | 36,4 | 7 | 9 | |
| ChristenUnie | 6,4 | 17,7 | 1 | 4 | |
| CDA | 18,7 | 14,2 | 4 | 3 | |
| VVD | 10,0 | 11,3 | 2 | 2 | |
| Lijst Stulp | 0,0 | 11,7 | 0 | 2 | |
| Partij voor het Noorden | 0,0 | 6,3 | 0 | 1 | |
| Gemeentebelangen Delfzijl | 24,6 | 2,4 | 6 | 0 | |
| Overige | 10,4 | 0,0 | 1 | 0 | |
| Opkomst | 59,3 | 47,3 | 21 | 21 | |
[bewerk] Indeling
De gemeente Delfzijl omvat ook de volgende plaatsen: Bierum, Biessum, Borgsweer, Farmsum, Godlinze, Heveskes, Holwierde, Krewerd, Lalleweer, Losdorp, Nansum, Meedhuizen, Polen, Spijk, Termunten, Termunterzijl, Uitwierde, Wagenborgen, Weiwerd, Woldendorp,
[bewerk] Openbaar vervoer
Delfzijl heeft twee stations aan de spoorlijn Groningen-Delfzijl, te weten Delfzijl en Delfzijl-West.
Buslijnen in de gemeente zijn:
- lijn 40/140: Delfzijl-Appingedam-...-Groningen
- lijn 43: Delfzijl-Borgsweer-Termunten-Woldendorp-Nieuwolda
- lijn 45: Appingedam-Delfzijl-Holwierde-Spijk-Losdorp-Godlinze-Loppersum
- lijn 119: Delfzijl-Wagenborgen-Nieuwolda-Scheemda-Winschoten
- lijn 91: buurtbus Appingedam-Holwierde-Krewerd-...-Loppersum
- lijn 96: buurtbus Delfzijl-Meedhuizen-Appingedam
- lijn 641 (scholierenlijn): Appingedam-Delfzijl-Holwierde-Spijk-Roodeschool-Uithuizen
[bewerk] Sport en recreatie
Door deze plaats loopt de Europese wandelroute E9, ter plaatse ook North Sea Trail of Friese Kustpad geheten. De E9 loopt langs de kust van Portugal naar de Baltische staten.
[bewerk] Zustersteden
Dit zijn zustersteden van Delfzijl.
- Aubenas (Frankrijk)
- Cesenatico (Italië)
- Schwarzenbek (Duitsland)
- Sierre (Zwitserland)
- Zelzate (België)
[bewerk] Zie ook
[bewerk] Externe links
| Dorpen in de Gemeente Delfzijl |
|
|---|---|
|
Bierum | Biessum | Borgsweer | Farmsum | Godlinze | Heveskes | Holwierde | Krewerd | Losdorp | Nansum | Meedhuizen | Spijk | Termunten | Termunterzijl | Uitwierde | Wagenborgen | Weiwerd | Woldendorp |
|
|
|
|---|---|
|
Appingedam | Bedum | Bellingwedde | Delfzijl | Eemsmond | Groningen | Grootegast | Haren | Hoogezand-Sappemeer | Leek | Loppersum | De Marne | Marum | Menterwolde | Pekela | Reiderland | Scheemda | Slochteren | Stadskanaal | Ten Boer | Veendam | Vlagtwedde | Winschoten | Winsum | Zuidhorn |
|
| Nederland | Provincies | Gemeenten | |
