Gillis Valckenier
Van Wikipedia
Gillis Valckenier (13 augustus 1623-6 november 1680) was de zoon van een schipper op Leiden. Hij was negen keer burgemeester van Amsterdam: in 1665, 1666, 1668, 1670, 1673, 1674, 1676, 1678, 1679. Hij was afwisselend prins- of staatsgezind.
Gillis Valckenier werd na zijn studie in Leiden in 1647 benoemd tot commissaris van de Desolate Boedelskamer, waar faillissementen werden behandeld. In 1649 werd hij tot schepen benoemd en in 1657 bewindhebber bij de VOC. Valckenier werd beschreven als stuurs, sluw, geveinsd, heerszuchtig, uitgeslapen, gierig, kregelig en bars, maar ook als schrander en arbeidzaam.
Dr. Valckenier werd in 1666 betrokken bij de opvoeding van prins Willem III van Oranje-Nassau, evenals Johan de Witt. In 1667 behoorden Gaspar Fagel en Gillis Valckenier tot de opstellers van het Eeuwig Edict. In het Edict werd het stadhouderschap onverenigbaar verklaard met het kapitein-generaalschap. In 1668 herwon de prins de steun van Valckenier, waarna hij werd weggerangeerd naar Den Haag. In 1669 werd Valckenier benaderd door de drukker van Adriaan Koerbagh, die in Leiden was ondergedoken. In 1670 trouwde zijn zoon met Anna Maria, de dochter van Louis Trip. De trouwzaal was versierd met groente, buiten was een groots vuurwerk.
In 1671 verloor Valckenier opnieuw zijn zetel als burgemeester. Toen de Franse legers Amsterdam naderden, begon Valckenier besprekingen met de prins. In 1672 werd op het advies van Valckenier zestien leden uit de raad gezet. Een in keer had hij zich van al zijn persoonlijke tegenstanders ontdaan, zoals Henrick Hooft en Andries de Graeff. Coenraad van Beuningen en Nicolaes Witsen, Johannes Hudde en diverse andere familieleden waren zijn medestanders. Toen Van Beuningen als diplomaat naar Engeland werd gestuurd en Hooft was gestorven, was Valckenier machtiger dan ooit. De Engelse ambassadeur Temple schreef dat: De Turkse sultan niet meer gezag uitoefende over de mensen in zijn land, dan Valckenier in Amsterdam, toch liep hij over straat als een gewone winkelier.
N.B. Op het schilderij van Gabriel Metsu bekend onder de titel De familie van burgemeester dr. Gillis Valckenier staat niet Valckenier, maar Jan J. Hinlopen met vrouw en kinderen afgebeeld.
| Bronnen en referenties: |
|
