Henk Dorgelo
Van Wikipedia
prof.dr. Hendrik Berend (Henk) Dorgelo (Dedemsvaart, 9 februari 1894 - Eindhoven 6 maart 1961) was een Nederlands natuurkundige en de eerste rector magnificus van de Technische Hogeschool Eindhoven (THE, nu Technische Universiteit Eindhoven, TU/e).
Inhoud |
[bewerk] Biografie
Na de kweekschool wordt Dorgelo onderwijzer. Tijdens de Eerste Wereldoorlog doet hij als dienstplichtig gemobiliseerd officier staatsexamen. Hij gaat wis- en natuurkunde studeren aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Na zijn kandidaats in 1919 combineert hij zijn studie, het werk als leraar aan het Christelijk Gymnasium in Utrecht en een assistentschap in het laboratorium van prof.dr. L.S. Ornstein. Dorgelo promoveert in 1924 op onderzoek dat aansluit bij gasontladingsfysica. Dit is van belang voor de productie van radiobuizen en dit brengt hem bij Philips Natlab. In 1925 trouwt hij met zijn oudleerlinge Hermina Anna (Herna) Plomp. Zij krijgen vier dochters en drie zoons.
In 1927 wordt Dorgelo benoemd tot hoogleraar aan de Technische Hogeschool Delft met als opdracht de studie technische natuurkunde op te zetten. Hij richt de Technisch Physische Dienst van TNO en de TH Delft op en wordt daarvan de bestuursvoorzitter.
In 1942 neemt Dorgelo de rol van rector van de TH Delft op zich, ondanks de moeilijkheden die de Tweede Wereldoorlog voor de TH brengt. Na internering van een groot aantal studenten volgend op de liquidatie van eenNSB-er door het verzet, moeten studenten een loyaliteitsverklaring tekenen om te mogen studeren. De senaat, onder leiding van Dorgelo, gaf het advies deze verklaring te ondertekenen met als argument dat een TH die openbleeft van groot belang zou zijn voor de wederopbouw na de bevrijding. Dit advies leidde tot een vertrouwensbreuk met de studenten en Dorgelo treedt in oktober 1943 af als rector.
Na de bevrijding is sprake van een tweede TH. Minister van Onderwijs mr. J. Cals vraagt Dorgelo als rector magnificus en in 1956 verhuist het gezin Dorgelo weer naar Eindhoven. Dorgelo is voorstander van een brede opleiding en trekt naast natuurwetenschappers ook sociale wetenschappers aan voor een afdeling Algemene Wetenschappen. Tevens wordt hij in 1958 lid van de commissie Studium Generale.
Zowel voor als na de opening van de THE in 1957 is Dorgelo vooral bezig met bestuurszaken; hij begeleidt slechts één promovendus, ir. K. Reinsma.
[bewerk] Trivia
- Dorgelo was Nederlands-hervormd en werd in 1930 in Delft ouderling en kerkvoogd van de Nieuwe Kerk waar hij ook het kerkorgel bespeelde.
- In 1931 was Dorgelo voorzitter van de Nederlandse Natuurkundige Vereniging.
- Tijdens een studiereis naar de V.S. in de jaren dertig ontmoet Dorgelo de oprichter van de idealistische Oxfort-beweging (later Morele Herbewapening), de Amerikaan Frank Buchman. Zelf wordt hij sterk geïnspireerd door dit idealisme.
- In 1964 is een van de wegen langs de campus van de THE, de Dorgelolaan, naar Dorgelo vernoemd.
[bewerk] Bron
- De kleinde TU/e encyclopedie 1956-2006, Joep Huiskamp, Eindhoven, 2006, ISBN 90-73192-30-7
[bewerk] Externe links
- TH Delft in de Tweede Wereldoorlog
- Rede van 19 september 1958, De lotgevallen van de Technische Hogeschool te Eindhoven gedurende het eerste jaar van haar bestaan.
- Rede van 21 september 1959, De lotgevallen van de Technische Hogeschool te Eindhoven gedurende het cursusjaar 1958-1959
- Rede van 19 september 1960, De lotgevallen van de Technische Hogeschool te Eindhoven gedurende het cursusjaar 1959-1960
| Voorganger: - |
Rector magnificus van de THE of TU/e 1956 - 1961 |
Opvolger: Prof. dr. K. Posthumus |
