Heroëncultus
Van Wikipedia
De heroëncultus was in het oude Griekenland een vorm van rites voor heroën, die beschouwd werden als bemiddelaars tussen de goden en de mensen.
[bewerk] De heroën
Zeer vaak is een heros de vrucht van de vereniging van een god met een sterveling. Het vaakst gaat het echter om een uitzonderlijk individu, bijvoorbeeld een stichter van een polis of Grieks heiligdom, die wordt vereerd op de plaats van zijn graftombe. De tempel van een heros wordt een hérôon genoemd, in tegenstelling tot de term hiéron voor dat van godheden. De heros vervult vaak de rol van een chtonische godheid, dit wil zeggen verbonden met de aarde. De slang, het symbool van de autochthonie, is een typisch heroïsch attribuut.
De legendarische heroën zoals Achilles of Menelaos hebben een heroëncultus ontvangen, dezelfde als de stichter van poleis (oikistes), zoals Theseus of nog Erichthonios (te Athene).
[bewerk] De cultus van de graftombes
Historisch gezien is de heroëncultus geattesteerd vanaf de zogenaamde "Duistere eeuwen" en zou het zich ontwikkelen in de 8e eeuw v. Chr.: de Myceense graftombes offerandes van vazen of terracottafigurines, vaak met de armen opgeheven naar de hemel, misschien als een teken van apotheose. Ze worden tevens het toneel voor de offers. Op hetzelfde moment, verspreiden de Homerische epen zich. De vaasschilderingen tonen aan dat de pottenbakkers vertrouwd zijn met de verhalen over de Trojaanse oorlog.
Toch beperkt de "cultus van de graftombes" zich niet tot de heroën bekend uit de Griekse mythologie: scherven dragen de inscriptie "aan de heros", zonder hem te noemen. De cultus gehouden bij de Myceense graftombes is nog steeds anoniem. Bovendien ontwikkeld de cultus zich hoofdzakelijk in de poleis: ze blijft onbekend op Kreta of in Thessalië.
[bewerk] Bibliografie
- (en) C. Antonaccio, An Archæology of Ancestors. Tomb Cult and Hero Cult in Early Greece, Londen, 1993.
- (en) E. Kearns, The Heroes of Attica, in BICS-Suppl. 57 (1989).
- (fr) J.-C. Poursat, La Grèce Préclassique des origines à la fin du VIe siècle (Nouvelle histoire de l'Antiquité), Parijs, 1995.
- (en) A. Snodgrass, The archaeology of the hero, in Annali di Archeologia e Storia Antica 10 (1988), pp. 19-26.
