Hypothalamus

Van Wikipedia

Hypothalamus

De hypothalamus is een onderdeel van de hersenen. Volgens sommigen maakt het deel uit van het limbisch systeem maar volgens anderen is het deel van het diencephalon. Het ligt onder (hypo) de thalamus. Gedurende de evolutie is het niet of nauwelijks veranderd.

De hypothalamus is opgebouwd uit drie delen te weten:

Mediale deel
Laterale deel
Periventriculaire deel

Bijna elke regio van het cerebrum staat in contact met de hypothalamus. Hierdoor is de hypothalamus betrokken bij alle aspecten van de emotionele, reproductieve, vegetatieve, endocriene, hormonale, viscerale en autonome functies en heeft doorgaans een regulerende functie. Het reguleert:

bloeddruk
hartslag
honger
dorst
slaap-waak ritme
seksuele opwinding
lichaamstemperatuur (zorgt bijvoorbeeld voor bibberen bij kou)

De hypothalamus zorgt voor een groot deel voor homeostase. Ook speelt de hypothalamus een rol bij de drie kerngedragingen te weten:

vecht- of vluchtreactie
voedingsgedrag
voortplantingsgedrag

[bewerk] Input

De hypothalamus krijgt signalen uit de volgende hersendelen:

reticulaire formatie; de reticulaire formatie krijgt zelf informatie binnen via het ruggenmerg, vanuit de extero- (voor registratie van prikkels uit de buitenwereld; huidzintuigen, smaak-, reuk-, gezicht-, gehoor-), intero- (voor registratie van prikkels binnen het lichaam; in organen (hart, bloedvaten, darmen, longen), in lichaamsholten (urineblaas, uterus) en in bijzondere vorm: nocisensoren ‘pijn’) en propriosensoren (voor registratie van beweging en houding in evenwichtsorgaan, spieren, gewrichten en pezen).
retina; een paar vezels van de nervus opticus staan in verbinding met de hypothalamus, om precies te zijn de suprachiasmatische kern ervan
limbisch en olfactorisch systeem; onder andere de amygdala, de hippocampus en de olfactorische cortex staan in verband met de hypothalamus. Zij helpen waarschijnlijk bij het reguleren van bijvoorbeeld eten en voortplanten
nucleus tractus solitarii; deze kern ontvangt informatie over de ingewanden van de tiende hersenzenuw, de nervus vagus
circumventriculaire organen; deze kernen zijn uniek in het brein. Zij hebben geen bloed-hersenbarrière en ontvangen hierdoor informatie over substanties die normaliter niet in contact komen met het zenuwstelsel.

Daarnaast heeft de hypothalamus receptoren om de temperatuur en de ionhuishouding bij te houden, te weten thermoreceptoren en osmoreceptoren.

Verticale doorsnede

[bewerk] Output

Neurale signalen naar het autonome zenuwstelsel; het laterale deel van de hypothalamus zendt signalen naar het laterale deel van de medulla oblongata (verlengde merg), waar zich cellen bevinden die het autonome systeem regelen
Endocriene signalen naar/via de neurohypofyse, (zie hypofyse). De neurohypofyse (pars nervosa) bestaat hoofdzakelijk uit zenuwuiteinden van neurosecretoire zenuwcellen. De cellichamen (magnocellulaire neurosecretoire cellen) van deze cellen bevinden zich in de nucleus supraopticus en de nucleus paraventricularis van de hypothalamus (weefselgebieden binnen de hypothalamus) en hebben axonen met een uiteinde die gesitueerd is in de neurohypofyse. In de neurohypofyse grenzen de zenuwuiteinden vrijwel direct aan capillairen alwaar ze met name oxytocine en anti-diurethisch hormoon/ADH afgeven, maar eerst worden deze hormonen uit kleine zakjes (vesikels) die aan de axon terminals zitten en vanaf de hypothalamus komen vrijgelaten (exocytose) in de extracellulaire ruimte van de neurohypofyse. Samen met de neurofysinen, "carrier-proteïnen", worden ze verpakt in neurosecretorische vesikels (lichaampjes van Herring), tijdens de translocatie van de hypothalamus naar de axon terminals. D.m.v. diffusie stromen de gesecreteerde hormonen in de capillairen.

[bewerk] Hypothalamus en sekse

De ontwikkeling van neuronen en dendrieten in de amygdala en delen van de hypothalamus zijn per sekse verschillend. Dit komt doordat deze hersendelen tijdens de ontwikkeling van de foetus bij de aanwezigheid van testosteron anders ontwikkelen dan bij de afwezigheid ervan. Het betreft overigens niet de gehele hypothalamus of amygdala, maar slechts bepaalde kernen ervan. Deze kernen noemt men seksueel dimorfe kernen. Zo is in de hypothalamus het mediale preoptische gebied bij mannen over het algemeen groter dan bij vrouwen. In de amygdala is de corticomediale kern ook groter bij mannen. Deze kern is verbonden aan het mediale preoptische gebied van de hypothalamus.

Het lijkt erop dat dit verschil in ontwikkeling zorgt voor de geslachtsgerelateerde verschillen in het denken, seksuele oriëntatie, agressie en cognitieve functies. Men vermoedt dat homoseksuele geaardheid er haar oorzaak in vindt dat er tijdens de embryonale ontwikkeling wèl testosteron vrijkomt maar bij de foetale ontwikkeling niet. Naar de biologische relatie tussen homoseksualiteit en de hypothalamus ^[1] is in Nederland vooral onderzoek gedaan door de hoogleraar Dick Swaab. Hij heeft een internationale reputatie op het gebied van hypothalamusonderzoek.