Logistiek

Van Wikipedia

Logistiek is de leer van het plannen effectief en efficiënt uitvoeren van de bevoorrading. De hedendaagse logistiek richt zich op de organisatie, planning, besturing en uitvoering van de goederenstromen, geldstromen en informatiestromen via ontwikkeling en inkoop gevolgd door de productie en distributie met het benodigde personeel naar de eindafnemer, met als doel om tegen optimale kosten en kapitaalgebruik te voldoen aan de behoeften van de markt. Tevens rekent men ook de omgekeerde goederenstroom reverse logistics tot dat domein. Er is een sterke relatie met het begrip Supply Chain Management (SCM) zie ook SCM-systeem.
Korte definitie: de juiste dingen, op de juiste tijd, op de juiste plaats, in de juiste hoeveelheden tegen optimale kosten.

Het gaat hierbij om het vinden van een evenwicht tussen schijnbaar moeilijk verenigbare doelstellingen: kosten minimalisatie/laag kapitaalgebruik en customer service maximalisatie. In een snel veranderende wereld geldt voor steeds meer bedrijven dat een goede logistieke beheersing een absolute 'must' is. Kortom het gaat er om dat de juiste balans gevonden wordt tussen klanten en kosten.

[bewerk] Historische achtergrond

De logistiek als vakgebied is afkomstig uit de krijgswetenschap. Hierbij stond voornamelijk de effectiviteit oftewel slagvaardigheid centraal. Napoleon voerde de functie van "Maréchal de Logis" in. Deze man was belast met het zoeken van onderkomens voor de troepen. Hieruit is het woord logistiek voortgekomen en heeft dus niet met logisch of logica te maken. Bij het uitvoeren van een militaire expeditie is het belangrijk dat de fronttroepen tijdig worden voorzien van nieuwe munitie, verse rantsoenen, brandstof, medische voorraden en reserveonderdelen. Omdat zelfs het sterkste leger het niet lang volhoudt als het voedsel of de wapens opraken, kon het tijdig aanvoeren van goederen de uitkomst van een oorlog bepalen. Dit kwam duidelijk naar voren in de Tweede Wereldoorlog waarbij de Duitsers wegens logistieke problemen aan het oostfront hun opmars in 1941 moesten staken. Hierdoor kregen de Sovjets tijd om hun verdediging te reorganiseren en het volgende jaar de tegenaanval in te zetten. Ook Napoleon kampte met dezelfde logistieke problemen tijdens de Russische veldtocht van zijn "Grande Armée". Napoleon gebruikte normaal marketentsters om te kunnen voorzien in zaken als voedsel, kleding en wapens voor de soldaten. Deze dames omringden zichzelf door boevenbendes. Deze groep reisde mee met het leger en plunderde en bestal boeren in de omgeving om daarna de waren te verkopen aan het leger. Maar deze techniek kon niet toegepast worden op de dunbevolkte en arme Russische vlaktes. Napoleon Bonaparte zag dit probleem in en breidde daarom op de vooravond van de aanval het bevoorradingssysteem van het "Grande Armée" sterk uit. Ook verplichtte het hem de veldtocht uit te stellen tot de oogst.

[bewerk] SIC, Statistic Inventory Control

Tijdens de Tweede Wereldoorlog met grote logistieke operaties als Market Garden werd de logistiek flink toegepast en ook nog uitgebreid met operationeel onderzoek. Pas na de Tweede Wereldoorlog kwam logistiek als commercieel middel tot zijn recht. Naast slagvaardigheid of effectiviteit is de efficiëncy toen pas goed een rol gaan spelen. Voorraadbeheer werd gestart. Dat werd eerst met de kaartenbak gedaan (Cardex). Parallel aan de opkomst van de computer zag men de logistiek ook gaan verbeteren. Zo ontstond statistic inventory control (SIC). Dit was een methode waarmee op basis van de historie uit de kaartenbak berekend kon worden wat de optimale seriegrootte moest worden. Dit noemt men ook wel de economic order quantity (EOQ). Hierbij wordt ook wel de formule van Camp gebruikt.

[bewerk] MRP I, Material Requirement Planning

Rond 1975 wordt het Material Requirements Planning-concept (MRP I) geïntroduceerd. Bij MRP I wordt aan de hand van stuklijsten (Bill Of Material, BOM) en geprognosticeerde vraag naar producten via het hoofdproductieplan (Master Production Schedule, MPS) berekend welke productieorders en inkooporders te verwachten zijn. De gevolgen van iedere wijziging in de geprognotiseerde vraag (meer of minder orders dan verwacht) kan meteen in het MPS en in het inkoopproces (aanvoer van grondstoffen/materialen) worden verwerkt.

[bewerk] MRP II

Eind jaren 70 wordt Manufacturing Resource Planning (MRP II) geïntroduceerd. Naast het plannen van het materiaal wat bij MRP I gebeurt, worden bij MRP II ook andere kritische productiefactoren gepland zoals machines en mensen. Want gebleken was dat de beschikbaarheid van voldoende grondstoffen nog niet leidde tot tijdige productie als er geen mensen of machines zijn om de grondstoffen in eindproducten om te zetten. Dit concept betreft dus een uitbreiding van MRP I tot een meer integraal plannings- en besturingsconcept. MRP II houdt (bijvoorbeeld via Rough Capacity Requirements Planning) ook rekening met capaciteiten van bijvoorbeeld mensen en machines. Op die manier ontstond MRP II.

[bewerk] ERP

Dit werd later uitgebreid met financiële mogelijkheden. Dit noemt men ook wel een [ERP]systeem. In de laatste jaren is de functionaliteit van ERP-systemen drastisch uitgebreid met bijvoorbeeld customer relation management (relatiebeheer en verkoopondersteuning), Supply Chain Management, WorkFlowManagement, enzovoorts. Deze tendens zet zich nog steeds voort; de ERP-systemen breiden zich steeds verder uit. Vrijwel alle bedrijfsfuncties worden inmiddels ondersteund.

[bewerk] Aspecten

In handel en industrie gaat het bij logistiek onder meer om:

aanvoer van grondstoffen en onderdelen,
transporteren van goederen binnen een bedrijfslocatie,
magazijn- en voorraadbeheer,
productieplanning,
vervoeren van producten naar distributieknooppunten, en vandaar naar detailhandel en eindgebruikers,
het plannen en voorbereiden van deze goederenstromen.

[bewerk] Ontwikkelingen

Logistiek speelt op de volgende veranderingen in:

Toenemende internationalisering, veelal gepaard gaande met schaalvergroting en concentratie van productie- en distributieactiviteiten;
Toenemende mate van uitbesteding van niet-kerntaken; veelal horen logistiek relevante functies, zoals bijvoorbeeld transport en opslag, daartoe.

[bewerk] Literatuur

Werken met logistiek ISBN 9789020732238 H.M. Visser en A.R.van Goor Wolters-Noordhoff B.V.

[bewerk] Externe links

{{{afb_links}}}	Gerelateerde onderwerpen	{{{afb_rechts}}}	{{{afb_groot}}}
kunstwerk · logistiek · openbaar vervoer · transport · verkeer · verkeersinfrastructuur · verkeersbord · verkeerskunde · verkeersregel · verkeersveiligheid · vervoer · vervoermiddel · vervoersrecht · weg · wegverkeer			{{{afb_groot}}}

Categorieën: Goederenvervoer | Logistiek | Bedrijfsproces | Technische wetenschappen