Karel van Oostenrijk-Teschen
Van Wikipedia
Karel Lodewijk Johan Jozef Laurens (5 september 1771 – 30 april 1847), aartshertog van Oostenrijk, prins van Toscane, hertog van Teschen, was de zoon van keizer Leopold II en diens echtgenote, Maria Louisa van Spanje. Hij was dus ook de jongere broer van keizer Frans II. Hij stamde uit het Huis Habsburg-Lotharingen.
Nadat in 1793 de Franse legers uit de Zuidelijke Nederlanden waren verdreven, werd hij benoemd tot landvoogd van de Zuidelijke Nederlanden. Karel kreeg in 1822 de titel "Hertog van Teschen".
[bewerk] Jeugd en carrière
Karel werd geadopteerd en opgevoed in Wenen door zijn kinderloze tante Maria Christina van Oostenrijk en haar echtgenoot Albert Casimir van Saksen-Teschen. Hij bracht zijn jeugd door in Toscane, Wenen en de Oostenrijkse Nederlanden, waar hij zijn militaire carrière begon in de oorlog van de Franse Revolutie. Hij stond aan het hoofd van een brigade tijdens de Slag bij Jemappes en in 1793 onderscheidde hij zichzelf tijdens de Slag bij Aldenhoven en de Tweede slag bij Neerwinden. In dit jaar werd hij stadhouder in België en kreeg hij de militaire rang van luitenant veldmaarschalk en niet veel later die van Feldzeugmeister. Hij voerde het bevel over verschillende troepen tijdens de oorlog in de Lage Landen en hij was aanwezig bij de Slag bij Fleurus.
In 1795 diende hij op de Rijn en het jaar daarop kreeg hij het gezag over alle Oostenrijkse troepen op die rivier. Door zijn optreden tijdens de operaties tegen de Fransen Jourdan en Moreau in 1796 werd hij opgemerkt als één van de beste generaals in Europa.
[bewerk] Napoleontische Oorlogen
In 1797 werd hij uitgezonden om de mars van generaal Bonaparte in Italië tegen te houden; hij leidde de terugtocht van de overwonnen Oostenrijkers met de hoogste bekwaamheid. In de campagne van 1799 kwam hij weer tegenover Jourdan te staan, maar hij versloeg de Fransman in de gevechten te Osterach en Stokasch. Dit werd gevolgd door zijn succesvolle invasie van Zwitserland en het verslaan van de Fransman Masséna tijdens de Eerste Slag van Zürich, waarna hij Duitsland weer betrad en de Fransen over de Rhijn dreef.
Vanwege zijn slechte gezondheid moest hij zich terugtrekken naar Bohemen. Maar al snel werd hij weer opgeroepen om te kijken hoe ver de Franse troepen van Wenen verwijderd waren. Het resultaat van de Slag bij Hohenlinden (1800) had deze poging van te voren al voorkomen en de aartshertog moest de wapenstilstand van Steyr opstellen. Zijn populariteit was nou zo groot dat de parlementszitting van Regensburg besloot in zijn eer een standbeeld op te richten en hem de titel van redder van zijn land te geven, maar Karel weigerde beide onderscheidingen.
In 1806 benoemde Frans I van Oostenrijk Karel tot opperbevelhebber van Oostenrijks leger en tot hoofd van de krijgsraad. Karel reorganiseerde leger en zette de aanval in op de Franse troepen. In eerste instantie behaalde hij veel successen, maar die werden overschaduwd door de latere nederlagen bij Abensberg, Landshut en Eckmuhl. Daarna won de aartshertog de grote Slag van Aspern-Essling. Niet lang daarna vocht hij in de Slag van Wagram, waarin de Oostenrijkers werden verslagen. In deze laatste twee gevechten had Napoleon meer dan 50.000 mannen verloren. Aan het eind van de campagne gaf de aartshertog al zijn militaire functies op.
[bewerk] Huwelijk en gezin
Karel trok zich de rest van zijn leven terug uit militaire en politieke zaken, behalve een korte tijd in 1815, toen was hij namelijk gouverneur van Mainz. In 1822 volgde hij zijn stiefvader, Albert Casimir van Saksen-Teschen, op als Hertog van Teschen. In 1815 trad hij in het huwelijk met prinses Henriëtte Alexandrine van Nassau-Weilburg, een dochter van Frederik Willem van Nassau-Weilburg. Ze kregen zeven kinderen, van wie de oudste zoon, aartshertog Albrecht, één van de meest gevierde generaals van Europa werd.
- Maria Theresia Isabella (1816-1867), gehuwd met koning Ferdinand II der Beide Siciliën
- Albrecht Frederik Rudolf Dominic (1895-1847), gehuwd met prinses Hildegard van Beieren (dochter van koning Lodewijk I van Beieren)
- Karel Ferdinand (1818-1874), gehuwd met aartshertogin Elisabeth Francisca Maria van Oostenrijk
- Frederik (1821-1847)
- Rudolf (25 september - 11 oktober 1822)
- Maria Caroline (1825-1915), gehuwd met aartshertog Reinier van Oostenrijk (kleinzoon van Leopold II)
- Willem (1827-1894), ongehuwd op 67-jariger leeftijd gestorven
Karel stierf op 30 april 1847 te Wenen. Hij werd begraven in tombe 122 van de Keizerlijke Crypte te Wenen. In 1860 werd op de Heldenplatz te Wenen een ruiterstandbeeld van hem geplaatst.
| Voorganger: Albert Casimir |
Hertog van Teschen 1822-1847 |
Opvolger: Albrecht |
