Geodetische koepel
Van Wikipedia
Een Geodetische koepel of geodetisch gewelf (Engels: Geodesic dome) is een door de Amerikaanse architect Richard Buckminster Fuller bedacht koepelvormig gewelf dat door de speciale constructie zeer licht kan zijn.
[bewerk] Constructie
Het basisprincipe is het projecteren van een regelmatig twintigvlak op een bol. Iedere driehoek op het twintigvlak wordt vervolgens in een aantal driehoeken onderverdeeld. De projectie van de hoekpunten van de driehoeken vormen nu de hoekpunten van het gewelf. Daartussen worden (rechte) balken (liggers) aangebracht. De resulterende structuur is in de afbeelding hiernaast te zien. De hoekpunten van het oorspronkelijke twintigvlak zijn te herkennen als vijfhoekige structuren. Een segment van zo'n bol wordt dan als koepel gebouwd. De constructie is zelfdragend: er is geen verdere ondersteuning nodig.
[bewerk] Toepassingen
Omdat de koepel zelfdragend is, is ze bijzonder geschikt voor grote open structuren zoals tentoonstellingshallen. Het Amerikaanse paviljoen op de Wereldtentoonstelling van 1967 in Montréal (Canada) was een tientallen meters hoog geodetisch gewelf. De bekendste geodetische koepel in Nederland is wellicht het voormalige Aviodome bij Schiphol, dat bij de bouw in 1971 de eerste geodetische koepel op het vasteland van Europa was.
[bewerk] Fullereen
Het bijzondere koolstofmolecuul fullereen is naar Buckminster Fuller genoemd omdat de structuur van het molecuul een stereke gelijkenis vertoont met een geodetische koepel.