Kopstation
Van Wikipedia
Een kopstation is een spoorwegstation waar treinen niet verder meer kunnen rijden. Treinen die dit type station binnenrijden, kunnen het station alleen in de tegenovergestelde richting weer verlaten (dus in dezelfde richting waar de trein vandaan kwam). In spoorwegjargon spreekt men van kopmaken. Bij getrokken treinen moet aan de achterkant een andere locomotief gekoppeld worden of de locomotief omgereden worden naar de andere kant van de trein, wat het oponthoud beduidend verlengt. Dit tenzij er zich aan het einde van de trein een stuurstandrijtuig bevindt.
Een kopstation is niet per definitie een eindstation. Zo wordt kopstation Antwerpen-Centraal in het weekend bediend door de doorgaande Beneluxtrein Amsterdam – Brussel, en Den Haag Centraal met het nachtnet.
Kopstations ontstonden, behalve bij de kust, vooral in grote steden. Vaak was het vanwege de dichte bebouwing niet mogelijk spoorlijnen door het stedelijke centrum aan te leggen. Daarom vormden zich kopstations aan de rand van het centrum. In een enkel geval, zoals in Brussel, werd later alsnog een doorgaande verbinding aangelegd. In veel steden is deze doorgaande verbinding er echter niet. De bekendste zijn Parijs, Londen en Moskou. Hier moet men met de metro naar een kopstation aan de andere kant van de stad reizen om te treinreis voort te zetten. In andere steden, bijvoorbeeld in München, lopen de spoorlijnen uit alle richtingen naar hetzelfde kopstation, zodat men niet hoeft over te stappen.
Inhoud |
[bewerk] Dubbel kopstation
Het Amsterdamse Centraal Station werd gebruikt als "dubbel kopstation", vermoedelijk was de reden hiervoor dat voor de Tweede Wereldoorlog twee verschillende spoorwegmaatschappijen het station gebruikten. Hoewel er op alle perrons doorlopend spoor was, van treinen uit het westen en noorden, moest er worden overgestapt van het westelijke gedeelte naar het oostelijke gedeelte voor treinen naar het zuiden en oosten. Ook station Zwolle werd in de 19e eeuw lange tijd als dubbel kopstation geëxploiteerd.
Sinds 2001 is Enschede een dubbel kopstation voor zowel de treinen uit Hengelo als uit Gronau
[bewerk] Ongevallen
Er zijn verschillende gevallen bekend waarin een trein niet op tijd wist te stoppen bij nadering van een kopstation, in Nederland is dit voorgekomen in Den Haag Centraal, Rhenen en Groningen. Een ander soortgelijk ongeval vond in 1895 plaats op Gare Montparnasse in Parijs.
[bewerk] Nederlandse kopstations
* stationsgebouw staat loodrecht op de sporen
** kopstation sinds opbraak doorgaande spoorlijn
- Enkhuizen *
- Den Haag Centraal * - grootste van Nederland
- Haaksbergen** (museumstation)
- Harlingen Haven
- Den Helder *
- Hoek van Holland Strand
- Kampen
- Medemblik (museumstation)
- Rhenen */**
- Roodeschool
- Rotterdam Hofplein (RandstadRail, vanaf 2008 buiten gebruik)
- Stavoren - kleinste van Nederland (naar bediening en reizigers)
- Terneuzen (buiten gebruik)
- Vlissingen *
- Zandvoort *
Stations die het einde vorm(d)en van de treindienst, maar waar de sporen na het station verderlopen, zijn strikt genomen geen kopstations en zijn daarom niet in de lijst opgenomen.
[bewerk] Belgische kopstations
- Bastogne-Nord
- Binche
- Blankenberge
- Brussel-Nationaal-Luchthaven
- Couvin
- De Panne (de spoorlijn naar Duinkerke wordt niet meer gebruikt)
- Eupen
- Genk
- Knokke
- Louvain-la-Neuve-Université
- Oostende
- Poperinge
- Ronse
- Spa-Géronstère
- Turnhout
- Zeebrugge-Dorp
- Zeebrugge-Strand
- Historisch kopstation
- Antwerpen-Centraal Op 23 maart 2007 werd een tunnel onder het station ingehuldigd, zodat treinen toch kunnen doorrijden.
[bewerk] Duitsland
- Leipzig Hauptbahnhof - grootste kopstation van Europa
[bewerk] Frankrijk
- Paris Gare du Nord
