Houston Stewart Chamberlain
Van Wikipedia
Houston Stewart Chamberlain (Portsmouth, England, 9 september 1855 - Bayreuth, Duitsland, 9 januari 1927) was een Engels-Duitse schrijver en uitgever van talrijke populair-wetenschappelijke werken, onder andere over Richard Wagner, Immanuel Kant en Johann Wolfgang von Goethe. Verder was hij een verdediger van het nationalisme, pangermanisme en antisemitisme. Zijn bekendste werk is Grundlagen des neunzehnten Jahrhundert (1899) dat het standaardwerk werd voor het racistische en ideologische antisemitisme in Duitsland.
Inhoud[verbergen] |
[bewerk] Kindertijd en jeugd (1855-1878)
Houston Stewart Chamberlain werd in Portsmouth in het Stadsdeel Southsea geboren en stamde af van een welvarende adellijke familie. Chamberlains moeder stierf vlak na zijn geboorte en liet zijn vader, een druk bezet man, achter met de verantwoordelijkheid voor de opvoeding van drie zonen. Derhalve werden Chamberlain en zijn broers de daarop volgende tien jaar in Versailles bij hun oma en hun tante ondergebracht. Daardoor zag hij zijn vader nauwelijks en vervreemde van hem.
In 1866 keerde Chamberlain naar Engeland terug, hij sprak beter Frans dan Engels. In de nieuwe school kwam de schuwe en gevoelige jongen niet tot zijn recht; hij werd door zijn medeleerlingen buitengesloten. Dit gevoel een vreemde te zijn in eigen land, reeds in zijn vroege jeugd ontwikkeld, bevorderde later zijn wending richting het Duitse. In 1869 keerde hij vanwege gezondheidsproblemen naar Frankrijk terug en verdeed tesamen met zijn tante de volgende negen jaar met het reizen door Europa.
De belangrijkste invloed op Chamberlains nieuw ontwaakte liefde voor het Duitse had Otto Kuntze, een Duitse theologiestudent en latere pastoor der Duitse evangelische gemeente in San Remo. Hij hielp Chamberlain zijn studie te ordenen en bevorderde zijn interesse voor Shakespeare en de natuurwetenschappen. Chamberlain begon zich, door het Duitse onderwijs van Kuntze, naast de Franse klassieken, steeds meer met de Duitse literatuur bezig te houden. Goethe, Schiller en Kant behoorden tot zijn lievelingsauteurs.
In 1873 moest Chamberlain onder druk van zijn vader terug naar Engeland, omdat deze voor zijn zoon een carrière bij het Britse leger wenste. Omdat het ruwe Engelse klimaat slecht was voor Chamberlains gezondheid en hij geen enkele interesse toonde voor een carrière in het leger, mocht hij terug naar Frankrijk. Hij ontving een jaarlijkse lijfrente die hem relatief onafhankelijk maakte van zijn invloedrijke familie. In de winter van 1874 leerde hij in Cannes zijn latere eerste vrouw Anna Horst kennen. In 1878, na de dood van zijn vader, trouwden zij en reisden enkele maanden door Europa, tot zij zich in 1879 in Genève vestigden en Chamberlain met zijn studie in de natuurwetenschappen aan de Universiteit van Genève begon.
[bewerk] Antisemitisme
Chamberlain maakte gebruik van een inmiddels achterhaalde theorie over de etnische samenstelling van Galilea op te beweren dat, hoewel Jezus wellicht joods was van religie, hij niet tot het Joodse ras toebehoorde. Tijdens het Nazi-regime van Duitsland ontwikkelde sommige pro-Nazi theologen deze ideeën verder tot het concept van de Arische Jezus.
[bewerk] Literatuur
- Geoffrey G. Field, Evangelist of Race: the Germanic vision of Houston Stewart Chamberlain (Columbia University Press; New York 1981) - uitmuntende historische studie van Chamberlain en zijn tijd.
