Kroeskarper
Van Wikipedia
| Kroeskarper | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Juveniele kroeskarper |
||||||||||
| Wetenschappelijke Indeling | ||||||||||
|
||||||||||
| Soort | ||||||||||
| Carassius carassius |
Kroeskarper (Carassius carassius) is een vis die van oorsprong voorkomt in de wateren van de Benelux
Inhoud |
[bewerk] Beschrijving
De kroeskarper wordt rond de 50 cm lang, hij heeft een hoge rug. De kroeskarper lijkt veel op de giebel. Hij heeft echter een bolle rugvin en 33 tot 36 schubben langs de zijlijn en heeft een goudbronzen kleur. Ook kruisingen van karper en kroeskarper komen voor en kunnen voor verwarring zorgen. Jonge kroeskarpertjes] zijn met zekerheid te herkennen aan de zwarte vlek bij de basis van de staartvin (oogvlek). De vorm van de kop en de bek is opvallend rond.
[bewerk] Ecologie
[bewerk] Voortplanting
De paaitijd is van mei tot juni. Een vis is na 2 jaar geslachtsrijp en kan rond de 10 jaar oud worden.
[bewerk] Voedsel
De kroeskarper heeft waterplanten en kleine waterinsecten op zijn dieet staan.
[bewerk] Biotoop
Oorspronkelijk hoort de kroeskarper thuis in poelen in overstromingsvlakten bij rivieren. Tijdens de hoogwaterperiode kan een poel worden gekoloniseerd. Deze poelen hebben een rijke onderwatervegetatie, waardoor vaak zuurstofloze omstandigheden optreden, omdat de uitbundige vegetatie de zuurstof 's nachts verbruikt. De kroeskarper heeft een heel hoge tolerantie voor zuurstofloze omstandigheden.[1]. Ook de grote modderkruiper overleeft in dergelijke poelen door het gebruik van darmademhaling. Vissen als de brasem kunnen deze omstandigheden niet overleven, zodat na verloop van tijd alleen kroeskarper, grote modderkruiper en zeelt overblijven.
In het begin van de twintigste eeuw was de kroeskarper talrijk in stilstaande wateren overal in Nederland. Er zijn geen aanwijzingen dat de kroeskarper in de jaren zestig snel achteruit ging. Uit berekeningen op de gegevens voor de verspreidingsatlas blijkt echter een geleidelijke afname van de vangfrequentie tussen 1971 en 1989 bij het visserijkundig onderzoek in diverse wateren. Het monitoringsonderzoek in de grote rivieren tussen 1987 en 1996 geeft geen duidelijke trend weer, mogelijk daalt het aantal.
In Nederland is de kroeskarper ook nog betrekkelijk algemeen in het Zuid-Hollandse veenweidegebied. In de rest van Nederland is de soort vrij schaars en lijkt hij achteruit te gaan. Vooral grootschalig opruimen van waterplanten is funest voor een kroeskarperpopulatie. Het ligt voor de hand dat het gemechaniseerde schonen van de sloten de hoofdoorzaak is van de achteruitgang van de kroeskarper in poldergebieden.
[bewerk] Morfologie
Een andere bijzonder eigenschap van de kroeskarper is dat ze hun lichaamsvorm aanpassen aan de aanwezigheid van predatoren. Op plekken waar geen predatoren als snoek voorkomen blijven ze relatief slank zoals een goudvis. Als er ook snoeken aanwezig zijn dan krijgt het lichaam een schijfvorm, die door de ronde kop en de afgeronde vinnen nog versterkt wordt.[2]
[bewerk] Knelpunten
De kroeskarper leeft in wateren met veel onderwaterplanten. Deze zijn waarschijnlijk belangrijk als paaigebied en opgroeigebied voor jonge vis. Vermesting van het water, waardoor waterplanten verdwenen, is mogelijk een oorzaak van de vermindering in aantallen in de jaren zeventig. De vis is ook extra gevoelig voor verontreiniging met PCB’s en verzuring van het water. In het Donaugebied en verder in Oost-Europa wordt verdringing door de giebel genoemd als oorzaak van de achteruitgang. In Nederland is dit nog niet aan de orde omdat er alleen in het Westland sprake is van giebelpopulaties in hoge dichtheden. Op andere plaatsen worden giebels slechts incidenteel gevangen. Giebels hebben ook meer een voorkeur voor wateren met een zanderige of kleiige bodem, terwijl kroeskarpers altijd gevangen worden in wateren met een diepe sliblaag, waarin ze zich bij onraad ook ingraven. Er is nog te weinig bekend over de ecologie van de kroeskarper in Nederlandse wateren.
[bewerk] Maatregelen
- Onderzoek naar de relatie met giebelpopulaties.
- Een meer ecologisch beheer van uiterwaardplassen en de aanleg van nevengeulen met ooibossen. Wat meer relief in de uiterwaarden waardoor periodiek opdrogende, plantenrijke poelen kunnen ontstaan.
- Meer ecologisch beheer van oevers in poldergebieden zodat oever- en waterplanten meer kansen krijgen. Met name het massale baggeren van polders in het najaar waarbij alle begroeiing in de wijde omtrek in één keer wordt verwijderd is desastreus voor veel vissoorten.
- Misschien heeft deze vis baat bij meer migratiemogelijkheden tussen relatief klein (sloten) en groot water (brede vaarten en plassen) in poldergebieden.
[bewerk] Referenties
- ↑ http://www.livescience.com/animalworld/060407_anoxic_fish.html Kroeskarper in 'zuurstofloze' omstandigheden]
- ↑ Nilsson,P.A.;Brönmark,C:Petterson,L.B. - 2004- Benefits of a predtor-induced morphology in crucian carp - Oecologia - Springer Berlin / Heidelberg ISSN 0029-8549 (Print) 1432-1939 (Online) - Issue Volume 104, Number 3 / November, 1995 - Pages 291-296
[bewerk] Links
- Meld hier waarnemingen, bij determinatie-twijfel foto meesturen. Waarnemingen zijn openbaar beschikbaar.
- Meld hier waarnemingen, bij determinatie-twijfel foto meesturen. Waarnemingen zijn direct ter beschikking voor natuurbeschermingsorganisaties.
