Termunten
Van Wikipedia
 |
|
Termunten is een dorp in de gemeente Delfzijl in de provincie Groningen in Nederland. Het dorp is ontstaan op een wierde aan de Eemsmonding. Het lag bij de monding van van het riviertje de Munte of Oude Ae. Deze ontsprong in de buurt van het huidige Wildervank. Bij Muntendam werd dit riviertje in Middeleeuwen afgedamd. Tot 1990 was Termunten een zelfstandige gemeente. Op oude kaarten zoals die van Jacob van Deventer en de Hattinga-Atlas is sprake van twee dorpen: Grote Munte en Lutke Munte. Deze laatste wordt ook wel Kleine Munte genoemd. Lutke Munte werd ten onrechte op de plaats van het huidige Termunten getekend, terwijl de plaats van Grote Munte wisselt. De Hattinga Atlas plaatst haar op de plek van het huidige Termunterzijl. Lutke Munte is echter de terp ten Westen van het Kleine Diep (de voormalige Munte of Ae) terwijl Grote Munte de terp ten Oosten van dat riviertje betof. De kerk van Lutke Munte is afgebroken in de 16e eeuw waarbij de stenen volgens een 16e eeuwse bron voor de dijk zijn gebruikt. In het zuiden van Grote Munte bevond zich de Holm, de borg van de beruchte Houwerda's. Begin 15e eeuw beheersten zij met de Gockinga's van Zuidbroek het Oldambt. Zij hadden zich verbonden met de Hamburgers. Ze werden echter verslagen door de stad Groningen waarna het Oldambt zijn zelfstandigheid verloor. Het Cley-Oldambt (ongeveer de voormalige gemeente Termunten) kwam onder direct bestuur te staan van een drost van de stad Groningen.
De kerk van het dorp dateert uit de dertiende eeuw. De kerk, bevat tufstenen resten die ver teruggaan. De huidige kerk is gebouwd op een fundament uit de twaalfde eeuw was oorspronkelijk een grotere kruiskerk. Wat resteert is het romanogotische koor en een klein deel van het schip. De huidige toren werd in 1945 toegevoegd. In de 19e eeuw is de oorspronkelijke middeleeuwse toren, die los stond van de kerk, ingestort en afgebroken. Tussen Termunten en Woldendorp lag het Grijze Monniken Menterne klooster dat gesticht werd in 1258. Dit klooster werd verwoest door de watergeuzen.
Tussen 1919 en 1948 lag Termunten aan de stoomtramlijn van Winschoten naar Delfzijl van de OG. In Termunten is de locomotievenloods van deze maatschappij anno 2006 nog aanwezig.
Termunten ligt aan de Internationale Dollardroute.
[bewerk] Sport en recreatie
Door deze plaats loopt de Europese wandelroute E9, ter plaatse ook North Sea Trail of Friese Kustpad geheten. De E9 loopt langs de kust van Portugal naar de Baltische staten.
[bewerk] Voormalige gemeente
De gemeente Termunten bestond tot 1990 naast Termunten uit de dorpen, gehuchten en buurtschappen: Baamsum, Binnen Ae, Borgsweer, Dallingeweer, Fiemel, Heemen, Lalleweer, Lesterhuis, Reide, Termunterzijl, De Vennen, Wagenborgen, Woldendorp en Zomerdijk (gedeeltelijk). Het gemeentehuis stond in Woldendorp.
| Bronnen en referenties: |
|
| Dorpen in de Gemeente Delfzijl |
|
|---|---|
|
Bierum | Biessum | Borgsweer | Farmsum | Godlinze | Heveskes | Holwierde | Krewerd | Losdorp | Nansum | Meedhuizen | Spijk | Termunten | Termunterzijl | Uitwierde | Wagenborgen | Weiwerd | Woldendorp |
